Έχουν συμπληρωθεί επτά μήνες από τον θάνατο του Γεβγκένι Πριγκόζιν ο οποίος προκάλεσε την παγκόσμια προσοχή για το πώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν απαλλάχθηκε από έναν άσπονδο φίλο του. Ο ολιγάρχης Πριγκόζιν είχε αποκτήσει αστείρευτη ισχύ από την ελευθερία κινήσεων που του είχε δώσει το Κρεμλίνο στην διαχείριση της μισθοφορικής οργάνωσης αλλά σφράγισε τη μοίρα του όταν επιχείρησε να εκκινήσει πραξικόπημα και να ξεκινήσει να βαδίζει προς τη Μόσχα με στόχο να ρίξει τον Πούτιν. Λίγο καιρό μετά ο Πριγκόζιν και αφού προηγουμένως είχε επανέλθει στο στρατόπεδο των… φίλων του Πούτιν, βρέθηκε να χάνει τη ζωή του κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού του αεροσκάφους που τον μετέφερε. Πλέον, επτά μήνες μετά ο ιδιωτικός στρατός του, γνωστή ως Wagner Group, εργάζονται όπως αναφέρει το αμερικανικό περιοδικό Politico για την επιδίωξη της ατζέντας του Κρεμλίνου.
Οι χιλιάδες των πρώην δυνάμεων του Βάγκνερ έχουν διασπαστεί σε τουλάχιστον τέσσερις ομάδες, σύμφωνα με δύο Αμερικανούς αξιωματούχους που τους παραχωρήθηκε ανωνυμία για να συζητήσουν ευαίσθητα θέματα των μυστικών υπηρεσιών. Αναμειγνύοντας τους μαχητές με άλλους μισθοφόρους πιστούς στον Πούτιν, η ρωσική κυβέρνηση ελπίζει να αποτρέψει την επανάληψη των γεγονότων του περασμένου έτους, όταν η ενωμένη Βάγκνερ στράφηκε εναντίον του Πούτιν και του υπουργείου Άμυνας του.
«Μέρος του στόχου της αναδιάρθρωσης είναι να διασφαλιστεί ότι υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος των επιχειρήσεων συνολικά», δήλωσε ένας από τους Αμερικανούς αξιωματούχους. Οι νέοι ιδιωτικοί στρατοί έχουν ήδη αναπτυχθεί σε όλο τον κόσμο σε ειδικές αποστολές, μεταξύ άλλων στην Ουκρανία και την Αφρική, όπου αναμένεται να διαδραματίσουν παρόμοιο αποσταθεροποιητικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή όπως όταν βρίσκονταν υπό τη διοίκηση του Πριγκόζιν, είπαν οι αξιωματούχοι.
Οι ανασυγκροτημένες παραστρατιωτικές ομάδες έχουν ήδη αναγκάσει την κυβέρνηση Μπάιντεν να αποσύρει στρατεύματα από τον Νίγηρα και το Τσαντ - σε σημαντικές οπισθοδρομήσεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας - ενώ αμφισβητούν τις πολιτικές των ΗΠΑ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο, τη Λιβύη και άλλα αφρικανικά έθνη.
Μία από τις τέσσερις ομάδες είναι ευθυγραμμισμένη με την Εθνική Φρουρά της Ρωσίας. Έχει ήδη μεταφερθεί στην Ουκρανία και έχει χάσει σημαντικό αριθμό μαχητών. Δύο άλλες ομάδες λειτουργούν υπό τον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας και των υπηρεσιών πληροφοριών της Μόσχας. Η τέταρτη ομάδα - γνωστή ως Africa Corps και ευθυγραμμισμένη με μια υπάρχουσα ομάδα γνωστή ως Redut - εξακολουθεί να εργάζεται για να αναλάβει τον έλεγχο των πρώην δυνάμεων του Wagner σε ορισμένες αφρικανικές πρωτεύουσες, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Λίγα άλλα είναι γνωστά για την κατανομή των νέων ομάδων, συμπεριλαμβανομένου του πόσα μέλη προέρχονται από το Wagner του Prigozhin έναντι άλλων υφιστάμενων παραστρατιωτικών οργανώσεων. Είναι επίσης ασαφές σε ποιο βαθμό ο γιος του Prigozhin, ο οποίος αρχικά ανέλαβε τον έλεγχο χιλιάδων μισθοφόρων του Wagner μετά τον θάνατο του πατέρα του, εξακολουθεί να συμμετέχει στην ηγεσία μιας μικρότερης ομάδας μαχητών που εξακολουθούν να είναι πιστοί στη μνήμη του πατέρα του. Ο νεότερος Prigozhin είναι πιθανότατα επικεφαλής ορισμένων δυνάμεων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Ο Πριγκόζιν είχε πλουτίσει ως προσωπικός σεφ του Πούτιν και επίσημος τροφοδότης του Κρεμλίνου, προτού δημιουργήσει τον όμιλο Wagner το 2017. Το να επιτρέψει σε έναν στενό σύμμαχο του Κρεμλίνου να δημιουργήσει έναν ανεπίσημο ιδιωτικό στρατό ήταν χρήσιμο για τη Ρωσία στην ανάληψη μυστικών αποστολών σε όλο τον κόσμο.
Ωστόσο, καθώς ο Όμιλος Wagner Group επέκτεινε την παγκόσμια εμβέλειά του, έγινε όλο και πιο ανεξάρτητος από τον ρωσικό έλεγχο. Ο Πούτιν ανέχτηκε αυτές τις αλλαγές, καθώς οι μαχητές της Wagner ανέλαβαν σημαντικό ρόλο στον πόλεμό του με την Ουκρανία. Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, ωστόσο, ο Πριγκόζιν και οι μισθοφόροι του στράφηκαν εναντίον του Πούτιν για την ακατάλληλη διεξαγωγή του πολέμου από το υπουργείο Άμυνας του.
Αυτό οδήγησε σε μια σειρά αψιμαχιών με τις ρωσικές δυνάμεις, καθώς οι άνδρες του Πριγκόζιν βάδισαν προς τη Μόσχα σε μια προφανή απόπειρα πραξικοπήματος.
Ο Πριγκόζιν τελικά παραιτήθηκε με συμφωνία που διαπραγματεύτηκαν οι σύμμαχοι της Ρωσίας στη Λευκορωσία. Αλλά μέσα σε δύο μήνες, ο Πριγκόζιν ήταν νεκρός, μαζί με εννέα άλλους, όταν το αεροπλάνο του διαλύθηκε και έπεσε στη γη ενώ πετούσε από την Αγία Πετρούπολη στη Μόσχα.
Ο θάνατος του Πριγκόζιν άφησε την τύχη της αυτοκρατορίας του σε εκκρεμότητα. Εκείνη την εποχή, ο Όμιλος Wagner βρισκόταν στη διαδικασία δημιουργίας στενών δεσμών με τους ηγέτες αφρικανικών κρατών, παρέχοντας ασφάλεια σε δικτάτορες, ενώ παράλληλα δραστηριοποιούνταν σε επικερδείς εξορυκτικές επιχειρήσεις.
Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, για παράδειγμα, η Βάγκνερ είχε αναλάβει τον έλεγχο ενός ορυχείου χρυσού. Στον απόηχο του θανάτου του Πριγκόζιν, οι πρώην υφιστάμενοί του έχουν επεκτείνει σημαντικά το ορυχείο, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι, αλλά δεν έχουν ακόμη βρει τρόπο να προωθήσουν αποτελεσματικά στην αγορά και να στείλουν τα ορυκτά. Θα αποκόμιζαν κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην παγκόσμια αγορά.
Η πρόσφατα επιβεβαιωμένη διοίκηση της Μόσχας σε αυτούς τους ιδιωτικούς μισθοφόρους έχει τεράστιες επιπτώσεις στη γεωπολιτική. Ειδικά στην Αφρική, θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προσπάθειες της κυβέρνησης Μπάιντεν να καταπολεμήσει την τρομοκρατία, να προωθήσει τη δημοκρατία και να σφυρηλατήσει διπλωματικούς δεσμούς με νεοσύστατα καθεστώτα.
«Το στοιχείο της χρονικής στιγμής είναι το κλειδί εδώ. Η Ρωσία μπορεί να δώσει σε αυτές τις χώρες ό,τι δεν μπορούν οι ΗΠΑ και μάλιστα άμεσα», δήλωσε ένας από τους Αμερικανούς αξιωματούχους, αναφερόμενος στην ικανότητα της Μόσχας να χρησιμοποιεί ιδιωτικούς μαχητές για να παρέχει κάτω από το τραπέζι όπλα και πυρομαχικά σε νεοσύστατες στρατιωτικές κυβερνήσεις στην Αφρική. «Και πολλοί από τους ηγέτες αυτών των χωρών έχουν βαρεθεί τις ΗΠΑ να τους κάνουν διαλέξεις για τη δημοκρατία».
Η χρήση των παραστρατιωτικών μαχητών από τη Μόσχα για την εξάπλωση της επιρροής της στην Αφρική είναι ήδη ορατή στον Νίγηρα, ένα από τα σημαντικότερα προκεχωρημένα φυλάκια στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.
Οι στρατιωτικοί ηγέτες του Νίγηρα πήραν τον έλεγχο από τον εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας, Μοχάμεντ Μπαζούμ, τον περασμένο Ιούλιο. Το πραξικόπημα ώθησε την Ουάσινγκτον να αναστείλει την οικονομική και στρατιωτική της βοήθεια προς τη χώρα, ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν πίεζε τους στρατιωτικούς ηγέτες να επιστρέψουν σε μια δημοκρατία υπό την ηγεσία πολιτών.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ωστόσο, εκατοντάδες Ρώσοι μισθοφόροι έφτασαν στην πρωτεύουσα Νιαμέι, ισχυριζόμενοι ότι βρίσκονταν εκεί για να βοηθήσουν στην εκπαίδευση του στρατού του Νίγηρα και να συνάψουν επίσημη συνεργασία με την κυβερνώσα χούντα.
Η άφιξή τους ήρθε λίγες ημέρες πριν η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοινώσει ότι οι ΗΠΑ θα αποσύρουν τους 1.000 στρατιώτες τους από τη χώρα μετά από σχεδόν 10 χρόνια, δημιουργώντας την εντύπωση ότι οι ρωσικές δυνάμεις αντικαθιστούν εκείνες των ΗΠΑ σε μια χώρα όπου τρομοκρατικές ομάδες έχουν οργανώσει και σχεδιάσει παγκόσμιες επιθέσεις.
Ακόμη και πριν από την εξέγερσή του, ο Πριγκόζιν καταδίκαζε συχνά δημοσίως το υπουργείο Άμυνας, κατηγορώντας τους ηγέτες του για τις αποτυχίες στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία. Και η τελική του ρήξη με τον Πούτιν σημειώθηκε όταν προσπάθησε να επιβάλει την απομάκρυνση του Σεργκέι Σόιγκου, υπουργού Άμυνας, και του Βαλέρι Γερασίμοφ, αρχηγού του στρατιωτικού επιτελείου.
Ο Πριγκόζιν κατηγόρησε το δίδυμο για τις κακές επιδόσεις των ρωσικών στρατευμάτων. Ισχυρίστηκε επίσης ότι είχαν υπερβάλει στην εν πολλοίς απατηλή απειλή που συνιστούσε η Ουκρανία για να ωθήσουν τον Πούτιν σε έναν απερίσκεπτο πόλεμο.
Πολλοί από τους μαχητές του Βάγκνερ παρέμειναν πιστοί στη μνήμη του Πριγκόζιν και ομοίως αντιπαθούσαν τον υπουργό Άμυνας. Τώρα, ορισμένοι από αυτούς καθοδηγούνται από αυτόν ακριβώς τον αξιωματούχο - τον Σόιγκου - σε μια εξαιρετικά επιλεκτική ομάδα γνωστή ως Patriot. Εποπτεύεται και χρηματοδοτείται από το υπουργείο Άμυνας, λένε αξιωματούχοι.
«Δεν είναι σαφές αν η Μόσχα θα μπορέσει να καταφέρει αυτό που έκανε ο Βάγκνερ για χρόνια», δήλωσε ένας τρίτος Αμερικανός αξιωματούχος. «Αυτά τα μαχητικά μπαίνουν σε ένα υπάρχον, γραφειοκρατικό σύστημα που μπορεί να επιβραδύνει τα πράγματα και να τα κάνει λιγότερο επικίνδυνα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου