Επίσκεψη Πτεροφάλαινας στον Σαρωνικό

Νεαρή πτεροφάλαινα μήκους 14μ. εντόπισε την Τετάρτη 16/5 μέρες το δίκτυο του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας, «ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ» στον Σαρωνικό. Το εντυπωσιακό θηλαστικό
εθεάθη στην περιοχή ΒΔ της Αίγινας, παρέμεινε στον κόλπο του Σαρωνικού για δύο μέρες, τράφηκε και έφυγε προς άγνωστη κατεύθυνση. Η ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους για ευνόητους λόγους, που σχετίζονται με την ασφάλεια του ζώου, δεν ανακοίνωσε το περιστατικό σε πραγματικό χρόνο.

Τα κητώδη των ελληνικών θαλασσών συνεχίζουν στις μέρες μας να είναι άγνωστα για το ευρύ κοινό, γεγονός που φανερώνει την άγνοια που επικρατεί για αυτή τη μοναδική ημίκλειστη θάλασσα και τη σπάνια πανίδα και χλωρίδα που φιλοξενεί. Αν και η διεθνής επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι οι ελληνικές θάλασσες και κυρίως το Αιγαίο στηρίζουν τους σημαντικότερους πληθυσμούς θαλάσσιων θηλαστικών που έχουν απομείνει στη Μεσόγειο, η απουσία στοιχειωδών μέτρων διαχείρισης και προστασίας, σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο περιβαλλοντικής παιδείας, συνθέτουν ένα πολύ επικίνδυνο σκηνικό για την επιβίωση αυτής της τεράστιας φυσικής και ιστορικής κληρονομιάς. Το μέλλον των θαλάσσιων θηλαστικών και των άλλων σπάνιων ειδών στα ελληνικά θαλάσσια οικοσυστήματα διακυβεύεται καθημερινά και καθορίζεται τις τελευταίες δεκαετίες από καθαρά τυχαίους παράγοντες.

Η ιδιαίτερα υψηλή κίνηση εμπορικών πλοίων χωρίς ουσιαστικό κεντρικό έλεγχο, η απουσία αποτελεσματικού πλάνου αντιμετώπισης πιθανού θαλάσσιου ατυχήματος και η αυξανόμενη ρύπανση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων απειλούν καθημερινά το προσδόκιμο ζωής του ελληνικού θαλάσσιου πλούτου. Απαιτείται η άμεση εφαρμογή ουσιαστικών και λειτουργικών μέτρων προστασίας των θαλασσών (όπως εφαρμόζονται στα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμου) προκειμένου να διαφυλάξουμε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά αυτή τη σπάνια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά.

Στόχος του Αρχιπελάγους (www.archipelago.gr) είναι να εντείνει την προσπάθεια, μέσα από συστηματική έρευνα και ενημέρωση, για να ζωντανέψουν ακόμα περισσότερο τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Β.Α Μεσογείου και να συνεχίσουν αυτά τα εντυπωσιακά ζώα, όπως η πτεροφάλαινα, να κοσμούν με την παρουσία τους τις ελληνικές θάλασσες.

Η βιολογία της Πτεροφάλαινας (Balaenoptera physalus)

Η πτεροφάλαινα είναι είδος που διαπλέει περιστασιακά τις ελληνικές θάλασσες. Συναντάται συχνότερα στο Ιόνιο απ’ ότι στο Αιγαίο και τρέφεται κυρίως με μικρά αφρόψαρα (π.χ. γαύρος), και ζωοπλαντκτόν τα οποία παγιδεύει στις μπαλένες της. Μπορεί να φτάσει μέγιστο μήκος τα 25 μέτρα, βάρος που φτάνει τους 40-60 τόνους ενώ η διάρκεια ζωής της μπορεί να ξεπεράσει τα 80 χρόνια. Το χρώμα της είναι σκούρο γκρι στη ράχη και λευκό στην κοιλιά. Η εκπνοή της φτάνει το ύψος 6 μέτρων, κολυμπά με ταχύτητες που φτάνουν τους 14 κόμβους και καταδύεται σε βάθη που φτάνουν τα 400 μέτρα.

Η πρόσκρουση με μεγάλα πλοία, και κυρίως με μεγάλα ταχύπλοα αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου για τα μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά. Ο πληθυσμός του είδους στα ελληνικά νερά δεν έχει εκτιμηθεί, ενώ στην Μεσόγειο υπολογίζεται σε λιγότερα από 10.000 ενήλικα άτομα άτομα.

του Γιάννη Κουτελίδα