Θα μας πνίξουν τα πρόστιμα για τα λύματα

«Υπαιτιότητα του δήμου δεν υπάρχει» υποστηρίζει ο δήμαρχος Σπάτων - Αρτέμιδος κ. Δημήτρης Μάρκου, τονίζοντας ότι ο δήμος δεν ήταν ποτέ υπεύθυνος για την εκτέλεση των έργων.

Εν αναμονή απόφασης από το Δικαστήριο της ΕΕ, με την Κομισιόν να ζητεί από την Ελλάδα περί τα 13 εκατ. ευρώ - Ενώ ο χρόνος πιέζει, στις μελέτες μένουν οι μισές εγκαταστάσεις επεξεργασίας στην Αττική.

Εν έτει 2014 υπάρχουν ακόμη περιοχές στην Ελλάδα όπου αστικά λύματα συχνά καταλήγουν σε χειμάρρους, ρέματα, ποτάμια, λίμνες, στη θάλασσα. Μάλιστα, η απουσία αποχετευτικού δικτύου και βιολογικού καθαρισμού και η διατήρηση του... παραδοσιακού συστήματος των βόθρων «χάρισαν» το 2007 στη χώρα μας μια ευρωκαταδίκη. Και επειδή η ελληνική Πολιτεία δεν συμμορφώθηκε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την έσυρε για δεύτερη φορά στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) το 2013, με την Κομισιόν να ζητεί από την Ελλάδα περί τα 13 εκατ. ευρώ και επιπλέον 47.462 ευρώ για κάθε ημέρα που θα περνά από την έκδοση της καταδικαστικής απόφασης του Ευρωδικαστηρίου (αναμένεται σε λίγους μήνες) έως τη λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας.

Το μεγάλο πρόβλημα

Το μεγαλύτερο πρόβλημα διαχείρισης αστικών λυμάτων παραμένει στην Αττική. Για το σύνολο του νομού απαιτούνται 22 εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, οι οποίες θα εξυπηρετούν τους 53 οικισμούς που έχουν υποχρέωση να τις διαθέτουν. Σήμερα όμως υφίστανται μόνο οι μισές και στα σχέδια οι υπόλοιπες, κυρίως στην Ανατολική Αττική όπου εντοπίζεται και το μεγαλύτερο πρόβλημα.

Το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Βορείων Μεσογείων, στη θέση «Πλατύ Χωράφι», θα εξυπηρετεί τους Δήμους Σπάτων - Αρτέμιδος και Ραφήνας - Πικερμίου. Ωστόσο η υπόθεση έχει κολλήσει, καθώς οι δημοτικές Αρχές δεν δέχονται τη λύση που προτείνει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

«Υπαιτιότητα του δήμου δεν υπάρχει» υποστηρίζει ο δήμαρχος Σπάτων - Αρτέμιδος κ. Δημήτρης Μάρκου, τονίζοντας ότι ο δήμος δεν ήταν ποτέ υπεύθυνος για την εκτέλεση των έργων. «Έχουμε πρόθεση να επιλύσουμε το θέμα. Είναι ανεπίτρεπτο να έχουμε βόθρους στην εποχή μας. Υπάρχουν όμως σφοδρές αντιδράσεις των δημοτών για τις εκροές του σχεδιαζόμενου βιολογικού στη θάλασσα της Αρτέμιδος» αναφέρει - η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον σχεδιασμό του ΚΕΛ ακυρώθηκε από το ΣτΕ ως μη σύννομη και ανεπαρκής.

Προκειμένου να επιλυθεί το θέμα, συντάχθηκε το 2013 σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ ΥΠΕΚΑ, ΕΥΔΑΠ, Περιφέρειας Αττικής και των δύο δήμων. Τα συμβαλλόμενα μέρη θα έπρεπε να συνεργαστούν για την εξεύρεση ολοκληρωμένης λύσης. Οι δήμοι απέρριψαν την υπογραφή του συμφώνου, με οριακή πλειοψηφία στην Αρτέμιδα. Κατά τον δήμαρχο Σπάτων - Αρτέμιδος, έχει κατατεθεί μηνυτήρια αναφορά για παράλειψη οφειλόμενων ενεργειών.

Οι δύο δήμοι απαιτούν τη μεταφορά των λυμάτων τους στην Ψυττάλεια, λύση που έχει απορριφθεί από το υπουργείο ως τεχνικοοικονομικά ασύμφορη: ιδιαίτερα υψηλό κόστος λειτουργίας, μεγάλος κίνδυνος υπερχείλισης στον Σαρωνικό με τα απαιτούμενα πολλά αντλιοστάσια. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, η Πολιτεία θα κάνει το καλύτερο δυνατόν, αλλά, εφόσον τελικά επιβληθεί το πρόστιμο, θα εφαρμοστεί απαρέγκλιτα η εθνική νομοθεσία για τον επιμερισμό του στους δήμους που δεν συμμορφώθηκαν.

Η υπόθεση, εκτός από τις... εκκρεμότητες στην Αττική σχετικά με τους οικισμούς β' προτεραιότητας (με πληθυσμό άνω των 15.000), αφορά και τον βιολογικό καθαρισμό στη Λευκίμμη της Κέρκυρας.

Η Κομισιόν απειλεί

Η Ελλάδα είχε καταδικαστεί το 2004 από το Ευρωδικαστήριο και για την ανεπαρκή κάλυψη Ελευσίνας - Θριάσιου Πεδίου. Η Κομισιόν έχει κινήσει την προδικαστική διαδικασία για επιβολή χρηματικών κυρώσεων από το 2010 και αν δεν επέλθει άμεσα συμμόρφωση αναμένεται να εισηγηθεί την εκ νέου παραπομπή της χώρας για επιβολή προστίμων.

Σήμερα λειτουργούν η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων και οι κεντρικοί συλλεκτήριοι αγωγοί, αλλά εκκρεμεί η ολοκλήρωση μέρους του δευτερεύοντος δικτύου σε τμήμα του οικισμού της Κάτω Ελευσίνας λόγω της ανάδειξης σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων. Η εγκατάσταση δέχεται μόνο 28% των λυμάτων, γεγονός που αποδίδεται στη δυσκολία των δήμων να ολοκληρώσουν τις ιδιωτικές συνδέσεις και των δημοτών να καταβάλουν τις δαπάνες σύνδεσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΥΔΑΠ θα επιδοτήσει τη σύνδεση των νοικοκυριών προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο.

«Ξεχασμένες» εγκαταστάσεις
Ο βιολογικός λειτούργησε έξι μήνες
Δεκάδες βιολογικοί καθαρισμοί ανά την Ελλάδα, για την κατασκευή των οποίων δαπανήθηκαν σημαντικά ευρωπαϊκά και κρατικά κονδύλια, υπολειτουργούν πλέον ή παραμένουν κουφάρια.

Ο Δήμος Δοξάτου ήταν μία από τις περιοχές που είχε εδώ και χρόνια εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού, οι οποίες όμως λειτούργησαν μόνο για έξι μήνες. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του δήμου κ. Θανάση Λατσίνογλου, έφταιγαν η λάθος χωροθέτηση, ζητήματα ιδιοκτησιακά, οικονομικά κτλ. Τελικά, τα προβλήματα με έναν... μαγικό τρόπο ξεπεράστηκαν και σήμερα σχεδιάζεται η επαναλειτουργία του. Η μελέτη αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του επόμενου μήνα ενώ δρομολογούνται και έργα σύνδεσης κάποιων χωριών. Ως τότε τα ανεπεξέργαστα λύματα θα «εμπλουτίζουν» τα ρέματα της περιοχής.

Στην Προσοτσάνη ο βιολογικός καθαρισμός δεν έχει αρχίσει ακόμη να κατασκευάζεται και στο Κάτω Νευροκόπι βρίσκεται στο στάδιο της προέγκρισης δημοπράτησης. Στη Νέα Ζίχνη το έργο βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης. Όπως αναφέρει ο διευθυντής του δήμου κ. Παναγιώτης Βαλσαμάκης είχε κατασκευαστεί πριν από περίπου μια 15ετία ένας υποτυπώδης βιολογικός. «Το έργο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ούτε λειτούργησε, καθώς δεν είχε προβλεφθεί ο αγωγός που θα μετέφερε τα λύματα στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Ευτυχώς που υπάρχει και ο πέλεκυς της ΕΕ και προχωρούν τα πράγματα» σημειώνει.

Εν αχρησία βρίσκεται και ο παλιός βιολογικός στην περιοχή της Ελευθερούπολης. Όπως επισημαίνει ο προϊστάμενος της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Παγγαίου κ. Στέργιος Μαρμίδης, η τεχνολογία του ξεπεράστηκε - ήταν πρωτοβάθμιος - ενώ η δυναμικότητά του δεν ήταν ικανή να εξυπηρετήσει και τα γύρω χωριά. «Έγινε η μελέτη επέκτασης και το έργο έχει ολοκληρωθεί κατά 80%» σημειώνει ο κ. Μαρμίδης.

Το 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα σχετικά με δυσλειτουργίες του βιολογικού καθαρισμού στο Κρανίδι και άλλη μία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων στην Πρέσπα τον Φεβρουάριο του 2014.