Ναυάγιο Καλλιστώ: Οι άγνωστες καταθέσεις των μελών του πληρώματος και του κυβερνήτη

«Κάλεσα το πλοίο χωρίς να λάβω απάντηση προκειμένου να τον ειδοποιήσω ότι με προσεγγίζει επικίνδυνα με αυξανόμενη ταχύτητα!». Στις 7.30 το πρωί της 27ης Οκτωβρίου ο κυβερνήτης του ναρκοθηρευτικού πλοίου του Πολεμικού Ναυτικού «Καλλιστώ» επικοινωνεί μέσω VHF με τον Πολωνό κυβερνήτη του εμπορικού πλοίου «Maersk», το οποίο κινείται κατά πάνω του. Δεν λαμβάνει καμία απάντηση και η σύγκρουση είναι πλέον αναπόφευκτη. Το «Καλλιστώ» παίρνει τεράστια κλίση και φέρει σοβαρές καταστροφές στην πρύμνη, η οποία κόπηκε κατά τη σφοδρή σύγκρουση.
Μέλη του πληρώματος πέφτουν στο νερό και κινδυνεύουν για αρκετή ώρα. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια και οι εικόνες κυκλοφορούν γρήγορα στο Διαδίκτυο και σε ολόκληρη τη χώρα. H δικογραφία για το ναυάγιο αλλά και τις άγνωστες καταθέσεις των μελών και του κυβερνήτη του ναρκοθηρευτικού, με την υπόθεση να οδηγείται στις δικαστικές αίθουσες, με βασικό κατηγορούμενο τον Πολωνό πλοίαρχο του εμπορικού πλοίου, ο οποίος αρνείται ότι έκανε λάθη. «Από την ξαφνική μεγάλη κλίση τέσσερα άτομα έπεσαν στη θάλασσα», ανέφερε στην κατάθεσή του ο πηδαλιούχος του «Καλλιστώ»!
O πολωνός πλοίαρχος του εμπορικού πλοίου «Maersk ενώ οδηγείται στον εισαγγελέα.
Η κατάθεση του πλοιάρχου του «Καλλιστώ»  Ενας από τους πρώτους που εξετάστηκε ενόρκως από τα στελέχη του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά του Αρχηγείου του Σώματος ήταν ο κυβερνήτης του ναρκοθηρευτικού. «Σήμερα και περί ώρα 06.30 με 26μελές πλήρωμα απέπλευσα από τον ναύσταθμο, με προορισμό τη Χαλκίδα για διατεταγμένη υπηρεσία. Περί ώρα 06.50 πλέαμε δυτικά της νήσου Ψυττάλειας. Με το πέρασμα της νήσου φτάσαμε την ασφαλή υπηρεσιακή ταχύτητα του πλοίου, δηλαδή 10,5-11 κόμβους (μέγιστη κατασκευαστική ταχύτητα 14 κόμβοι). Η πορεία πλεύσης μου ήταν 165 μοίρες, με σκοπό να εισέλθω στον Δίαυλο Ασφαλείας Πλοίων του Πειραιά», ανέφερε στην ένορκη εξέτασή του ο κυβερνήτης του «Καλλιστώ» και συνέχισε: «Εν συνεχεία λόγω των πλοίων που βρίσκονταν στη συγκεκριμένη πορεία άλλαξα πορεία σε 162 μοίρες. Εχοντας απομακρυνθεί από την Ψυττάλεια, περί τα 4 ναυτικά μίλια διαπίστωσα αριστερά και πίσω μας εμπορικό πλοίο μεγάλου μεγέθους (μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων) προερχόμενο από ανατολικά της νήσου με κατεύθυνση επίσης τον δίαυλο. Το εμπορικό πλοίο μάς προσέγγισε από πίσω αριστερά, στα 450 μέτρα. Τον κάλεσα μέσω VHF (κανάλι 16), χωρίς όμως να λάβω απάντηση προκειμένου να τον ειδοποιήσω ότι με προσεγγίζει επικίνδυνα με αυξανόμενη ταχύτητα και αλλαγές πορείας νοτιότερα, ενώ βρίσκομαι μπροστά και δεξιά του,ζητώντας του να αλλάξει πορεία και ταχύτητα. Εν συνεχεία, εκτελώντας ό,τι είναι δυνατόν για την προστασία του πληρώματος και του πλοίου μας και βλέποντας ότι η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη, αύξησα στο μέγιστο τις στροφές των μηχανών (πρόσω ολοταχώς) και έστριψα το πηδάλιο όλο αριστερά. Αποτέλεσμα αυτού ήταν περί ώρα 07.30 να προσκρούσει ο βολβός της πλώρης του άλλου πλοίου στο πίσω αριστερά μέρος του πλοίου δίνοντάς του μεγάλη κλίση 90 μοιρών δεξιά».
Ο κυβερνήτης του «Καλλιστώ» στη συνέχεια της κατάθεσής του περιέγραψε ότι ακολούθησε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για να εγκαταλειφθεί το πλοίο με ασφάλεια και ψυχραιμία, ενώ ξεκαθάρισε ότι το όλο συμβάν «οφείλεται αποκλειστικά σε υπαιτιότητα του πλοιάρχου του έτερου πλοίου, ο οποίος δεν τήρησε τους κανόνες του Διεθνούς Κανονισμού Αποφυγής Συγκρούσεων και κυρίως αυτούς που αφορούν την ασφαλή ταχύτητα ναυσιπλοΐας, τη διασταύρωση πορειών και καταφθάνον - καταφθανόμενο». Ως προς το κομμάτι των ευθυνών, παρόμοια θέση είχε στην κατάθεσή του και ο αξιωματικός γέφυρας, ο οποίος αναφέρθηκε στα «λάθη» του χειρισμού του «Maersk», το οποίο είχε προορισμό το Τσανάκαλε της Τουρκίας.

Τι κατέθεσε μέλος του πληρώματος του εμπορικού πλοίου Μία από τις πολλές καταθέσεις που πήραν τα στελέχη του Λιμενικού ήταν και αυτή ενός μέλους του πληρώματος του «Maersk», που τη στιγμή του συμβάντος ήταν για... πρωινό με εντολή του πλοιάρχου του. «Ο πλοίαρχος μου έδωσε εντολές σχετικά με την πηδαλουχία, τις οποίες εξετέλεσα. Εν τέλει ο πλοίαρχος μου έδωσε εντολή να θέσω σε λειτουργία τον αυτόματο πιλότο, όπως και έκανα. Στη συνέχεια, μου έδωσε εντολή να πάω για πρωινό αλλά να έχω μαζί μου τον ασύρματο για να με φωνάξει σε περίπτωση που με χρειαστεί. Λίγα λεπτά μετά και ενώ έπαιρνα το πρωινό μου με κάλεσε ο πλοίαρχος να μεταβώ αμέσως στη γέφυρα», ανέφερε στην κατάθεσή του και πρόσθεσε: «Οταν ανέβηκα στη γέφυρα ήταν μόνο ο πλοίαρχος. Με πληροφόρησε ότι είχαμε συγκρουστεί με ένα πολεμικό σκάφος. Μου έδωσε εντολή να αναλάβω την πηδαλιούχηση. Είχε ήδη σημάνει γενικός συναγερμός».
Ακόμη ένα μέλος του πληρώματος στην κατάθεσή του ανέφερε ότι «ο πλοίαρχος προσπάθησε να επικοινωνήσει μέσω ασυρμάτου με τον κυβερνήτη του πολεμικού, αλλά ο τελευταίος δεν απαντούσε», τονίζοντας ακόμη πως θεωρεί ότι «το όλο συμβάν οφείλεται πιθανόν σε λάθος εκτίμηση και χειρισμό του άλλου πλοίου, χωρίς να μπορώ να γνωρίζω τι ακριβώς έγινε, καθώς, όπως σας είπα, η πορεία μας δεν μεταβλήθηκε και ήταν συνεχώς σταθερή».
Η δικογραφία και οι καταγραφές του Λιμενικού  Το τι συνέβη κατέγραψαν με ακρίβεια τα στελέχη του Λιμενικού, ενώ από το Αρχηγείο διατάχθηκε από την πρώτη στιγμή ο ορισμός πραγματογνώμονος ο οποίος θα κάνει την ανεξάρτητη έρευνά του, τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά. «Ο ανωτέρω την 27/10/2020 και περί ώρα 07.30 στη θαλάσσια περιοχή έξωθεν της βόρειας εισόδου της ζώνης θαλάσσιας κυκλοφορίας Πειραιά, ως πλοίαρχος του πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων C/V “Maersk Launceston”, σημαίας Πορτογαλίας, δεν επέδειξε ως όφειλε τη δέουσα προσοχή, με αποτέλεσμα τη σύγκρουση του υπό την πλοιαρχία του πλοίο με το ναρκοθηρευτικό του Πολεμικού Ναυτικού “Καλλιστώ”, την αποκοπή του πρυμναίου τμήματος του τελευταίου και τον τραυματισμό δύο μελών του πληρώματός του», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Πειραιά,
«Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η αποκοπή της πρύμης έως το σημείο της υπερκατασκευής του Πολεμικού Πλοίου και η πρόκληση εκδορών στον βολβό της γάστρας του εμπορευματοκιβωτιοφόρου. Το ναρκοθηρευτικό μετά τη σύγκρουση έλαβε κλίση σχεδόν 90 μοιρών, με αποτέλεσμα την πτώση κάποιων μελών του πληρώματος στη θάλασσα και τον ελαφρύ τραυματισμό δύο εξ αυτών, ενώ στη συνέχεια η κλίση του μεταβλήθηκε και παρέμεινε στις 45 μοίρες», τονίζεται στο έντυπο σήμα που διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία, όπου επισημαίνει ακόμη ότι «άμεσα κατέπλευσαν στο σημείο του συμβάντος περιπολικά σκάφη του Λ.Σ. και βοηθητικά σκάφη του Π.Ν., τα οποία περισυνέλεξαν όλο το πλήρωμα ενώ οι τραυματίες διακομίστηκαν με ασθενοφόρο στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών για περαιτέρω έλεγχο της κατάστασης της υγείας τους». Σύμφωνα με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, «στους πλοιάρχους αμφοτέρων πλοίων έγινε αλκοτέστ μέσω της ηλεκτρονικής συσκευής με αρνητικά αποτελέσματα ενώ στους ευρισκομένους στη γέφυρα του ναρκοθηρευτικού τη στιγμή του συμβάντος ελήφθη ποσότητα αίματος για προσδιορισμό τυχόν αλκοόλ και τοξικών ουσιών». Σύμφωνα με τα όσα κατέγραψαν από την έρευνα τα στελέχη του Λιμενικού, ορισμένα μέλη του πληρώματος του «Καλλιστώ» κινδύνεψαν καθώς έπεσαν στο νερό και παρέμειναν εκεί για αρκετά λεπτά.


Τι λέει ο δικηγόρος «Τη στιγμή του ατυχήματος τα 22 μέλη του πληρώματος βρίσκονταν στα πόστα τους. Ξαφνικά τα τοιχώματα του “Καλλιστώ” άνοιξαν σαν χάρτινοι τοίχοι και η πλώρη του γιγαντιαίου εμπορικού βρέθηκε δίπλα τους. Σε δύο δευτερόλεπτα το “Καλλιστώ” έγινε άμορφη μάζα από ατσάλι και το νερό κατέκλυσε τα πάντα. Οι συνθήκες τις οποίες βίωσαν οι ναύτες είναι συνθήκες πολέμου σε καιρό ειρήνης. Κάποιοι βρέθηκαν να παλεύουν κάτω από το νερό σε δίνες από πετρέλαια και λάδια αδυνατώντας να φτάσουν στην επιφάνεια. Ο Θεός και η εμπειρία τούς βοήθησε να μη θρηνήσουμε νεκρούς», δήλωσε ο δικηγόρων των ναυτικών του πολεμικού ναρκοθηρευτικού «Καλλιστώ», Γιάννης Μαρακάκης.