Μας διαλέγουν οι γάτες ή τις διαλέγουμε εμείς;

Υπάρχει μια ερώτηση που ταλανίζει όλους τους γατόφιλους, ιδίως εμάς που μας ακολούθησε ένα γατάκι στο σπίτι κι έμεινε μαζί μας για πάντα: μας διαλέγουν οι γάτες μας, ή τις διαλέγουμε εμείς; Κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν ακλόνητα ότι τους διάλεξε η γάτα τους, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι η γάτα τους μένει μαζί τους μόνο και μόνο γιατί της παρέχουν στέγη και τροφή. Τι ισχύει, λοιπόν;


Ας ξεκινήσουμε μαθαίνοντας λίγη γατοϊστορία:

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι δεσμοί μεταξύ ανθρώπων και γατών ξεκίνησαν περίπου 10000 χρόνια πριν στη Μέση Ανατολή, όπου οι άνθρωποι ξεκίνησαν να εξημερώνουν ζώα της φάρμας, μεταξύ των οποίων ήταν και οι γάτες. Θεωρείται ότι οι άγριες γάτες ελκύονταν από τις φάρμες λόγω των τρωκτικών – εκεί έβρισκαν εύκολα τροφή. Ταυτόχρονα, οι άνθρωποι καλοδέχτηκαν τις γάτες, καθώς τους βοηθούσαν με την εξολόθρευση εντόμων και τρωκτικών.

Με την πάροδο των χρόνων, οι άγριες γάτες έγιναν πιο ήμερες και ξεκίνησαν να αναπτύσσουν δεσμούς με τους ανθρώπινους συντρόφους τους.

Στην εποχή μας, υπάρχουν περίπου 500 εκατομμύρια οικόσιτες γάτες στον δρόμο. Γιατί, άραγε, αγαπάμε τόσο πολύ αυτά τα πλάσματα με τα μουστάκια και τα γαμψά νυχάκια; Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το να περνάμε χρόνο μαζί με γάτες μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για την σωματική και την ψυχική υγεία μας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια έρευνα, φαίνεται ότι οι άνθρωποι που ζουν μαζί με γάτες έχουν 30% μικρότερη πιθανότητα να πεθάνουν από έμφραγμα απ’ αυτούς που δεν έχουν γάτες.

Επομένως, βγάζει πολύ νόημα να θέλει κανείς να έχει μια γάτα ως κατοικίδιο. Τι συμβαίνει, όμως, με το αντίστροφο; Γιατί να θέλει μια γάτα την ανθρώπινη παρέα, εκτός από το γεγονός ότι την ταΐζουμε και τη φροντίζουμε;


Επιλέγουν οι γάτες τους ανθρώπους τους;

Δεν υπάρχει αμφιβολία για το ότι οι γάτες είναι περίεργα πλάσματα, ανεξάρτητα, και συχνά κυκλοθυμικά. Εκεί που κάθεστε μια χαρά με το χνουδωτό παιδί σας που γουργουρίζει, μπορεί ξαφνικά να σηκωθεί να φύγει κοιτώντας σας υποτιμητικά, ή ακόμη και να φάτε καμιά απρόσμενη γρατζουνιά. Τέτοιες συμπεριφορές κάνουν πολλούς ανθρώπους να θεωρούν τις γάτες συμφεροντολόγες και αδιάφορες για την παρέα μας.

Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι οι γάτες αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς με τους ανθρώπους τους έχει αποδειχθεί επιστημονικά (και θα το επιβεβαιώσει ανεκδοτολογικά οποιοσδήποτε έχει τέτοιο στενό δεσμό με τη γάτα του!) Για παράδειγμα, μια έρευνα του 2017 βρήκε ότι οι γάτες και οι κηδεμόνες τους αλληλεπιδρούν μεταξύ τους παραπάνω μετά από έναν αποχωρισμό μεγαλύτερης διάρκειας. Αυτό δείχνει ότι οι γάτες έχουν ανάγκη από ανθρώπινη συντροφιά και κοινωνική συναναστροφή, και ότι βλέπουν τους κηδεμόνες τους ως ένα σημαντικό κομμάτι του κοινωνικού τους περιβάλλοντος.

Επομένως, υπάρχουν ενδείξεις που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι γάτες πολλές φορές διαλέγουν τους κηδεμόνες τους – πόσες φορές έχουμε ακούσει (ή ζήσει) ιστορίες με γατούλες που ακολουθούν κάποιον άνθρωπο στο σπίτι του, μέχρι που καταλήγουν να μένουν μαζί του για μια ζωή;


Τι συμβαίνει όμως με εμάς; Πώς διαλέγουμε τις γάτες μας;
Τα αποτελέσματα ενός ερωτηματολογίου στο οποίο απάντησαν άνθρωποι που είχαν υιοθετήσει γάτες από πέντε διαφορετικά καταφύγια στις ΗΠΑ το 2012, έδειξαν ότι η εμφάνιση είναι ένας από τους τρεις βασικούς λόγους που οι άνθρωποι διάλεγαν τη γάτα τους. Αυτό δείχνει ότι μας ελκύουν γάτες που μας θυμίζουν τον εαυτό μας, κάποιο παλαιότερο κατοικίδιο, ή κάτι άλλο το οποίο θεωρούμε πολύ χαριτωμένο.

Επομένως, είναι πιθανό να διαλέγουμε τις γάτες μας βάσει κάποιας εσωτερικευμένης, υποσυνείδητης “προκατάληψης”.

Δυστυχώς, δεν μπορούμε να ρωτήσουμε μια γάτα αν διάλεξε ή όχι τον κηδεμόνα της. Παρόλα αυτά, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι είναι πιο πιθανό μια γάτα να δεθεί με κάποιον που της φέρεται καλά. Για παράδειγμα, μια έρευνα του 2011 βρήκε ότι οι γάτες ήταν πιο πιθανό να αναπτύξουν έναν στενό δεσμό με τον κηδεμόνα τους αν τους έδινε νερό, φαγητό, και στέγη. Αυτό υποδεικνύει ότι οι γάτες δημιουργούν δεσμούς με τους ανθρώπους που τους καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες.

Τελευταίες σκέψεις: Απ’ ότι φαίνεται, τόσο οι γάτες όσο κι εμείς διαλέγουμε ο ένας τον άλλον. Άλλωστε, στην περίπτωση των κατοικιδίων ζώων, οι κηδεμόνες είναι αυτοί που μπορούν να μας πουν πιο σωστά πόσο βαθύς είναι ο δεσμός που αναπτύσσουν με τα αγαπημένα τους ζώα συντροφιάς. Μακάρι να μπορούσαν να μας πουν και τα ίδια…