Η μη ολοκλήρωση μετά από δεκαετίες του κτηματολογίου και των δασικών χαρτών συντελούν στη διαιώνιση του προβλήματος.
Σημαντικό τμήμα του προβλήματος εντοπίζεται στα "καταπατημένα και κατεχόμενα ακίνητα". Πρόκειται για χιλιάδες ακίνητα (πλέον των 25.000 και κατά πολλούς πλέον και των 50.000), ιδιοκτησίας του Δημοσίου τα οποία εδώ και πολλά χρόνια, αλλά και πρόσφατα, έχουν καταληφθεί και καταπατηθεί από ιδιώτες, είτε εν γνώσει τους είτε εν αγνοία.
Κατά καιρούς η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις να δώσει λύση στο δύσκολο αυτό θέμα με το δικαίωμα εξαγοράς των ακινήτων αυτών. Ωστόσο, τα κριτήρια που ετίθεντο ήταν ανεπαρκή και χωρίς σαφή κοινωνικό-οικονομική κατεύθυνση. Ως αποτέλεσμα, απέτυχαν όλες οι προσπάθειες, είτε γιατί δεν εντάχθηκαν στον νόμο, είτε γιατί αφού αρχικά εντάχθηκαν δεν ολοκληρώθηκε η διαδικασία.
Μερικές προτάσεις
Η επίλυση του προβλήματος πρέπει να αντιμετωπίζει πολλές παραμέτρους του προβλήματος, μερικές εκ των οποίων αναφέρονται πιο κάτω:
1. Πιθανή εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων πρέπει να αφορά ακίνητα μέχρι ενός εμβαδού, αποκλείοντας τους μεγάλο-καταπατητές.
2. Πρέπει να προκύπτει πολύχρονη χρήση του ακινήτου από τον καταπατητή με έμφαση σε καλλιέργειες ή την μόνιμη κατοικία του και εν πάση περιπτώσει η εξάρτηση της κοινωνικής και οικονομικής του ζωής σε σχέση με το ακίνητο.
3. Η εξαγορά πρέπει να γίνει με πραγματικές αξίες και χωρίς τις μεγάλες εκπτώσεις που κατά καιρούς προβλέπονταν με σκοπό την ισονομία έναντι των υπολοίπων και όχι την επιβράβευσή τους για την παράνομη κατοχή.
4. Η αποπληρωμή πρέπει να γίνει σχετικά σε σύντομο χρονικό διάστημα (π.χ. 3-5 χρόνια) και χωρίς παρατάσεις στις πληρωμές των πιθανών δόσεων.
Το Δημόσιο θα παρακρατεί την κυριότητα μέχρι την ολοκλήρωση της πληρωμής.
Εκτός από τα ανωτέρω πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν και άλλες πτυχές κατά τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου εγχειρήματος απόδοσης των καταπατημένων στους χρήστες. Συγκεκριμένα:
1. Το ξεκαθάρισμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των καταπατημένων ακινήτων επί των οποίων στην πραγματικότητα το Δημόσιο δεν ασκεί καμία νομή και δεν έχει έσοδα.
2. Η εξωδικαστική επίλυση πολλών μακροχρόνιων δικαστικών διαδικασιών και η ταχύτερη ολοκλήρωση του κτηματολογίου.
3. Η ένταξη των ακινήτων αυτών στη διαδικασία πληρωμής των όποιων φορολογικών ή άλλων υποχρεώσεων ισχύουν για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας.
4. Η δυνατότητα αναθέρμανσης της τοπικής οικοδομικής δραστηριότητας (άδειες επισκευής, ανακατασκευές ακινήτων κλπ).
5. Εξάλειψη του απαράδεκτου φαινομένου της απόλυτα ανενεργούς και μόνο στα χαρτιά υπάρχουσας Δημόσιας Περιουσίας. Έτσι και οι αρμόδιες υπηρεσίες θα επικεντρωθούν στην καταγραφή, προστασία και αξιοποίηση της υπόλοιπης σημαντικής περιουσίας με θετικότερα αποτελέσματα.
Εκτός όμως από την ανωτέρω καταγραφή προτάσεων που αφορούν σε διαπιστωθείσα καταπάτηση καταγεγραμμένων δημοσίων κτημάτων, η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση πρέπει να λαμβάνει υπ' όψιν και αρκετές ειδικές περιπτώσεις που σήμερα βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας θεωρούνται και αυτές ως καταπατήσεις.
Πρέπει δηλαδή να επιλύονται μακροχρόνια προβλήματα σε περιπτώσεις όπου οι κατέχοντες εκτάσεις θεωρούνται καταπατητές, είτε εκ των υστέρων και αφού έχουν ολοκληρώσει νομότυπα αγοραπωλησίες, άδειες οικοδομής κλπ (π.χ. ξενοδοχεία σε παλιούς αιγιαλούς Ζακύνθου, Κρήτης και αλλού, καθώς και ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα εντός σχεδίου στην Αρτέμιδα κλπ), είτε οι συγκεκριμένες εκτάσεις, τους έχουν παραχωρηθεί εδώ και πολλά χρόνια από το Δημόσιο με κάποιον σκοπό, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία μεταβίβασης (π.χ. περιοχές εντός σχεδίου στην Ν. Ιωνία και Ν. Ηράκλειο, καθώς και διάφορες εποικισθείσες περιοχές και οικισμοί ανά την χώρα, όπως στην Πέλλα και αλλού).
Όπως λοιπόν αποδεικνύεται το πρόβλημα το οποίο απαιτεί επίλυση είναι σύνθετο και πολύπλευρο και η όποια προσπάθεια επίλυσής του πρέπει να είναι ολοκληρωμένη και συνολική. Χρειάζεται επίσης να προβλέπονται αυστηρές αλλά υλοποιήσιμες ποινές για όσους δεν ενταχθούν στην ρύθμιση των καταπατημένων, ώστε η συμμετοχή να είναι η μέγιστη δυνατή.
Των Κώστα Φωτόπουλου, Δημήτρη Δημητρίου
* Οι κ.κ. Φωτόπουλος και Δημητρίου αποτελούν πρόεδρο και μέλος της πρωτοβουλία Κ.Α.Π.Π.Α. για την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου