Ο όρος μικροπλαστικά ανήκει πλέον στο λεξιλόγιό μας, αφού τα επιβλαβή αυτά σωματίδια έχουν κατακλύσει το περιβάλλον και δη τις θάλασσες με τουλάχιστον 8 εκατ. τόνους πλαστικών να καταλήγουν στους ωκεανούς. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αν δε ληφθούν άμεσα μέτρα οι ωκεανοί ως το 2050 θα έχουν περισσότερα πλαστικά – σε βάρος – από ότι ψάρια. Τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά που προκύπτουν από τη διάσπασή τους επιδρούν αρνητικά στο θαλάσσιο οικοσύστημα, με πολλά είδη να τρέφονται με αυτά με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να οδηγούνται στο θάνατο. Η παρουσία τους είναι τόσο έντονη, μάλιστα, που σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα καβούρια ερημίτες επιλέγουν να «φορούν» πλαστικά σαν «πανοπλία» για να θωρακίσουν το εύθραυστο σώμα τους και όχι κελύφη σαλιγκαριών όπως είθισται, αφού βρίσκονται σε αφθονία στο περιβάλλον τους. Πολλές είναι οι πρωτοβουλίες οργανώσεων για τον καθαρισμό των θαλασσών από τα πλαστικά, με καινοτομίες που επιτρέπουν την αποκομιδή των απορριμμάτων, όπως στην περίπτωση του The Ocean Cleanup που έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 8 τόνους πλαστικών σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο μερίδα επιστημόνων τώρα λέει «στοπ» στις προσπάθειες αυτές.
Για ποιο λόγο; Υποστηρίζουν ότι τα πλαστικά παραμένουν στο θαλάσσιο περιβάλλον για τόσο διάστημα που λειτουργούν ως «κατοικία» διαφόρων οργανισμών. Επομένως, αν αποσυρθούν από τον ωκεανό, το τίμημα σε ζωικές απώλειες θα είναι βαρύ.
Για μερικούς αυτά που επιπλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας είναι απλά σκουπίδια, στην πραγματικότητα, όμως, πρόκειται για κάτι πιο σύνθετο και περίπλοκο.
Μία από τις θαλάσσιες βιολόγους που υποστηρίζουν την ιδέα της επαναξιολόγησης των προσπαθειών καθαρισμού είναι και η Ρεμπέκα Χελμ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας Άσβιλ στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την ειδικό, μικροί και μεσαίου μεγέθους οργανισμοί που απαρτίζουν το λεγόμενο νευστό ζουν πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας και χρησιμοποιούν το πλωτό πλαστικό ως σπίτι τους. Ανάμεσα σε αυτούς συγκαταλέγονται φύκια ή βακτήρια, τα οποία μπορεί να είναι μικροσκοπικά και επομένως να υποτιμάται η αξία τους, ωστόσο διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα. Αν χαθούν, λοιπόν, θα διαταραχθεί η νέα ισορροπία, η οποία έχει δομηθεί στις συνθήκες της πλαστικής ρύπανσης.
Την άποψή της δε συμμερίζονται μεγάλα ερευνητικά κέντρα, ούτε όπως είναι αναμενόμενο οι οργανώσεις που έχουν ταχθεί στον καθαρισμό των ωκεανών. Δεν είναι τυχαίο ότι σε δημόσιο σχόλιό της, εκπρόσωποι της The Ocean Cleanup απάντησαν με επιχειρήματα θέλοντας να καταρρίψουν το συλλογισμό της.
Εντούτοις, η ίδια επιμένει ότι στην επιφάνεια του ωκεανού υπάρχει ένα ολόκληρο οικοσύστημα, το οποίο λειτουργεί και αναπτύσσεται ανάμεσα σε πεταμένα καπάκια και ξεχασμένα μπουκάλια, όπως συμβαίνει στο λεγόμενο «Μεγάλο Σκουπιδότοπο» στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η ίδια δε συμπαθεί ιδιαίτερα τον όρο που έχει αποδοθεί στην έκταση 1,5 εκατ. τ.χλμ. γεμάτη με πλαστικά αντικείμενα που συσσωρεύονται στο σημείο εδώ και δεκαετίες. Αντιθέτως, πιστεύει ότι με το προσωνύμιο που έχει αποδοθεί στην «όγδοη ήπειρο» – με απορρίμματα να εντοπίζονται σε βάθος 4 έως 2.000 μέτρων κάτω από την επιφάνεια – χάνεται το νόημα που μπορεί να δίνει σε μορφές ζωής αυτή η παράλληλη πραγματικότητα.
Πολλοί από τους οργανισμούς, όχι μόνο προσαρμόζονται, αλλά ευδοκιμούν και η περιοχή ενδέχεται να φιλοξενεί ολόκληρες κοινότητες που οι ερευνητές δεν έχουν ακόμα μελετήσει. Η βίαιη παρέμβαση μηχανημάτων στο πλαίσιο καθαρισμού, θα είχε σημαντικές επιπτώσεις, όπως η αφαίρεση ενός οικοσυστήματος για το οποίο δεν υπάρχουν ακόμα πληροφορίες και δεν είναι γνωστό αν μπορεί να αποκατασταθεί.
Παλαιότερη μελέτη εκτιμούσε ότι θα χρειαστούν περίπου 200 συσκευές από το The Ocean Cleanup, οι οποίες θα πρέπει να λειτουργούν επί 130 χρόνια για να συγκεντρώσουν το 5% των πλωτών πλαστικών στον πλανήτη. Επιπλέον, έρευνα υπολόγισε ότι για κάθε τέσσερα κομμάτια πλαστικού που κατέληγαν στα δίχτυα της οργάνωσης, παρασύρθηκε και ένας οργανισμός, ο οποίος πέθανε δύο ημέρες μετά.
Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει η θάλασσα να απαλλαγεί από τα πλαστικά, αλλά το πρόβλημα πρέπει να σταματήσει στην πηγή του. Να περιοριστεί η παραγωγή πλαστικών αντικειμένων, η χρήση τους και να ακολουθηθεί η κατάλληλη και ορθή διαχείριση, απόρριψη και ανακύκλωσή τους.
Την ίδια στιγμή, είναι απαραίτητη η χαρτογράφηση των οργανισμών που επιβιώνουν ανάμεσα σε τόσα σκουπίδια, ώστε οι ειδικοί να κατανοήσουν το ξεχωριστό αυτό σύμπαν που ζει και εξελίσσεται στο σημείο και να ληφθούν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες πριν οποιαδήποτε δράση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου