Πώς ο αμφιβληστροειδής μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο εγκεφαλικού

 Ένα αγγειακό «δακτυλικό αποτύπωμα» στον αμφιβληστροειδή του ματιού μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου ενός ατόμου με την ίδια ακρίβεια, όπως οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε διαδικτυακά στο περιοδικό Heart.

Το περίπλοκο αγγειακό δίκτυο του αμφιβληστροειδούς μοιράζεται κοινά ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά με το αγγειακό σύστημα του εγκεφάλου. Οι ερευνητές θέλησαν να διερευνήσουν -με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης- κατά πόσο μπορεί να γίνει εντοπισμός βιολογικών δεικτών που μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου χωρίς την ανάγκη επεμβατικών εργαστηριακών εξετάσεων. Το εγκεφαλικό επεισόδιο πλήττει περίπου 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο και σκοτώνει 6,7 εκατομμύρια από αυτούς κάθε χρόνο. Οι περισσότερες περιπτώσεις προκαλούνται από τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, η κακή διατροφή και το κάπνισμα.



Κατά την έρευνα μέτρησαν 30 δείκτες σχετικούς με το διαμέτρημα, την πυκνότητα, τη διακλάδωση και την πολυπλοκότητα των φλεβών και των αρτηριών των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, μέσα από εικόνες βυθού από 68.753 συμμετέχοντες στη βρετανική βάση δεδομένων UK Biobank. Επίσης, έλαβαν υπόψη τους παράγοντες κινδύνου με δυνητική επιρροή, όπως δημογραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, τρόπο ζωής και παραμέτρους υγείας, συμπεριλαμβανομένης της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης, της γλυκόζης στο αίμα και του βάρους. Η τελική ανάλυση περιλάμβανε 45.161 συμμετέχοντες με μέση ηλικία τα 55 έτη. Η μέση περίοδος παρακολούθησης ήταν τα 12,5 έτη.

Συνολικά, συμπεριελήφθησαν 118 μετρήσιμοι δείκτες των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, εκ των οποίων οι 29 δείκτες αγγειακής υγείας συσχετίστηκαν σημαντικά με τον κίνδυνο πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι κάθε αλλαγή στους δείκτες πυκνότητας των αγγείων σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 10-19%, ενώ οι αλλαγές στους δείκτες διαμέτρου σχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο κατά 10-14%. Κάθε μείωση στους δείκτες πολυπλοκότητας και συστροφής σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο κατά 10,5-19,5%.

Οι επιστήμονες εντόπισαν ότι αυτό το αγγειακό «δακτυλικό αποτύπωμα» του αμφιβληστροειδούς ήταν εξίσου καλό με τη χρήση μόνο των παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου για την πρόβλεψη του μελλοντικού κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου. Βέβαια, οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι πρόκειται για μία μελέτη παρατήρησης, οπότε δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την αιτία και το αποτέλεσμα. Επίσης, επισημαίνουν ότι τα ευρήματα μπορεί να μην ισχύουν για διαφορετικές εθνότητες. Τέλος, δεν ήταν σε θέση να αξιολογήσουν τον κίνδυνο που σχετίζεται με διαφορετικούς τύπους εγκεφαλικού επεισοδίου, ωστόσο καταλήγουν ότι, καθώς οι παράμετροι του αμφιβληστροειδούς μπορούν να ληφθούν με εύκολο τρόπο, αυτό το μοντέλο αποτελεί μία πρακτική και εύκολα εφαρμόσιμη προσέγγιση για την εκτίμηση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.