Παράσιτο που ζει σε γάτες μπορεί να «χειραγωγήσει» τον ανθρώπινο εγκέφαλο

Μπορεί να μας κάνει αυτοκαταστροφικούς;

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το πολύ συνηθισμένο παράσιτο Toxoplasma gondii έχει την ικανότητα να αλλάζει τον τρόπο που φέρονται διάφορα ζώα, συχνά με αρνητικές επιπτώσεις για αυτά
Ένα μικροσκοπικό παράσιτο που ζει στις γάτες ενδέχεται να επηρεάζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων που μολύνει, υποστηρίζουν επιστήμονες έπειτα από έρευνα που διεξήγαγαν σε χιμπαντζήδες, προσπαθώντας να προσδιορίσουν την επίδραση του Toxoplasma gondii στον δικό μας οργανισμό, δεδομένης της στενής μας «συγγένειας» με το συγκεκριμένο ζωικό είδος.




Συγκεκριμένα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυτό το πολύ συνηθισμένο παράσιτο έχει την ικανότητα να αλλάζει τον τρόπο που φέρονται διάφορα ζώα, συχνά με αρνητικές επιπτώσεις για αυτά.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι χιμπαντζήδες, οι οποίοι, αφού μολυνθούν από το Toxoplasma gondii, εμφανίζουν μια ιδιαίτερα επικίνδυνη έλξη για τη μυρωδιά ενός από τα πιο θανάσιμα σαρκοφάγα του περιβάλλοντός τους, τη λεοπάρδαλη.

Όπως ανακοίνωσε η ερευνητική ομάδα, η οποία εξέτασε τη συμπεριφορά πάνω από 30 αιχμάλωτων πρωτευόντων στην Γκαμπόν, τα μολυσμένα ζώα εμφάνισαν μια παράξενη προτίμηση για την οσμή των ούρων της λεοπάρδαλης, που τα έθετε σε άμεσο κίνδυνο καθώς αύξανε τις πιθανότητες να γίνουν λεία του αιλουροειδούς.

Το Toxoplasma gondii μπορεί να μολύνει διάφορα είδη, μεταξύ των οποίων οι χιμπαντζήδες, οι αρουραίοι και οι άνθρωποι, όμως πρέπει απαραίτητα να περάσει ένα μέρος του κύκλου ζωής του σε μια γάτα (ή ένα άλλο αιλουροειδές) προκειμένου να αναπαραχθεί. Στην περίπτωση των χιμπαντζήδων, όταν η λεοπάρδαλη κατασπαράξει το θύμα της το παράσιτο μπαίνει στο στομάχι της, όπου αναπαράγεται και εξάγεται από τον οργανισμό της κατά την αφόδευση. Όταν ένα άλλο ζώο πλησιάσει τα περιττώματα του αιλουροειδούς, θα μολυνθεί με τη σειρά του με αποτέλεσμα ο κύκλος να συνεχίζεται επ' αόριστον...

Με βάση τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών τους, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το παράσιτο «κυριεύει» την όσφρηση των χιμπαντζίδων με σκοπό να βρεθεί πίσω στο στομάχι της λεοπάρδαλης. Έτσι, παρόλο που κανονικά θα απωθούνταν από τη μυρωδιά των ούρων του αρπακτικού, ξαφνικά αρχίζουν να έλκονται από αυτήν, πράγμα που θέτει τη ζωή τους σε άμεσο κίνδυνο.

Σύμφωνα με την επικεφαλής της έρευνας, Clemence Poiritte, παρόλο που η μελέτη δεν εστιάζει στην έκταση των συμπεριφορικών αλλαγών που προκαλεί το Toxoplasma στον άνθρωπο, αποκαλύπτει πολλές πληροφορίες για την εξελικτική προέλευση ανάλογων συμπτωμάτων που έχουν καταγραφεί σε παλαιότερες περιπτώσεις ασθενών. «Η έρευνά μας υποστηρίζει την υπόθεση ότι οι "ικανότητες χειραγώγησης" του συγκεκριμένου παράσιτου έχουν μεταφερθεί μέσα από την αλυσίδα της εξέλιξης και στον άνθρωπο, από την εποχή που οι πρόγονοί μας αποτελούσαν ακόμη λεία για τα αιλουροειδή. Επομένως, οι συμπεριφορικές αλλαγές στους ανθρώπους μπορεί να είναι κληρονομιά από τους προγόνους μας», επισημαίνει η ερευνήτρια.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι αρκετές μελέτες στο παρελθόν έχουν κάνει λόγο για αρνητική επίδραση του παρασίτου στην ανθρώπινη συμπεριφορά και συγκεκριμένα για επιβράδυνση των αντανακλαστικών του ανθρώπου και ενίσχυση της τάσης του να ρισκάρει. Μερικές μελέτες μάλιστα έχουν διαπιστώσει σύνδεση ανάμεσα σε σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές, όπως η σχιζοφρένεια, και στη μόλυνση από το συνηθισμένο παράσιτο, ωστόσο μέχρι σήμερα θεωρούνταν μη αξιόπιστες.


Νάνσυ Κουλούρα