Το πόρισμα των Αρχών για δανειοδοτήσεις από Marfin Εγνατία

ΠΟΛΕΜΟΣ έχει ξεσπάσει ανάμεσα σε τραπεζίτες και πολιτικούς με εκατέρωθεν κατηγορίες για το ποιος φταίει για τη χρεοκοπία των τραπεζών στην Κύπρο, την ίδια ώρα που κυκλοφορεί λίστα
προσώπων, πολιτικών και επιχειρηματιών, που έχουν λάβει χαριστικές ρυθμίσεις δανείων και από τις δύο πρώην μεγάλες κυπριακές τράπεζες, την Τράπεζα Κύπρου και τη Λαϊκή. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος, πρώην αντιπρόεδρος της Λαϊκής Τράπεζας (πρώην Marfin Popular Bank) και εκπρόσωπος του μεγαλοϊδεατισμού -όπως λένε χαρακτηριστικά-, έχει γίνει κόκκινο πανί, γιατί του αποδίδουν ευθύνες για την κατάντια της Λαϊκής αφού η τράπεζα χορήγησε μεγάλα δάνεια σε ελληνικές εταιρείες μεταφέροντας τον κίνδυνο των επισφαλειών στην Κύπρο (η Μαρφίν-Εγνατία, που ήταν θυγατρική της Λαϊκής, έγινε υποκατάστημά της το 2009 επί Χριστόφια, με αποτέλεσμα -όπως λένε- να αναλάβει πρόσθετους κινδύνους η κυπριακή οικονομία).
Για τον Ανδρέα Βγενόπουλο, υπαίτιοι της κρίσης είναι το κατεστημένο της Τράπεζας Κύπρου που τον πολέμησε, ο υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής (διαδέχτηκε τον Βγενόπουλο στο τιμόνι της Λαϊκής), ο οποίος «δεν ξέρει τι του γίνεται» και αύξησε την εξωτερική χρηματοδότηση της τράπεζας από τον έκτακτο μηχανισμό (ELA) στα 8 δισ. από 3 δισ. ευρώ, και ο Δημήτρης Χριστόφιας, πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο οποίος δεν κατάλαβε τα δεινά που θα έφερνε το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων στις κυπριακές τράπεζες και δεν διαπραγματεύτηκε οικονομική βοήθεια για να καλύψει τις ζημιές τους. Επίσης, βέλη έχει ρίξει κατά καιρούς στον πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, Αθανάσιο Ορφανίδη, κατηγορώντας τον για δικτατορική προσέγγιση σε θέματα εποπτείας.
Ευθύνες αποδίδονται από διάφορους κύκλους και στον Μιχάλη Σαρρή, και του «χρεώνουν» χαριστική ρύθμιση δανείου σε πρώην πολιτικό («Γ.Β.»), ο οποίος φέρεται να έχει κάνει συμφωνία με τη Λαϊκή για διαγραφή ποσού 5,8 εκατ. δολαρίων για το 2014.
Η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» παρουσιάζει σήμερα το πόρισμα ελέγχου που είχαν κάνει οι δύο εποπτικές αρχές, η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και η Τράπεζα της Ελλάδος, τον Μάρτιο του 2009 για δανειοδοτήσεις του ομίλου Μαρφίν-Εγνατία σε διάφορες εταιρείες. Το πόρισμα είχε παραγγελθεί από τη Βουλή των Ελλήνων με αφορμή την εξεταστική επιτροπή για τη Μονή Βατοπεδίου, στην οποία είχαν δοθεί δάνεια από τον όμιλο Μαρφίν-Εγνατία. Εχει δοθεί στις δικαστικές αρχές, οι οποίες -όπως έχει δηλώσει ο Ανδρέας Βγενόπουλος- δεν έχουν βρει κάτι το μεμπτό σε αυτές τις δανειοδοτήσεις. Το ότι πιθανώς κάποια δάνεια δεν εξυπηρετούνται οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην επιδείνωση των συνθηκών στην οικονομία και στις αγορές.
Σύμφωνα με το τότε πόρισμα είχαν εντοπισθεί οι εξής κίνδυνοι:
1 Χορηγήσεις με σκοπό την αγορά μετοχών που ανέρχονται σε 1,3 δισ. και αντιπροσωπεύουν το 11% του δανειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας (περιλαμβανομένων δανείων συνολικού υπολοίπου 570 εκατ. που είχαν χορηγηθεί κατά το 2007 για συμμετοχή στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG) και το 130% της κεφαλαιακής της βάσης, κατά την 31η Δεκεμβρίου 2007 αντίστοιχα. Το πρόγραμμα αποπληρωμής των δανείων αυτών προνοεί την καταβολή μόνο των τόκων καθ' όλη τη διάρκεια της χορήγησης και αποπληρωμή ολόκληρου του ποσού στη λήξη τους, με κύρια πηγή αποπληρωμής τα εισοδήματα από την πώληση των μετοχών.
2 Χορηγήσεις, κυρίως, στον όμιλο της MIG, όπου κρίνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση και δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες συνεπούς τραπεζικής πρακτικής (χαμηλή τιμολόγηση, μεγάλο χρονικό διάστημα αποπληρωμής κ.τ.λ.), με αποτέλεσμα η τράπεζα να είναι εκτεθειμένη σε αυξημένους κινδύνους.
Από τον έλεγχο προέκυψαν αδυναμίες όπως:
- Το πρόγραμμα αποπληρωμής των εξεταζόμενων χορηγήσεων προβλέπει την καταβολή μόνο τόκων για όλη την περίοδο της χορήγησης και αποπληρωμή ολόκληρου του ποσού της χορήγησης στη λήξη της σε 3-5 χρόνια από την ημερομηνία εκταμίευσής, ανάλογα με την περίπτωση. Παρ' όλο που η θέση της τράπεζας είναι ότι οι χορηγήσεις αυτές δόθηκαν κυρίως σε πελάτες με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, από το δείγμα των πελατών που εξετάστηκαν, παρατηρήθηκε ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι πιστούχοι είναι εταιρείες για τις οποίες δεν υπάρχουν στοιχεία για την οικονομική τους κατάσταση και δεν έχουν ληφθεί οι προσωπικές εγγυήσεις των φορέων τους. Συνεπώς, υπάρχει αβεβαιότητα για την αποπληρωμή τους κατά την ημερομηνία λήξης των χορηγήσεων, σε περίπτωση που η αξία των ενεχυριασμένων μετοχών παραμείνει ως έχει και δεν θα καλύπτει το ποσό της χορήγησης ή θα υπάρχει αδυναμία ρευστοποίησής τους.