Ορόσημο του σχεδιασμού της οικογένειας αποτελεί η προ τετραετίας απόφαση να μεταφερθεί η έδρα της ΦΑΓΕ, "ναυαρχίδας" του ομίλου, στο Λουξεμβούργο. Τότε, η οικογένεια Φιλίππου είχε αιτιολογήσει την απόφασή αυτή υποστηρίζοντας πως στόχος ήταν "η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της εταιρικής δομής, προκειμένου αυτή να αντικατοπτρίζει καλύτερα τον ολοένα και πιο παγκόσμιο χαρακτήρα των δραστηριοτήτων του ομίλου".




Φυσικά, πρέπει να εξεταστεί το χρονικό σημείο που υλοποιήθηκε αυτή η απόφαση: το 2012, εν μέσω μιας τεράστιας ανησυχίας για την παραμονή ή μη της Ελλάδα στην Ευρωζώνη, πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας, η αδυναμία πρόσβασης των επιχειρήσεων στις αγορές και σε χρηματοδότηση με όρους ισότιμου των ανταγωνιστών τους, πολλοί τότε θα δικαιολογήσουν τους Φιλίππου για την απόφασή τους, υποστηρίζοντας ότι λειτούργησαν με γνώμονα τη διασφάλιση των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν στη ΦΑΓΕ να αναπτυχθεί, αντί να συρρικνωθεί.
Πέραν, όμως, της μεταφοράς της έδρας στο Λουξεμβούργο, σε μια χώρα με χαμηλούς μεν συντελεστές φορολόγησης, η οποία, δε, είχε βρεθεί στο επίκεντρο αποκαλύψεων για τις πρακτικές της με πολυεθνικές, ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν σε αυτή την απόφαση φαίνεται να ήταν οι τεράστιες αλλαγές στην αγορά γάλακτος σε Ελλάδα και Ευρώπη και το κόστος απόκτησης πρώτης ύλης, πέραν βεβαίως των τεράστιων ζητημάτων λειτουργίας που αντιμετωπίζει κάθε επιχείρηση στην Ελλάδα.
Τώρα, ο όμιλος Φιλίππου, τα ηνία του οποίου την τελευταία δεκαετία έχουν περάσει στους Θανάση (γιο του Γιάννη) και Κύρο (γιό του Κυριάκου) Φιλίππου, προχωρά ένα βήμα παραπέρα, ανακοινώνοντας μια νέα επένδυση, ύψους 100 εκατ.ευρώ, για τη δημιουργία μονάδα παραγωγής γιαουρτιού στη βιομηχανική ζώνη της πόλης Bettembourg στο Λουξεμβούργο.
Πρόκειται για τη δεύτερη επένδυση εκτός Ελλάδας. Η θυγατρική FAGE USA Dairy Industry προχώρησε στη δημιουργία νέας γραμμής παραγωγής στο εργοστάσιο του Johnstown, η οποία διπλασιάζει την παραγωγική δυναμικότητα της μονάδας. Υπολογίζεται πως η παραγωγική δυναμική θα φθάσει στους 160.000 τόνους γιαουρτιού ετησίως, από περίπου 120.000 τόνους. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως για την επένδυση, η FAGE USA Dairy Industry έλαβε επιχορήγηση από το Empire State Development, το φορέα για την οικονομική ανάπτυξη της πολιτείας της Νέας Υόρκης.
Ακολούθησε η αποχώρηση της ΦΑΓΕ από την αγορά γάλακτος, αφού οι επικεφαλής του ομίλου έκριναν πως η συγκεκριμένη δραστηριότητα – για την οποία είχαν επενδύσει κεφάλαια άνω των 40 εκατ. ευρώ – ήταν πλέον ασύμφορη. Από το περασμένο καλοκαίρι και με δεδομένο ότι η αγορά φρέσκου γάλακτος παραμένει σταθερά πτωτική, σε συνδυασμό με τις διαρκώς αυξανόμενες εισαγωγές, επιλέχθηκε να γίνει stop loss στην επένδυση και ήδη μπήκε πωλητήριο στη μονάδα στο Αμύνταιο της Φλώρινας.

Δεν είναι μόνον η ΦΑΓΕ

Ωστόσο, παράλληλα με το σχεδιασμό για τη ΦΑΓΕ, οι επικεφαλής του ομίλου προχωρούν σε διαδοχικές κινήσεις για περαιτέρω συρρίκνωση των εν Ελλάδι δραστηριοτήτων.
Ακολούθησε πέρυσι το Φθινόπωρο, το κλείσιμο του εργοστάσιο παραγωγής χαρτιού που ανήκει στη βιομηχανία ΒΙΣ στο Βόλο. Η εταιρεία, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, αποκτήθηκε το 1989 από την οικογένεια Φιλίππου και για χρόνια παρέμενε κερδοφόρος. Τα τελευταία χρόνια, όμως αντιμετωπίζει πλέον συσσωρευμένα προβλήματα που αποτυπώθηκαν στις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις. Ως μέτρο αντίδρασης, το Σεπτέμβριο του 2015 έκλεισε η μια, εκ των δύο μονάδων, και συγκεκριμένα το εργοστάσιο παραγωγής χαρτιού.
Αλλά και στην Εlbisco, έχουν ήδη δρομολογηθεί κινήσεις αναδιάρθρωσης. Ακολουθώντας το προ ετών μοντέλο μεταφοράς γραμμών παραγωγής (το 2008 η μετεγκατάσταση αφορούσε την παραγωγική διαδικασία των φρυγανιών Βοσινάκη και FORMA από τη μονάδα της Πάτρας, στο Πικέρμι), η γραμμή παραγωγής φρυγανιάς που αυτή τη στιγμή λειτουργεί στο εργοστάσιό της Elbisco στο Πικέρμι, θα μεταφερθεί στις αρχές του 2018 στη Χαλκίδα και θα πραγματοποιηθεί πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για όσους εργαζομένους επιθυμούν. Αλλά και στη "Μόρνος ΑΕ", βιομηχανία παραγωγής πλαστικών, έχουν υλοποιηθεί κινήσεις αναδιαρθρώσεων.
Τούτων δοθέντων, θα ήταν παράλειψη να μην επισημανθούν οι κατά καιρούς δύσκολες σχέσεις του ομίλου με συνδικάτα και εργαζομένους, με αφορμή κυρίως αποφάσεις μείωσης του προσωπικού ή εκ περιτροπής εργασίας, που συχνά έχουν οδηγήσει σε πολυήμερες κινητοποιήσεις, ενώ και τώρα, με αφορμή το σχέδιο για την δημιουργία της μονάδας στο Λουξεμβούργο, υπάρχει έντονη ανησυχία για περαιτέρω συρρίκνωση στις μονάδες που διατηρεί η ΦΑΓΕ σε Μεταμόρφωση Αττικής και Τρίκαλα
Σήμερα, ο όμιλος Φιλίππου, πέραν της ΦΑΓΕ, δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ πεδίο στην ευρύτερη αγορά των τροφίμων, κυρίως μέσω των εταιρειών ΕΒΓΑ, Hellenic Quality Foods (HQF), "Μόρνος ΑΕ" κ.α. Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η ΦΑΓΕ πλέον πραγματοποιεί το 84,3% του τζίρου της εκτός Ελλάδος, σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία για το 2015, η εγχώρια αγορά θεωρείται ασφαλές να ειπωθεί πως νομοτελειακά έχει περάσει σε δεύτερο επίπεδο...

Nikos.chrissikopoulos@capital.gr