Οι χαμένοι «θησαυροί» των βυθών: Τι συμβαίνει στους ωκεανούς με τα χιλιάδες χαμένα εμπορευματοκιβώτια

Ήταν το 1992 όταν ένα εμπορευματοκιβώτιο φορτηγού πλοίου κατέληξε στον ωκεανό, με αποτέλεσμα 28.000 λαστιχένια παπάκια και άλλα παιδικά παιχνίδια για το μπάνιο να ξεκινήσουν ένα ταξίδι προς το άγνωστο. Κάποια από τα χαριτωμένα κίτρινα παπάκια από τον Βόρειο Ειρηνικό, όπου σημειώθηκε το περιστατικό, «κολύμπησαν» μέχρι την Αλάσκα, άλλα έφτασαν στο Μέιν των ΗΠΑ και μερικά ακόμα προσέγγισαν άλλες ακτές του Ατλαντικού. Έξι χρόνια αργότερα, το πλοίο APL China που αναχώρησε από την Ταϊβάν με προορισμό το Σιάτλ συνάντησε τον τυφώνα Μπαμπς, με αποτέλεσμα 406 εμπορευματοκιβώτια να πέσουν στη θάλασσα και να προκληθούν ζημιές σε ακόμα 1.000.

Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ναυτιλίας (WSC), κάθε χρόνο χάνονται έως και 1.382 εμπορευματοκιβώτια, ενώ όπως αναφέρει το Associated Press περισσότερα από 20.000 έχουν καταλήξει στον ωκεανό τα τελευταία 15 χρόνια. Κάποιοι ωστόσο ισχυρίζονται ότι ο αριθμός είναι ακόμα μεγαλύτερος.

Το περιεχόμενό τους ξεβράζεται σε ακτές, επιδρά αρνητικά στους βιότοπους και τα ενδιαιτήματα ζωικών ειδών και έρχεται να προστεθεί στο μεγάλο σκουπιδότοπο των ωκεανών.


Κάποια από τα 250 εκατ. κοντέινερ που διασχίζουν τους ωκεανούς δε φτάνουν στον προορισμό τους, αλλά βυθίζονται άθικτα στον πυθμένα της θάλασσας και δεν είναι δυνατό να εντοπιστούν ούτε να ανακτηθούν, ενώ άλλα διαλύονται και απελευθερώνουν το φορτίο τους.

Περιβαλλοντολόγοι τονίζουν ότι πρέπει να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα ώστε να αποτραπεί το φαινόμενο, καθώς απειλείται το ευάλωτο θαλάσσιο περιβάλλον με τη διαρροή τοξικών ουσιών και πλαστικών αντικειμένων.


Σύμφωνα με το Associated Press τους περασμένους μήνες χιλιάδες πλαστικά σφαιρίδια μεγέθους φακής, ξεβράστηκαν σε ακτή της οικονομικής πρωτεύουσας Κολόμπο στη Σρι Λάνκα. Προκύπτει, λοιπόν, ότι αυτά τα σωματίδια προήλθαν από την πυρκαγιά που ξέσπασε στο X-Press Pearl το 2021 και παρότι έχουν μεσολαβήσει τρία χρόνια, το πλαστικό εξακολουθεί να «ζει» ανάμεσα στα κύματα. Στην περιοχή, μάλιστα, εντοπίστηκαν χιλιάδες νεκρά ψάρια που είχαν καταναλώσει πλαστικά πέλλετ, τα οποία μεταφέρονταν σε τρία κοντέινερ, το καθένα βάρους 26.000 κιλών. Την ίδια στιγμή, η περιβαλλοντική καταστροφή συμπληρώθηκε με το θάνατο δεκάδων δελφινιών, θαλάσσιων χελωνών και έξι φαλαινών που έφεραν πλαστικό στο στόμα τους. Οι αλιείς της περιοχής παρατηρούν μειωμένο αριθμό ειδών, ενώ ο πληθυσμός ζώων όπως οι θαλάσσιες χελώνες μπορεί να χρειαστεί αρκετά χρόνια μέχρι να επανέλθει στον αρχικό αριθμό του.

Όπως εξηγεί στο αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ο θαλάσσιος βιολόγος Άντριου ΝτεΒογκέλερε, ο οποίος έχει περάσει περισσότερα από 15 χρόνια μελετώντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός και μόνο βυθισμένου κοντέινερ, «αφήνουμε χρονοκάψουλες στο βυθό της θάλασσας για οτιδήποτε αγοράζουμε και πουλάμε, οι οποίες θα παραμείνουν εκεί ακόμα και για εκατοντάδες χρόνια».



Ο ειδικός του Ερευνητικού Ινστιτούτου Monterey Bay στην Καλιφόρνια σε συνεργασία με ομάδα επιστημόνων εντόπισε το κοντέινερ το 2004 σε βάθος 1.280 μέτρων κατά τη διάρκεια έρευνας σχετικά με κοράλλια. Όπως είπε, όταν τόσο βαριά φορτία καταλήγουν στο βυθό συνθλίβουν τα πάντα και με την πάροδο του χρόνου, την αλλαγή ροής του νερού και των ιζημάτων, να μεταβάλλουν όλο το οικοσύστημα στο σημείο επηρεάζοντας τα ζωικά και φυτικά είδη.

Η αμερικανική ακτοφυλακή δεν έχει τη δικαιοδοσία να υποχρεώσει τους πλοιοκτήτες να ανακτήσουν εμπορευματοκιβώτια, εκτός εάν απειλούν ένα θαλάσσιο καταφύγιο ή περιέχουν πετρέλαιο ή χαρακτηρισμένα επικίνδυνα υλικά. Εντούτοις, στην περίπτωση αυτή, οι πλοιοκτήτες δύο χρόνια μετά τη βύθιση του φορτίου κατέληξαν σε συμφωνία με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να καταβάλουν 3,25 εκατ. δολάρια για εκτιμώμενες ζημιές στο θαλάσσιο περιβάλλον.