Σεπτέμβριος του 2010. Τρίτος όροφος του υπουργείου Οικονομικών στην οδό Καραγεώργη Σερβίας.
Ομάδα εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έχει εγκατασταθεί στο υπουργείο και μελετά καθημερινά τον ελληνικό φοροεισπρακτικό και φοροελεγκτικό μηχανισμό. Αυτά που τους μεταφέρουν τα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου φαντάζουν απίστευτα. Η χώρα έχει περίπου 300 φορολογικά γραφεία - Εφορίες και κάθε Εφορία διαθέτει το δικό της τμήμα φορολογικού ελέγχου.Εκτός από αυτά υπάρχουν τα περιφερειακά και διαπεριφερειακά τμήματα φορολογικού ελέγχου, που αναλαμβάνουν μεγαλύτερες υποθέσεις, ενώ υπάρχει, επίσης, το ΣΔΟΕ, που παρεμβαίνει κατασταλτικά.
Πολυδιάστατη, ανορθολογική χρήση του ανθρώπινου δυναμικού, αναποτελεσματικοί μηχανισμοί για την καταπολέμηση της διαφθοράς στον φορολογικό μηχανισμό. Η ιδέα πέφτει στο τραπέζι από έναν νεαρό εμπειρογνώμονα του ΔΝΤ: " Αν δε δημιουργήσουμε μια νέα ομάδα ελεγκτών, χωρίς εξαρτήσεις απόν το παρελθόν, δεν πρόκειται να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή". Επειτα από απανωτές συσκέψεις και την τελική έγκριση του εκπροσώπου του ΔΝΤ στην τρόικα, Πολ Τόμσεν, προκύπτει ένας νέος όρος του Μνημονίου.
Διαγωνισμός
Σύμφωνα με την εφημερίδα "Κεφάλαιο" η Ελλάδα θα πρέπει να προσλάβει 2.000 νέους φορολογικούς ελεγκτές, που θα αναλάβουν τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων, τη βεβαίωση πρόσθετων φόρων από τους ελέγχους αυτούς και την αναγκαστική είσπραξή τους.
Στις Θέσεις αυτές θα τοποθετούνται έπειτα από γραπτό διαγωνισμό και προφορική συνέντευξη 1.800 από τους υφιστάμενους υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών, ενώ οι 200 θα προέρχονταν από νέες προσλήψεις, και μάλιστα από τη δεξαμενή των επιτυχόντων του ΑΣΕΠ που πραγματοποιήθηκε το 2009.
Οι ελεγκές θα δουλεύουν με συγκεκριμένους ελεγκτικούς και εισπρακτικούς στόχους και θα υπογράφουν τριετή συμβόλαια αποδοτικότητας. Ελεγκτές μπορούν να γίνουν υπάλληλοι από όλα τα υπουργεία, αρκεί να πληρούν μια σειρά από προυποθέσεις. Οι διαφορές τους σε σχέση με τον υφιστάμενο ελεγκτικό μηχανισμό του ΥΠΟΙΚ είναι πολλές. Θα εργάζονται με βάση τον νέο, αμερινανικού τύπου φορολογικό έλεγχο, όπου οι δαπάνες, πραγματικές και τεκμαρτές, του ελεγχόμενου θα αθροίζονται και το άθροισμα θα συγκρίνεται με τα εισοδήματα που δηλώνει ο φορολογούμενος, αλλά και με το σύνολο των περιουσιακών του στοιχείων, όπως τις καταθέσεις του.
Μάλιστα, όχι μόνο θα βεβαιώνουν τους φόρους από τους ελέγχους, αλλά και θα κάνουν όλες τις διαδικασίες για την είσπραξη των φόρων, λαμβάνοντας ακόμα και τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, όπως είναι οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων και εισοδημάτων όσων αρνούνται να πληρώσουν. Περίπου δυόμισι χρόνια μετά και από τους 2.000 που ζητά η τρόικα, τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι έχουν επιλεγεί μόνο οι 329.
Οι λόγοι για την καθυστέρηση; Πολλοί. Ο ορισμός των νέων ελεγκτών έγινε κόκκινο πανί για τους υφιστάμενους εργαζομένους στο υπουργείο, οι οποίοι, με δυναμικές αντιδράσεις τόσο στον δρόμο όσο και μέσω της δικαστικής οδού, επιχείρησαν να μπλοκάρουν την όλη διαδικασία. Ο βασικός λόγος που προκάλεσε την αντίδραση ήταν το γεγονός ότι αποκλείονταν όσοι υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών δεν είχαν πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών. Αντέδρασαν, διότι από τους υφιστάμενους ελεγκτές του υπουργείου περίπου το 35% δεν διαθέτει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και, έτσι, αποκλειόταν από το διαγωνισμό. Επίσης, αποκλείονταν από τον διαφωνισμό όλοι οι σημερινοί ελεγκτές που βρίσκονταν λιγότερα από τρία χρόνια μακριά από την συνταξιοδότησή τους.
Με άλλα λόγια, οι όροι αυτοί επέβαλαν μια σχεδόν πλήρη ανανέωση του ελεγκτικού δυναμικού του υπουργείου Οικονομικών και μάλιστα στη νέα, νευραλγική ομάδα των ελεγκτών αναγκαστικής βεβαίωσης και είσπραξης. Οι αντιδράσεις και η γενικότερη βραδυπορία στην υλοιποίηση των διαρθρωτικών απαιτούμενων από το Μνημόνιο έχει ως αποτέλεσμα να μην έχει ακόμη ολοκληρωθεί η πρόσληψη των νέων ελεγκτών. Το θέμα, όμως, αποτελεί υψίστης προτεραιότητας ζήτημα για την τρόικα και την προσπάθειά της να δημιουργησει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
Αντιμέτωπο με την πίεση της τρόικας, το ΥΠΟΙΚ αναμένεται να προκυρήξει τις επόμενες ημέρες τον διαγωνισμό για την επιλογή περίπου 1.800 ελεγκτών που θα στελεχώσουν τα ελεγκτικά κέντρα και το ΣΔΟΕ. Η τρόικα έχει διαμηνύσει στην κυβέρνηση πως δεν έχει περιθώριο για άλλες καθυστερήσεις, δίοτι οι 2.000 ελεγκτές θα έπρεπε να είχαν διοριστεί ήδη μέχρι τα τέλη του 2012, από τους οποίους οι 1.000 από τον Απρίλιο του 2012, με βάση το Μνημόνιο που υπεγράφη τον περσινό Φεβρουάριο.
Ιδιώτες στον φορολογικό έλεγχο
Για τη διασφάλιση της εγκυρότητας όσων δηλώνουν οι φορολογούμενοι στις φορολογικές τους δηλώσεις, το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει το νεο κώδικα Φορολογίας εισοδήματος, ο οποίος θα ενσωματώνει μια σειρά από αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ελέγχεται η ακρίβεια των φορολογικών δηλώσεων. Ο σχεδιασμός του ΥΠΟΙΚ προβλέπει την επέκταση της υποχρεωτικής έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με βάση το σημερινό καθεστώς, οι μεγάλες επιχειρήσεις θα πρέπει κάθε χρόνο να προμηθεύονται φορολογικό πιστοποιητικό, το οποίο εκδίδεται από ελεγκτικές εταιρείες μετά την διενέργεια ελέγχου σε στοιχεία όπως είναι οι δαπάνες των επιχειρήσεων.
Το πιστοποιητικό περιλαμβάνει τςι παρατηρήσεις του ιδιώτη ελεγκτή και οδηγεί πολύ συχνά στην πληρωμή πρόσθετων φόρων λόγω αναμόρφωσης των αποτελέσμάτων της επιχείρησης. Με την υποχρέωση έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού για όλους τους ελέύθερους επαγγελματίες, οι ιδιώτες φοροτεχνικοί και λογιστές θα αναλαμβάνουν την ευθύνη γαι την ακρίβεια των φορολογικών δηλώσεων των πελατών τους και θα είναι και οι ίδιου υπόλογοι στις περιπτώσεις που διαπιστώνονται παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας τις οποίες δεν ανέγραψαν ως παρατηρήσεις στο πιστοποιητικό. Η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών είναι πεπεισμένη ότι, χωρίς πιο ενεργή συμμετοχή των ιδιωτών στο ελεγκτικό έργο, δεν μπορεί να περιοριστεί η φοροδιαφυγή στις τάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών.
Μάλιστα, αναφέρουν ως παράδειγμα και τη διαδικασία φορολογικής αναμόρφωσης που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια, όπου οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες επαναπροσδιορίζουν τα αποτελέσματά τους μέσω του επαναπροσδιορισμού (μείωσης) των επαγγελματικών δαπανών τους, όπως είναι η τηλεφωνία, τα Ι.Χ. κ.α.
Το περιουσιολόγιο και οι νέοι ελεγκτές
Μία από τις κυριότερες εργασίες των νέων ελεγκτών αναγκαστικής βεβαίωσης και είσπραξης θα είναι και ο φορολογικός έλεγχος όσων, με βάση το νέο Περιουσιολόγιο, εμφανίζονται να παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο για φοροδιαφυγή. Στο επόμενο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο τοποθετείται χρονικά το αργότερο έως τέλος Μαίου, αναμένεται να περιληφθούν διατάξεις οι οποίες θα θεσπίζουν το Περιουσιολόγιο και τον τρόπο που αυτό θα οικοδομηθεί και θα λειτουργεί. Σύμφωνα με τις εώς τώρα πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών, όλοι οι φορολογούμενοι θα κληθούν να συμπληρώσουν με ηλεκτρονικό τρόπο ένα νέο φορολογικό έντυπο, στο οποίο θα αναγράψουν μια σειρά από στοιχεία, όπως είναι η αξία των ακινήτων τους, το ύψος των καταθέσεων και των υπόλοιπων περιουσιακών στοιχείων (αμοιβαία κεφάλαια κ.α.). Με βάση αυτό το έντυπο και τη φορολογική δήλωση κάθε φορολογούμενου, η Εφορία θα έχει μια ξεκάθαρη εικόνα της περιουσίας του αλλά και των εισοδημάτων που δηλώνει.
Τα παραπάνω θα λειτουργήσουν συνδιαστικά και με μια σειρά από στοιχεία δαπανών των φορολογουμένων, που θα μαθαίνει με ηλεκτρονικό τρόπο το Υπουργείο Οικονομικών. Ηδη έχει ζητηθεί από ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων, όπως είναι τα ιδιωτικά σχολεία, τα φροντηστήρια ξένων γλωσσών, τα ωδεία και οι τράπεζες, να αποστέλλουν κάθε χρόνο στην Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτωντα στοιχεία των πελατών τους (όνομα, ΑΦΜ), αλλά και τις δαπάνες (π.χ. τοκοχρεωλυτικές δόσεις δανείων) και τις συναλλαγές που πραγματοποιούν.
Παράλληλα, προκειμένου να καταγράψει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις δαπάνες των φορολογούμενων, το υπουργείο σκόπευει να δώσει κίνητρα για την αύξηση της χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών κατά τις συναλλαγές των φορολογουμένων. Τα κίνητρα μελετάται να έχουν τη μορφή της έκπτωσης φόρου για κάθε συναλλαγή (π.χ. 1% της αξίας της συναλλαγής θα δίνεται με την μορφή της έκπτωσης φόρου από το εισόδημα), ενώ έχουν πέσει στο τραπέζι και προτάσεις για τη διενέργεια κληρώσεων, όπού κάθε φορολογούμενους θα έχει τόσους λαχνούς όσες θα είναι και οι συναλλαγές του με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες. Τα έπαθλα θα μπορούν να είναι αυτοκίνητα ή ακόμα και εκπτώσεις φόρου.
Επίσης, εκτός από τα κίνητρα, θα θεσπιστούν και υποχρεώσεις για την αύξηση της χρήσης πλαστικού χρήματος.Με βάση το σημερινό φορολογικό καθεστώς, όλες οι συναλλαγές αξίας άνω των 1.500 ευρώ θα πρέπει να γίνονται μέσω του τραπεζικού συστήματος (π.χ. κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, έκδοση επιταγής, χρήση χρεωστικής κάρτας κ.α.) Το όριο αυτό μελετάται νε μειωθεί στα 500 ή ακόμα και στα 300 ευρώ, προκείμένου να περνά πλέον μέσω του τραπεζικού συστήματος και να καταγράφεται μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας και των δαπανών των φορολογουμένων και των αντίστοιχων εσόδων των επιχειρήσεων.Με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία που αφορούν την περιουσία, τα δηλωθέντα εισοδήματα και τις δαπάνες των φορολογουμένων, θα γίνεται μια αυτόματη κατηγοριοποίησή τους όσον αφορά την επικινδυνότητα τους για φοροδιαφυγή. Από τις λίστες που θα προκύπτουν θα επιλέγονται και οι φορολογούμενοι οι οποίοι θα μπαίνουν στο στοχαστρο του φορολογικού ελέγχου, και συγκεκριμένα των νέων ελεγκτών αναγκαστικής βεβαίωσης και είσπραξης.
Οι νέοι ελεγκτές θα διενεργούν τους ελέγχους από απόσταση και, με βάση τις διαφορές που θα εντοπίζουν μεταξύ εισοδημάτων και δαπανών, θα βεβαιώνουν πρόσθετους φόρους για απόκρυψη εισοδήματος, τους οποίους θα κοινοποιούν στους φορολογούμενους. Οι τελευταίοι θα έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν με στοιχεία τα ευρήματα του φορολογικού ελέγχου. Σε διαφορετική περίπτωση, θα καλούνται να πληρώσουν τους φόρους.
Αν δεν το κάνουν, οι νέοι ελεγκτές θα προχωρούν οι ίδιοι τις διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης, όπως είναι οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων και εισοδημάτων. Τα παραπάνω θα αφορούν κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίους επιχειρηματίες οι οποίοι κατα κανόνα αποκρύπτουν εισοδήματα, αλλά το επίπεδο διαβίωσής τους αποκαλύπτει ουσιαστικά και το πραγματικό τους εισόδημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου