Δευτέρα 11 Μαρτίου 2019

Ο «Αντιλεπρικός Σταθμός Αθηνών»

Στα τέλη του 19ου αιώνα-αρχές του 20ου, τα νοτιοδυτικά προάστια της Αθήνας
θεωρήθηκαν κατάλληλα να φιλοξενήσουν μεγάλες μονάδες περίθαλψης ασθενών που έπασχαν από χρόνιες, μεταδοτικές ή ανίατες αρρώστιες. Οι εξοχικές συνθήκες της περιοχής μεταξύ Χαϊδαρίου-Αιγάλεω και η κοντινή μεν αλλά «ασφαλής» απόσταση της από το κέντρο της πόλης, υπήρξαν οι κύριοι λόγοι επιλογής του σημείου.

Αρκετοί ήταν οι χανσενικοί που παρέμειναν στους χώρους του νοσοκομείου και μετά τη θεραπεία τους καθώς η κοινωνική προκατάληψη δεν επέτρεψε την επανένταξη τους. Η αγιογράφηση του ναού παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πρόσφατη τοποθετηθείσα πλάκα στο εξωτερικό του ναού υπενθυμίζει το παρελθόν του χώρου.



Την ίδρυση και λειτουργία του Δρομοκαϊτείου ψυχιατρικού νοσοκομείου που έφερε το όνομα του Χιώτη χρηματοδότη του σε μία έκταση 320 στρεμμάτων το 1887 στο Χαϊδάρι, ακολούθησαν η δημιουργία του νοσηλευτικού ιδρύματος υπό την επωνυμία «Κάνθαρος» το 1903 στο Αιγάλεω και η ανέγερση των εγκαταστάσεων του κρατικού ψυχιατρείου στο Δαφνί το 1925.



Το ίδρυμα «Κάνθαρος» εξελίχθηκε σταδιακά σε νοσοκομείο λοιμωδών νοσημάτων και κλήθηκε κατά καιρούς να αντιμετωπίσει τις επιδημικές εξάρσεις της ευλογιάς και της πολιομυελίτιδας. Το 1929, στο πλαίσιο της εκσυγχρονιστικής πολιτικής της τελευταίας κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου, απέκτησε «Αντιλεπρικό Σταθμό» με 170 κλίνες και εργαστήριο προκειμένου να νοσηλευθούν εκεί πάσχοντες από τη νόσο του Χάνσεν. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι τελευταίοι έγκλειστοι του λεπροκομείου της Σπιναλόγκας μεταφέρθηκαν στο «λοιμωδών» όταν σταμάτησε η λειτουργία του.


Στο πλαίσιο της γενικής προκατάληψης που επέβαλε την απομόνωση τους, οι χανσενικοί εγκαταστάθηκαν στα πιο απόμακρα από το υπόλοιπο νοσοκομείο κτήρια που την περίοδο του μεσοπολέμου (καθεστώς Θ. Παγκάλου) είχαν στρατιωτική χρήση. Στον «αντιλεπρικό σταθμό» θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 1947 η ανακαλυφθείσα (στις ΗΠΑ δύο χρόνια νωρίτερα) θεραπεία της λέπρας.


Το Λοιμωδών δημιουργήθηκε στα πρότυπα των νοσοκομειακών ιδρυμάτων των αρχών του 19ου αιώνα. Εδώ ορισμένες από τις νεότερες εγκαταλειφθείσες υποδομές του.
Η εμπειρία, η μνήμη αλλά και η ελπίδα για σωτηρία των ανθρώπων που νόσησαν και χρειάστηκε να ζήσουν στον «αντιλεπρικό σταθμό Αθηνών» συμπυκνώνεται στην ανοικοδόμηση και την εικονογράφηση από τους ίδιους, το 1949, ενός ναού, αφιερωμένου στους Αγίους Αναργύρους.

Πηγές - Βιβλιογραφία:
-Δαρδαβέσης Θεόδωρος, Η οργάνωση της Κεντρικής Διοίκησης για την υγειονομική πολιτική στην περίοδο του μεσοπολέμου, Ιστορία της Ιατρικής, τόμος ιθ, σελ. 49-55.
-Σύνδεσμός Χανσενικών: www.syndesmos-hansenikon.gr
-Ψ.Ν.Α Δρομοκαϊτείο, Συνοπτική Ιστορία σε επιμέλεια του μουσείου που λειτουργεί στον χώρο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αρχειοθήκη ιστολογίου