Πολλά ακούγονται τον τελευταίο καιρό για την “απειλή” που αντιμετωπίζει το κόκκινο ελάφι από τον λύκο στην Πάρνηθα. Πέρα από τους τίτλους που περισσότερο σκοπό έχουν να εντυπωσιάσουν, παρά να ενημερώσουν, αναζητήσαμε την αλήθεια και τα πραγματικά γεγονότα.
Μέχρι στιγμής ακούμε ότι οι λύκοι απειλούν με εξαφάνιση τον πληθυσμό του κόκκινου ελαφιού στο δάσος της Πάρνηθας. Μπορεί σαν θέμα και σαν εκδοχή να αρέσει σε κάποιους, όμως πάντα θα πρέπει να γνωρίζουμε τα πραγματικά γεγονότα, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται εντυπώσεις και λανθασμένα συμπεράσματα. Σε αυτό, μας βοήθησε ο κύριος Γιώργος Ηλιόπουλος, μέλος της Καλλιστώς από το 2005, βιολόγος με διδακτορική διατριβή στην οικολογία του λύκου. Μετά από επικοινωνία του topetmou.gr μαζί του, συζητήσαμε και σας παρουσιάζουμε τα πολύ σημαντικά και ενδιαφέροντα που μας είπε:
– Γύρω στο 2007, υπήρχε χαμηλός πληθυσμός κόκκινων ελαφιών στην Πάρνηθα. Ανά περιόδους κυμαίνονταν από 80 έως 150. Παρόλ’ αυτά, δεν εξαφανίστηκαν ποτέ. Ο πληθυσμός τους απλώνεται σε Αττική και Βοιωτία και φτάνουν στο όρος του Κιθαιρώνα.
– Το κόκκινο ελάφι έχει χαρακτηριστεί ως είδος “Κρισίμως Κινδυνεύον”. Μερικοί από τους λόγους που έχουμε οδηγηθεί σε αυτή την κατάσταση είναι η λαθροθηρία και η καταστροφή του περιβάλλοντος. Επιπλέον, ίσως φταίει και η γεωγραφική απομόνωση του είδους, καθώς ενώ παλαιότερα ζούσε σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, η παρουσία του πλέον έχει περιοριστεί στην Πάρνηθα και τη Δράμα.
– Μετά την πυρκαγιά του 2007 στη Βοιωτία, όπου κάηκε μεγάλο κομμάτι του ελατοδάσους στην περιοχή, δημιουργήθηκαν πολλά λιβάδια από τα καμένα δέντρα, καθώς στο Μεσογειακό οικοσύστημα, τα έλατα αναγεννιούνται δύσκολα και αργά. Αυτή η συνθήκη, που για κάποια ζώα και φυτά ήταν εντελώς καταστροφική, ευνόησε τα ελάφια, καθώς είναι βοσκητές, άρα έβρισκαν περισσότερη τροφή στην περιοχή. Σταδιακά, ο πληθυσμός τους άρχισε να αυξάνεται, οπότε μέχρι το 2012 είχαν καταγραφεί στην ευρύτερη περιοχή της Πάρνηθας 1000-1200 ζώα. Τότε, οι αρχές μαζί με την WWF ξεκίνησαν μια μελέτη για το αν τα ελάφια μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη του νέου ελατοδάσους στην περιοχή. Τότε υπήρξαν σκέψεις απομάκρυνσης μέρος του πληθυσμού των ελαφιών στην Πελοπόννησο ή τη Στερεά Ελλάδα, με σκοπό να επέλθει η ισορροπία στην περιοχή.
– Το 2012 εμφανίστηκαν λύκοι στην Πάρνηθα και ως το 2014 είχαν φτιάξει αγέλες, μεγαλώνοντας τον πληθυσμό τους. Το 70% της τροφής τους αποτελείται από ελάφια, γεγονός που μείωσε πολύ γρήγορα τον πληθυσμό τους, καταγράφοντας την περίοδο 2023-2024 περίπου 300 ζώα. Αυτό φέρνει ως αποτέλεσμα να μειωθεί σταδιακά και ο πληθυσμός των λύκων, καθώς όταν μειώνονται τα ελάφια, εξαλείφεται η βασική πηγή της τροφής. Οι ενήλικοι λύκοι διώχνουν από τις αγέλες τα μικρά τους, εφαρμόζοντας έναν μηχανισμό επιβίωσης.
– Οι νεαροί λύκοι φεύγουν από την Πάρνηθα και κατεβαίνουν προς τις πόλεις, όπου στο δρόμο τους βρίσκουν τροφή, όπως αδέσποτα ζώα, πτώματα ζώων και στα σκουπίδια.
– Οι επιστήμονες, σε συνεργασία με τον ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), παρακολουθούν την κατάσταση και δεν έχουν αφήσει το κόκκινο ελάφι στην τύχη του. Μέσω ενός τριετούς προγράμματος παρακολούθησης του πληθυσμού του και το οποίο έχει ξεκινήσει πρόσφατα, θα δουν αν θα κάνουν διαχειριστικές ενέργειες. Αυτό θα συμβεί 1 χρόνο από την έναρξη του προγράμματος. Τότε οι ειδικοί θα δουν αν και τι πρέπει να κάνουν. Το κόκκινο ελάφι είναι το είδος σε προτεραιότητα και σίγουρα δεν θα το αφήσουν να εξαφανιστεί. Σαφώς και υπάρχει λόγος ανησυχίας, όμως υπάρχει και η πρόθεση για παρακολούθηση και διαχείριση.
– Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, μια φωτιά μπορεί να ευνοεί κάποια είδη που είναι βοσκητές όπως το ελάφι και το ζαρκάδια, σίγουρα όμως καταστρέφει και πολλά άλλα, όπως τα ερπετά ή τα αρπακτικά πουλιά. Ήδη στο δάσος της Δαδιάς, που υπέστη μεγάλη καταστροφή, φτιάχνονται αυτή τη στιγμή τεχνητές φωλιές για να μπορέσουν να πάνε τα πουλιά.
– Παρόλο που η Πάρνηθα είναι Εθνικός Δρυμός, έχει παρατηρηθεί πως κάποιοι επισκέπτες, συχνά δεν σέβονται τον χώρο. Σπάνε τις προστατευτικές μπάρες, μπαίνουν στα μονοπάτια με μηχανές και κάνουν κόντρες, υπάρχει μποτιλιάρισμα σε μέρες όπου χιονίζει ή τα Σαββατοκύριακα. Όλα αυτά σίγουρα στρεσάρουν τα ζώα που υπάρχουν στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και των ελαφιών.
Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούμε τη φωτιά ως κάτι ευνοϊκό. Απλά, μέσα στις πολλές και αμετάκλητες καταστροφές που φέρνει, προκύπτουν και κάποια πράγματα που ευνοούν ορισμένα είδη που ζουν στα δάση. Πάντα όμως είναι καταστροφική. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να δαιμονοποιούμε κανένα είδος, αλλά να ψάχνουμε τι συμβαίνει στη φύση, ποια είναι η ισορροπία και τι κάνουν οι ειδικοί και οι αρχές για την προστασία κάθε είδους.
Ευχαριστούμε πολύ την Καλλιστώ και τον κ. Ηλιόπουλο για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου