Το αντίκτυπο της τεχνολογίας είναι κύριο θέμα ανησυχίας για πολλούς γονείς και παιδαγωγούς σε καθημερινές συζητήσεις. Θέλουν να αναγνωρίσουν τα πολύτιμα οφέλη που
έχει να προσφέρει αλλά απ` την άλλη ένας φόβος κυριαρχεί την έγνοια τους σχετικά με τον έλεγχο και τους περιορισμούς που πρέπει να βάζουν στα παιδιά τους αλλά και στον εαυτό τους πλέον.
Συζητώ με πολλούς γονείς παιδιών – σε προεφηβεία και εφηβεία – που μεγαλώνουν σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία έχει κυρίαρχη παρουσία στη ζωή των παιδιών και της οικογένειας. Θεωρώ ότι ο γονέας μπορεί πλέον να δει πώς η τεχνολογία έχει ανοίξει έναν κόσμο πιθανοτήτων για τα παιδιά. Την ίδια στιγμή, είναι ένα αυθεντικό κουτί της Πανδώρας για νέους ανθρώπους με άγνωστες, μη-αναμενόμενες και χωρίς σκοπό συνέπειες οι οποίες γίνονται συνειδητές κάθε μέρα στην εποχή του Διαδικτύου. Την εποχή που διανύουμε, οι γονείς δεν πρέπει να είναι ούτε φαν ούτε ενάντιοι στην τεχνολογία ανεξαρτήτως της επαγγελματικής τους ενασχόλησης. Στην επαφή τους με τα παιδιά τους καλό θα ήταν να μοιράζονται σκέψεις χωρίς να προσπαθούν είτε να τα σπρώξουν είτε να τα απομακρύνουν από αυτήν. Πρέπει επίσης να προσπαθούν να κρατούν τον εαυτό τους ενήμερο για τις εξελίξεις της και να μαθαίνουν και για τα αρνητικά της καθώς τα θετικά είναι περισσότερο εμφανή.
Σαν ειδικός λοιπόν θα ήθελα αρχικά να αναφερθώ σε 5 σημαντικά στοιχεία της τεχνολογίας και αυτά είναι το ότι είναι ίσως η πιο μεγάλη δύναμη στη ζωή των παιδιών μας σήμερα. Δεν είναι κάτι καλό ούτε κάτι κακό αλλά δεν είναι και κάτι ουδέτερο. Η πολύ πρώιμη, η πολύ συχνή και η μη-εποπτευόμενη έκθεση στα τεχνολογικά μέσα δεν πρόκειται να προετοιμάσει τα παιδιά για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή. Τα παιδιά πρέπει να αναπτύξουν μια υγιή σχέση με την τεχνολογία που θα χρειαστεί να «εκμεταλλευτούν». Και πέμπτον, οι γονείς είναι πρωτίστως υπεύθυνοι για την σχέση των παιδιών τους με την τεχνολογία. Και σίγουρα έχουμε τις αποδείξεις μέσω επιστημονικών ερευνών ότι η τεχνολογία έχει ολοένα και πιο κυρίαρχο ρόλο στον τρόπο που οργανώνουν και ξοδεύουν τα παιδιά τον χρόνο τους. Σε ηλικίες μεταξύ 8 – 18 ετών ηλικίας παρατηρούμε ημερήσια μέση απασχόληση μεγαλύτερη των 7.5 ωρών εκτός των σχολικών υποχρεώσεων. Κι αν σκεφτούμε το πόσο γεμάτες είναι οι ημέρες των παιδιών την σήμερον ημέρα, η παραπάνω στατιστική είναι σχεδόν απίστευτη.
Είναι αδιαμφισβήτητο το πόσα πολλά έχει να προσφέρει ο ψηφιακός κόσμος στα παιδιά και την οικογένεια. Το Διαδίκτυο παρέχει ένα σχεδόν άπειρο πλήθος πληροφοριών που μπορεί να εμπνεύσει και να επιμορφώσει. Μπορεί να συνδέσει ανθρώπους σε μεγάλες αποστάσεις. Μπορεί να φέρει τους ανθρώπους κοντά με βάση τις κοινές τους αξίες, ενδιαφέροντα, και ιδέες. Πόσες κινητοποιήσεις για φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες έχουν εξελιχθεί σημαντικά λόγω της διάδοσης τους μέσω των μέσων ; Η τεχνολογία θεωρείται και είναι καταλύτης συνεργασιών, δημιουργικότητας και καινοτομίας. Και είναι πάρα πολλοί οι τρόποι που έχει βοηθήσει τους ανθρώπους να αποκτήσουν μια πιο παραγωγική και ικανοποιητική ζωή. Όμως, ο ψηφιακός κόσμος έχει και την σκοτεινή του πλευρά. Διαδικτυακός εκφοβισμός, πορνογραφία, ανωνυμία και παρέμβαση στο ιδιωτικό της ζωής, μεγάλη επιρροή για μια μη-υγιή δημοφιλή κουλτούρα, εμπορικότητα, επιδερμικότητα επικοινωνίας και το πιο απλό, ακατάλληλους τρόπους διαγωγής.
Όσον αφορά τον εθισμό στο Διαδίκτυο ; Η άποψή μου σαν ειδικός είναι ότι ο εθισμός στο Διαδίκτυο, εφόσον δεν αποτελεί ψυχιατρική διαταραχή, όταν κάτι μοιάζει με πάπια και ακούγεται σαν πάπια, τότε πιθανόν να είναι πάπια. Κι αυτό φυσικά δεν αφορά μόνο τα παιδιά αλλά και πολλούς γονείς που παίζουν ώρες πολλές με τα smartphones τους, ενώ θα έπρεπε να παρακολουθούν και να συναναστρέφονται με τα παιδιά τους.
Παρατηρώ τους περισσότερους νέους να περπατούν με τα κινητά τους στο χέρι σαν να αποτελεί επέκταση του χεριού τους. Να κάνουν παρέα στα πάρκα και τις πλατείες αλλά να μην κοιτάζονται μεταξύ τους. Αλλά να έχουν το βλέμμα τους κολλημένο στην οθόνη του κινητού τους. Και γονείς να επιτρέπουν στα παιδιά τους να έχουν λογαριασμούς σε κοινωνικά δίκτυα, πριν περάσουν το νομικό όριο ηλικίας που τους το επιτρέπει. Στα πάρτι, να μαζεύονται πάνω από τα tablets για να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους. Η άποψή μου είναι ότι όσο περισσότερο είναι δεμένα τα παιδιά με το Διαδίκτυο, τόσο λιγότερο δεμένα είναι με τους γονείς και τον κόσμο γύρω τους. Και σύμφωνα με αυτό, προτείνω στους γονείς να βάζουν όρια στην έκθεση των παιδιών τους στην τεχνολογία. Αυτό σημαίνει ότι θα περιορίσουν και τη δική τους έκθεση όμως. Είναι απαραίτητο να τους μάθουν ότι η τεχνολογία είναι εργαλείο, και όχι παιχνίδι. Και θέλει προσπάθεια απ` την μεριά των γονέων να συντονιστούν με τις αρχές του σχολείου τους αλλά και με τους γονείς που κάνουν στενή παρέα τα παιδιά τους. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να δείξουν εμπιστοσύνη στις επιλογές των παιδιών τους, να είναι περισσότερο από καθόλου σίγουροι ότι τα παιδιά τους λαμβάνουν περισσότερα υγιή μηνύματα για την τεχνολογία από τους άλλους στον άμεσο κοινωνικό τους κόσμο.
Οι περιορισμοί φυσικά πρέπει να τροποποιούνται με τον καιρό καθώς η εμπειρία τους με την τεχνολογία μεγαλώνει. Δεν είναι λογικό να θέλουμε να κρατήσουμε τα παιδιά μας σε μια φούσκα τεχνολογίας για πάντα. Η πραγματικότητα είναι ότι μεγαλώνουν σε έναν τεχνολογικοκρατούμενο κόσμο και πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά την χρήση των μέσων. Η υγιής στάση τους απέναντι στα τεχνολογικά μέσα μπορεί να διαμορφωθεί χωρίς να χρειάζονται τιμωρίες και στερήσεις μετέπειτα, με αναπτυγμένες δεξιότητες σωστής λήψης αποφάσεων. Και πιο σημαντικό, να μην γίνει η τεχνολογία το δεδομένο μαξιλάρι τους όταν βαριούνται, όταν παίζουν ή όταν βγαίνουν έξω (όπως πολύ συχνά βλέπουμε σήμερα).
Ας προσπαθήσουμε να μειώσουμε αυτό που γίνεται κατά κόρον σήμερα με αξίες που γνωρίζουμε αλλά για προσωπικούς λόγους ο κάθε γονέας, δεν εφαρμόζει στην ανατροφή του παιδιού του. Δημιουργικό παιχνίδι, τέχνες, αθλήματα, επαφή με τη φύση, διάβασμα, μουσική και συναναστροφή με την οικογένεια. Και αυτές οι οπτικές δεν προκύπτουν μόνο από την θέση μου σαν ειδικός αλλά και από την προσωπική μου εμπειρία, σαν παιδί αλλά και σαν κηδεμόνας !
Θα κλείσω με μερικές σκέψεις μου ! Η μεγαλύτερη έγνοια μου σχετικά με την υπερβολική χρήση της τεχνολογίας αφορά το κόστος και το όφελος. Τι θέλω να πω. Τον χρόνο που ξοδεύουμε σε χρήση τεχνολογικών μέσων και τον χρόνο που ξοδεύουμε σε άλλα πράγματα που όλοι θεωρούμε και ξέρουμε ότι είναι μακράν πιο πολύτιμα και υγιή όπως το να περνάμε χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους μας, την σωματική άσκηση και την μελέτη. Κι εγώ χρησιμοποιώ εκτενώς την τεχνολογία αλλά ας προσπαθήσουμε να την κρατάμε σαν εξαίρεση και όχι σαν κανόνα, στον τρόπο που ξοδεύουμε τον χρόνο μας. Με άλλα λόγια, δεν θα έπρεπε να κυριεύει τον χρόνο που έχουμε για τους ανθρώπους μας. Επίσης, σίγουρα δεν είμαι εδώ για να σας πω πώς να χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία στην οικογένειά σας. Αυτή είναι μια απόφαση που μόνο οι ίδιοι μπορείτε να πάρετε. Αυτό όμως που θέλω να κάνω κλείνοντας είναι να σας δώσω μερικές προτάσεις καθώς ανακαλύπτεται τον ρόλο της τεχνολογίας στη ζωή των παιδιών και της οικογένειας σας :
1. Γίνεται το καλό παράδειγμα των παιδιών σας για την τεχνολογία. Τα παιδιά σας το πιο πιθανό είναι να υιοθετήσουν την σχέση που εσείς έχετε με τα μέσα (και πολλοί γονείς σήμερα είναι απελπιστικά εθισμένοι)
2. Μείνετε συνδεδεμένοι (με την παραδοσιακή έννοια) με τα παιδιά σας περνώντας χρόνο μαζί τους και άμεσα αντί μέσω της τεχνολογίας.
3. Κάντε συνειδητές επιλογές σύμφωνα με την οικογένειά σας, τις προτεραιότητες και τον τρόπο ζωής σας σχετικά με το είδος και το πλήθος των τεχνολογικών μέσων που θα έχετε διαθέσιμα στη ζωή της οικογένειάς σας.
4. Μιλήστε στα παιδιά σας για την τεχνολογία και πώς μπορεί να τα επηρεάσει με υγιείς και μη-υγιείς τρόπους.
5. Θέστε όρια και δώστε τους καθοδήγηση για την χρήση της τεχνολογίας.
6. Το σημαντικότερο όλων ;;;;; …… Aποσυνδεθείτε ! Καθορίστε την στιγμή που πρέπει όλοι να κλείσετε τον διακόπτη της τεχνολογίας για να ζήσετε και να απολαύσετε τη ζωή σε αναλογικό κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου