Πρόκειται για το μικρό νησί στη δίπλα στη Δήλο που συνδέθηκε άρρηκτα με τη ζωή της Μυκόνου - φωτος Στη Ρήνεια, ένα μικρό νησί δίπλα στη Δήλο, που συνδέθηκε με την ιστορία των γεννήσεων και των θανάτων του γειτονικού της, φημισμένου νησιού, αλλά λειτούργησε και ως χώρος καραντίνας τον 19ο και έως τις αρχές του 20ού αιώνα, επικεντρώνεται το πενταετές πρόγραμμα έρευνας πεδίου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που άρχισε το 2019.
Σήμερα η Ρήνεια ή «Μεγάλες Δήλες» για τους Μυκονιάτες, ονομασία που δηλώνει την διαχρονική σχέση των δύο νησιών, είναι χωρισμένη σε «παρτίδες», δηλαδή σε αγροτικές εκτάσεις τις οποίες ο Δήμος Μυκόνου εκμισθώνει σε Μυκονιάτες για αγροτική και κτηνοτροφική χρήση.
Η Ρήνεια υπήρξε τόπος με ιδιόρρυθμη ιστορία στην αρχαιότητα. Γνωστή και με το όνομα Ορτυγία, ήταν η γενέτειρα της δίδυμης αδελφής του Απόλλωνα, της Αρτεμης, σύμφωνα με τον μύθο. Το νότιο τμήμα (οι “Κάτω Δήλες”) ανήκε στην επικράτεια της αρχαίας Δήλου και λειτούργησε ως τόπος ταφής και γέννησης των κατοίκων της. Στο ίδιο τμήμα το ιερό του δηλίου Απόλλωνα κατείχε αγροτικές εκτάσεις που τις μίσθωνε σε ιδιώτες αποκομίζοντας μεγάλα κέρδη, σύμφωνα με τις δηλιακές επιγραφές. Επίσης είχε και ένα ιερό αφιερωμένο στην Άρτεμη. Στο βόρειο τμήμα της Ρήνειας (στις σημερινές “Επάνω Δήλες”), υπήρχε η πόλη της Ρήνειας, με τα νεκροταφεία, τις αγροικίες, τις ποικίλες πηγές πλούτου και τα ιερά της.
Περιορισμένες, αλλά σημαντικές ανασκαφές στην Ρήνεια, έγιναν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα από τους δύο πρώτους Εφόρους Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημ. Σταυρόπουλλο και Δημ. Πίππα, οι οποίοι ωστόσο δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν την τεκμηρίωση των ευρημάτων τους. Σημειακές έρευνες και εργασίες στην δηλιακή νεκρόπολη και την πόλη της Ρήνειας πραγματοποιήθηκαν αργότερα από την πρώην ΚΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων καθώς και την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή.
Ο Σταυρόπουλλος ξεκίνησε τις έρευνές του στην ανατολική ακτή της νότιας Ρήνειας το 1898. Οι αρχαιότητες είχαν λεηλατηθεί για αιώνες από τους τυμβωρύχους με αποτέλεσμα σήμερα να συναντά κανείς επιτύμβιες στήλες της Ρήνειας όχι μόνο σε ελληνικά Μουσεία αλλά και σε Μουσεία και Συλλογές του εξωτερικού, στη Βενετία, την Βερόνα, το Λονδίνο, την Οξφόρδη, το Καιμπριτζ, το Παρίσι, τη Βιέννη, το Όσλο, την Οδησσό, την Πετρούπολη, την Κοπεγχάγη.
Ο Σταυρόπουλλος ανέσκαψε τάφους αποκαλύπτοντας τμήμα της «μοναδικῆς ταύτης πόλεως τῶν γεννήσεων καὶ τῶν θανάτων». Οδηγός του υπήρξε το περίφημο χωρίο του τρίτου βιβλίου των Ιστοριών του Θουκυδίδη ο οποίος περιγράφει πώς οι Αθηναίοι, το χειμώνα του 426/5 π.Χ. προχώρησαν σε ολοκληρωτική κάθαρση της Δήλου - μία πρώτη, μερική κάθαρση είχε ήδη διενεργήσει ο Πεισίστρατος - «σηκώνοντας όλους τους νεκρούς και τα φέρετρά τους από τη Δήλο, διατάζοντας στο εξής ούτε να πεθαίνει κανείς, ούτε να γεννιέται στο νησί, αλλά οι ετοιμοθάνατοι και οι ετοιμόγεννες να μεταφέρονται στην Ρήνεια».
Οι ελπίδες του Σταυρόπουλλου να βρεί τις παλιές ταφές των Δηλίων στην Χαρώνεια, όπως ονομάζουν οι δηλιακές επιγραφές την αρχαία νεκρόπολη της Δήλου, δικαιώθηκαν με τον εντοπισμό του περίφημου «βόθρου της καθάρσεως» στον όρμο της Αγίας Κυριακής. Τα εκατοντάδες αγγεία που ήρθαν στο φώς και ανήκαν σε ταφές τουλάχιστον 4 αιώνων (8ος-5ος π.Χ.), μαζί με τις πολυάριθμες επιτύμβιες στήλες οδήγησαν στην ίδρυση του Μουσείου Μυκόνου, ενός από τα παλαιότερα στον ελλαδικό χώρο.
Εκατόν είκοσι χρόνια μετά τις πρώτες ανασκαφές, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, διαθέτοντας τα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, επιστρέφει στην Ρήνεια αφενός για να ολοκληρώσει την τεκμηρίωση των παλαιών ερευνών και των λεηλατημένων από αιώνες καταλοίπων της αρχαίας νεκρόπολης των Δηλίων, αφετέρου για να πραγματοποιήσει εντατική επιφανειακή έρευνα σε όλη την νήσο, με στόχο τον εντοπισμό, τεκμηρίωση και ανάλυση του συνόλου των αρχαιολογικών θέσεων και ερειπίων, τη γεωλογική αναγνώριση της Ρήνειας και την ανασκαφική διερεύνηση μίας θέσης στο νότιο τμήμα της. Η μικρή έκταση της Ρήνειας σε συνδυασμό με τις μεγάλες περιόδους οικιστικής εγκατάλειψης αλλά και το πλήθος των πληροφοριών των δηλιακών επιγραφών, καθιστούν τη Ρήνεια μια μοναδική περίπτωση για τέτοιου είδους έρευνες.
Στην περιοχή της δηλιακής νεκρόπολης έγιναν καθαρισμοί στον αγρό με την μεγάλη σαρκοφάγο της ρωμαίας Τερτίας Ωραρίας και τον ευμεγέθη λέοντα της Ρήνειας, με στόχο την τεκμηρίωση των πολυάριθμων ορατών ταφικών κατασκευών και των πολυπληθών μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών, βωμών, σαρκοφάγων κλπ. Βορειότερα, καθαρίστηκε και αποτυπώθηκε το, ήδη ανεσκαμμένο, μεγάλο υπόγειο ταφικό οικοδόμημα με θήκες (columbarium), καθώς και κατάλοιπα θολωτής επίστεψης τάφου που παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με την μονόπτερη θόλο της αγοράς των Κομπεταλιαστών της Δήλου. Όλες οι αρχαιότητες τεμηριώθηκαν με ορθοφωτογράφηση και τα ορατά κατάλοιπα καταχωρήθηκαν σε πρόγραμμα γεωγραφικών πληροφοριών με δελτία ανα μνημείο, ενώ για λόγους ασφαλείας περισυνελέγησαν και μεταφέρθηκαν στην Δήλο μικρά τμήματα, κυρίως αναγλυφων στηλών.
Στο πλαίσιο της επιφανειακής έρευνας, εντοπίστηκαν και τεκμηριώθηκαν ερείπια που ανήκουν σε αρχαίες αγροικίες που ανήκαν στο ιερό του δηλίου Απόλλωνα καθώς και άγνωστος αρχαίος δρόμος. Παράλληλα, ξεκίνησε η ανασκαφική διερεύνηση στο Χωμασοβούνι, μια σημαντική θέση στο όριο της δηλιακής νεκρόπολης, με ορατά εντυπωσιακά μαρμαρινα αρχιτεκτονικά μέλη και θεμέλιο κατασκευής, σε άμεση οπτική επαφή με τη Δήλο. Πρόκειται πιθανώς για την θέση του σημαντικού δηλιακού ιερού, του Ἀρτεμισίου ἐν νήσῳ. Ανηφορική πρόσβαση -σύμφωνα με τους απολογισμούς των ιεροποιών της Δήλου- οδηγούσε στο ιερό, το οποίο περιελάμβανε, εκτός από τον ναό, βωμό, εστιατόριο και οίκους. Έγινε καθαρισμός ορθοφωτογράφηση και τοπογραφική και σχεδιαστική αποτύπωση των αρχιτεκτονικών καταλοίπων, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε αποψίλωση και εντατική επιφανειακή έρευνα σε όλο τον λόφο. Κοντά στην κορυφή, εκεί που πιθανολογείται η θέση του ναού, αποκαλύφθηκε τμήμα θεμέλιου, πιθανώς μεγάλου βωμού. Από την ίδια θέση περισυνελέγησαν αξιόλογα θραύσματα γλυπτών, κυρίως τμήματα από αγάλματα πτηνών, που μεταφέρθηκαν στην Δήλο. Στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας εντάχθηκε και η εκπόνηση γεωλογικού χάρτη του νησιού με στόχο, εκτός των άλλων, και τον εντοπισμό θέσεων λατόμησης. Η έρευνα έδωσε πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα σε σχέση με την προέλευση του δομικού υλικού των κτηρίων όχι μόνον της Ρήνειας αλλά και της Δήλου, όπως π.χ. των θεμελίων του ναού του Απόλλωνα. Σημαντική πτυχή της έρευνας είναι η τεκμηρίωση και όλων των καταλοίπων βυζαντινών, μεταβυζαντινών και νεώτερων χρόνων (αγροικίες, «λάκκες», ξερολιθιές, ξωκλήσια κλπ). Ανάμεσά τους επίκαιρα σήμερα είναι τα ερείπια του δημόσιου λοιμοκαθαρτηρίου της Δήλου (Ρηνείας) στην παραλία με το εύγλωτο τοπωνύμιο Καραντίνα ή Λαζαρέτο. Εκεί παρέμεναν σε κάθαρσιν (προληπτική ή πραγματική, υποχρεωτική καραντίνα 5-40 ημερών) από τα μέσα του 19ου αι ως τις αρχές του 20ου, βάσει διαδοχικών νομοθετικών ρυθμίσεων, μολυσμένα και μη πλοία που κατέπλεαν από λιμάνια της Μεσογείου με προορισμό ελληνικά λιμάνια σε περιόδους έξαρσης επιδημιών χολέρας και πανώλης. Από εκεί μάλιστα πέρασε για δύο ημέρες το 1901 ο Κωνσταντίνος Καβάφης στο πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα. Τα στοιχεία τεκμηρίωσης ενσωματώνονται στο χαρτογραφικό υπόβαθρο της Ρήνειας, και, σε συνδυασμό με την καταγραφή τοπωνυμίων και πληροφοριών της νεώτερης παράδοσης καθώς και τις διεπιστημονικές έρευνες στο αρχείο του Δήμου Μυκονίων, το Ιστορικό Αρχείο της Υπηρεσίας και τα ΓΑΚ, παρέχουν ένα εξαιρετικά χρήσιμο υλικό για τις διαχρονικές χρήσεις γης σε ένα ελάχιστα δομημένο από την αρχαιότητα τοπίο, τεκμηριώνοντας περαιτέρω την ιδιαίτερη σημασία της Ρήνειας αλλά και την ανάγκη να παραμείνει αλώβητη από νεώτερες επεμβάσεις.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Αρχειοθήκη ιστολογίου
-
►
2024
(4133)
- ► Φεβρουαρίου (837)
- ► Ιανουαρίου (1041)
-
►
2023
(11198)
- ► Δεκεμβρίου (779)
- ► Σεπτεμβρίου (772)
- ► Φεβρουαρίου (1122)
- ► Ιανουαρίου (1018)
-
►
2022
(11200)
- ► Δεκεμβρίου (731)
- ► Σεπτεμβρίου (896)
- ► Φεβρουαρίου (960)
- ► Ιανουαρίου (1185)
-
►
2021
(17393)
- ► Δεκεμβρίου (1574)
- ► Σεπτεμβρίου (1499)
- ► Φεβρουαρίου (1454)
- ► Ιανουαρίου (1497)
-
▼
2020
(23158)
- ► Δεκεμβρίου (1599)
-
▼
Οκτωβρίου
(1906)
- Eleni Foureira - Light It Up - Official Music Video
- Φιλιππίνες: Χιλιάδες κάτοικοι εγκαταλείπουν τα σπί...
- Δικαίωμα ασύλου: Η ΕΕ κίνησε διαδικασία για παράβα...
- Τι φέρνει το 5G στην Ελλάδα από το 2021
- Σάμοs: Αγκαλιασμένοι στον θάνατο ο Άρης και η Κλαί...
- Πάνω από 9 εκατομμύρια Τεξανοί ψήφισαν εκ των προτ...
- Ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τ...
- ΑΑΔΕ: Έλεγχοι – εξπρές και φόροι… κατά προσέγγιση
- 30 Οκτωβρίου 1942: Η ιστορία των ηρώων που έκλεψαν...
- Ναγκόρνο-Καραμπάχ: Μαίνονται οι συγκρούσεις - Η Αρ...
- Χαλκιδική: Μαίνεται για δεύτερη μέρα, καίει πευκοδ...
- Μεξικό: Δολοφονήθηκε και έκτος δημοσιογράφος
- Θα πάρει η Ελλάδα το F-35 αντί της Τουρκίας;
- Βέλγιο: Σε διαθεσιμότητα δάσκαλος που έδειξε στους...
- Ακρόπολη: Το παρασκήνιο πίσω από τις αντιδράσεις γ...
- lockdown στις σκέψεις του Μπόρις Τζόνσον
- Φωτο - σοκ: Κουκουλοφόροι πέρασαν ταμπέλα στο λαιμ...
- Λιβύη: Αποσύρει την παραίτησή του ο Σάρατζ
- Αράχωβα: Αρνούνται δειγματοληπτικά τεστ του ΕΟΔΥ τ...
- Τρεις φορές ταχύτερα έναντι του παγκόσμιου μέσου ό...
- Ένα ολόκληρο χωριό... έπαθε αλλεργία
- Βρετανία: Συγκέντρωση με συλλήψεις έξω από τη γαλλ...
- Παρίσι: Άνδρας προσπάθησε να επιτεθεί με μαχαίρι σ...
- Νίκαια - Σοκαρισμένη η οικογένεια του Τυνήσιου δρά...
- Σάμος: Σχεδόν 60 μετασεισμοί μετά τον φονικό σεισμ...
- Σμύρνη: Μάχη με το χρόνο για να ανασύρουν τους εγκ...
- Ευρωμεσογειακό Σεισμολογικό Ινστιτούτο: Ο σεισμός ...
- Σεισμός στη Σάμο - Παπαζάχος: Μετασεισμοί ακόμα κα...
- Σεισμός στη Σάμο «Τσουνάμι αντίστοιχο με αυτό προ ...
- Σεισμός στην Τουρκία: καταρρέουν κτήρια στη Σμύρνη
- Γαλλία - ISIS: «Ξεσάλωσαν» οι τζιχαντιστές μετά το...
- Kι όμως! Οι Γερμανοί εγκαινιάζουν την Κυριακή το ν...
- Τρόμος: 6,6 Ρίχτερ βόρεια της Σάμου - Αισθητός σχε...
- Σοκ στο χώρο του τένις: Ο Αλεξάντερ Ζβέρεφ κατηγορ...
- Ο μικρότερος εξωπλανήτης, μεγέθους Γης, κυκλοφορεί...
- Πανσέληνος τη βραδιά του Χάλοουϊν για πρώτη φορά α...
- Μεσούτ Γιλμάζ: Όταν αποκάλυπτε πως η τουρκική ΜΙΤ ...
- Torsus Praetorian: Το απόλυτο σχολικό λεωφορείο
- Τζέφρι Έπσταϊν: Όταν η πρώην του πήγε την 17χρονη ...
- Σεισμός τώρα 4,1 Ρίχτερ στην Τουρκία
- Λάρισα:Απαγχονισμένη στο διαμέρισμά της βρέθηκε 20...
- Γαλλία: «Σε πόλεμο με την ισλαμιστική ιδεολογία - ...
- 1923: Μια προφητική ανακάλυψη ξεκινά στο Παρίσι...
- Οι κραυγές για βοήθεια ήταν ...
- Σκύλοι: Το πρώτο εξημερωμένο ζώο - Έχουν ράτσες εδ...
- Εκλογές ΗΠΑ 2020: Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ φοβάται πως ...
- Ρεκόρ μποτιλιαρίσματος στο Παρίσι λόγω μαζικής εξό...
- Νέο στέλεχος του ιού εξαπλώνεται στην Ευρώπη - Ανη...
- Απαλλαγή ΕΝΦΙΑ στα νησιά: Ποιοι την δικαιούνται κα...
- Μυτιλήνη: Εκκενώνεται η δομή μεταναστών ΠΙΚΠΑ
- Εφορία: Ποιοι πιάστηκαν στην τσιμπίδα των τεκμηρίω...
- Εκλογές στις ΗΠΑ: Τι θα γίνει αν ο Τραμπ αρνηθεί ν...
- Γονείς κρέμασαν ανάποδα και ανέκριναν 23χρονο επει...
- Νέα Ζηλανδία: Ναι στην ευθανασία, όχι στη μαριχουάνα
- Όλα όσα θέλει να σας πει ένα παιδί με ΔΕΠΥ – Πώς ν...
- Λε Μερ: Συρρίκνωση κατά 15% της οικονομίας στη Γαλ...
- Γλέντι μέχρι το τελευταίο λεπτό πριν το lockdown σ...
- Σύσσωμη η διεθνής κοινότητα στο πλευρό της Γαλλίας -
- Τραμπ: Πήγαν στην προεκλογική του ομιλία στη Φλόρι...
- Λιβύη: Δώδεκα πτώματα σε ομαδικούς τάφους στην Ταρ...
- Αυτοκίνητο έπεσε πάνω σε πεζούς στο Κέμπεν - Νεκρό...
- Βέμπερ: Πρέπει να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία...
- Τι αλλάζει στην αγορά εργασίας - Ελαστικό ωράριο, ...
- Γαλλία: «Πείτε στα παιδιά μου ότι τα αγαπάω» οι τε...
- Βραζιλία: Είναι «τρελό» να επιβάλλονται ξανά lockd...
- Μαλαισία: Δικαίωμα των Μουσουλμάνων να σκοτώσουν ε...
- Στο «κόκκινο» Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Ροδόπη - Τα ...
- Μπαγκλαντές: Εξαγριωμένο πλήθος σκότωσε και έκαψε ...
- Κρούσματα κορωνοϊού: Τα λύματα «δείχνουν» ότι στην...
- Τρομοκρατία: Βαθαίνει το ρήγμα Τουρκίας-Ευρώπης με...
- Vanessa Paradis - Joe Le Taxi (Clip Officiel)
- BMW M3 Competition G80
- Συγκλονιστική μαρτυρία από Έλληνα ιερέα για τη σφα...
- Νέα επίθεση Ερντογάν κατά Ευρώπης: Απέναντι στις α...
- Ληστεία και άγριος ξυλοδαρμός επιχειρηματία στην Α...
- Πόρτο Ράφτη Άρπαξαν €200.000 από ηλικιωμένη - Τα φ...
- Βρετανία: Το Εργατικό Κόμμα θέτει σε αναστολή τον ...
- Land Rover Defender 500 PS
- Ξεφεύγει η κατάσταση στη Γαλλία: Τούρκοι απειλούσα...
- Χρυσή Αυγή: Έφεση από τον Εισαγγελέα που ζητά μεγα...
- Ennio Morricone - The Good, The Bad and The Ugly
- AUDI RS7 - MOST BEAUTIFUL CAR EVER? BLACKED OUT V8...
- Γαλλία: Σε κατάστασης υψίστης επιφυλακής μετά τις ...
- ΑΣΕΠ - Βρεφονηπιακοί σταθμοί: Προσλήψεις στο δήμο ...
- Δράμα: «Έβαλα το μαξιλάρι πάνω στο κεφάλι της μητέ...
- Δέρμα: Η διπλή και απρόβλεπτη αυτοάνοση πάθηση των...
- Καταστήματα - Κορωνοϊός: Κλειστά την Κυριακή 1η Νο...
- Παππούς αρχηγός σπείρας με 14 διαρρήξεις στη Λέσβο!
- ΠΟΕΔΗΝ: Συρροή κρουσμάτων στο αντικαρκινικό Νοσοκο...
- «Έφυγε» σε ηλικία 115 ετών η γηραιότερη Ελληνίδα
- Έτσι μεταδίδεται σε κλειστούς χώρους - Τα γραφήματ...
- Έμφραγμα: Τα «αθώα» ροφήματα που απογειώνουν τον κ...
- Τουρκική Λίρα: Εθνική καταστροφή, τη μέρα της εθνι...
- Η Ευρώπη βρίσκεται τώρα εν μέσω του δεύτερου κύματ...
- Μαχαίρωσαν αδέσποτο σκύλο και στην Αλεξανδρούπολη!
- Σοκ στη Θεσσαλονίκη: Θετικό το 10% των rapid test ...
- Νέα μελέτη για την υδροξυχλωροκίνη: Aυξάνει την πι...
- Τρομοκρατική επίθεση στη Νίκαια της Γαλλίας: Αποκε...
- Γαλλία: Κι άλλη τρομοκρατική επίθεση - Άνδρας επιτ...
- Χάος στη γερμανική Βουλή: Βουλευτές διέκοπταν συνε...
- ► Σεπτεμβρίου (1967)
- ► Φεβρουαρίου (2081)
- ► Ιανουαρίου (2427)
-
►
2019
(23814)
- ► Δεκεμβρίου (2676)
- ► Σεπτεμβρίου (2114)
- ► Φεβρουαρίου (1615)
- ► Ιανουαρίου (1648)
-
►
2018
(16714)
- ► Δεκεμβρίου (1126)
- ► Σεπτεμβρίου (1200)
- ► Φεβρουαρίου (1946)
- ► Ιανουαρίου (1812)
-
►
2017
(7347)
- ► Δεκεμβρίου (1712)
- ► Σεπτεμβρίου (714)
- ► Φεβρουαρίου (134)
- ► Ιανουαρίου (174)
-
►
2016
(2893)
- ► Δεκεμβρίου (277)
- ► Σεπτεμβρίου (107)
- ► Φεβρουαρίου (375)
- ► Ιανουαρίου (524)
-
►
2015
(10911)
- ► Δεκεμβρίου (256)
- ► Σεπτεμβρίου (273)
- ► Φεβρουαρίου (1965)
- ► Ιανουαρίου (2523)
-
►
2014
(21554)
- ► Δεκεμβρίου (2811)
- ► Σεπτεμβρίου (1799)
- ► Φεβρουαρίου (1354)
- ► Ιανουαρίου (1501)
-
►
2013
(16071)
- ► Δεκεμβρίου (1318)
- ► Σεπτεμβρίου (1328)
- ► Φεβρουαρίου (1328)
- ► Ιανουαρίου (1141)
-
►
2012
(9024)
- ► Δεκεμβρίου (1035)
- ► Σεπτεμβρίου (520)
- ► Φεβρουαρίου (2)
- ► Ιανουαρίου (1)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου