Το πώς το αρχαίο ᾠόν έγινε αβγό έχει μεγάλη ιστορία. Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν «τοᾠόν». Από τον πληθυντικό «τά ᾠά» προήλθε, μέσω μιας διαδικασίας μετατροπών προς αποφυγήν της χασμωδίας, το μεσαιωνικό ταβγά και με ανασυλλαβισμό έχουμε το αβγό. Βέβαια επικρατεί μια σχετική σύγχυση για το αν η ορθή ορθογραφία είναι
αυγό ή αβγό. Ο Μπαμπινιώτης επειδή δεν επιβεβαιώνεται η ύπαρξη διφθόγγου «αυ» θεωρεί ως σωστή γραφή το αβγό.
Η λέξη ᾠόν ανάγεται στην ινδοευρωπαϊκή ρίζα *ow(e)yo- ή *oyo-με την ίδια σημασία. Συνδέεται με το αρχαίο περσικό xaya- και το λατινικό ovum, από το οποίο προέρχονται το γαλλικό oeuf, το ιταλικό ovo, το ισπανικό huevo. Κάποιες ετυμολογικές προτάσεις ανάγουν το ᾠόν σε κοινό θέμα με την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *awi-= πτηνό
Η λέξη μας δίνει αρκετά παράγωγα και σύνθετες λέξεις, όπως αβγουλάκι, αβγουλάδικο καιαβγουλάς, αβγουλάτος (για σταφύλια), αβγουλιέρα, αβγουλίλα αβγοθήκη, αβγοκόβω, αβγολέμονο, αβγοτάραχο, και άλλες.
Έχουμε επίσης πάρα πολλές εκφράσεις και φράσεις, όπως «αβγά ημέρας», «σιγά τ’ αβγά», «ακόμα δεν βγήκε από το αβγό του», «χάνω τ΄ αβγά και τα πασχάλια, «κάθομαι στ΄αβγά μου», «η κότα που γεννάει τα χρυσά αυγά», «αβγά σου καθαρίζουνε», «ρούφα τ’ αβγό σου», «το αβγό του Κολόμβου» και άλλες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου