Το βράδυ της Πέμπτης 13 Μαρτίου, ελάχιστες ώρες πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις του ανασχηματισμού, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον κ. Μάκη Βορίδη ότι προτίθεται να του αναθέσει το εξαιρετικά κρίσιμο και ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο της μεταναστευτικής πολιτικής. Σύμφωνα πληροφορίες, η μόνη προϋπόθεση που έθεσε ο κ. Βορίδης είναι η ελευθερία κινήσεων για την εφαρμογή του δικού του δόγματος. «Εχω σαφείς, συγκεκριμένες και ισχυρές ιδεολογικές απόψεις για το Μεταναστευτικό. Αυτές θέλω να εφαρμόσω», φέρεται να είπε στον πρωθυπουργό. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι ο πρωθυπουργός άναψε το πράσινο φως στον υπουργό, επισημαίνοντάς του ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα εφόσον οι πρωτοβουλίες κινούνται εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου και των διεθνών κανόνων. 
Ο κ. Μητσοτάκης, άλλωστε, γνωρίζει καλά ότι η επιλογή Βορίδη εναρμονίζεται απόλυτα με τη νέα διεθνή τάση για το Μεταναστευτικό και πλέον η Ευρώπη υιοθετεί τη «σκληρή και δίκαιη πολιτική» που εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση σταθερά από το 2020. Από την άλλη πλευρά, ο νυν υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου αντιμετωπίζει τη νέα πρόκληση ως ευκαιρία για νέες ιδεολογικές μάχες που μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω το πολιτικό στίγμα της κυβέρνησης και να αυξήσουν το προσωπικό πολιτικό του κεφάλαιο. Η φράση του άλλωστε αμέσως μετά την ορκωμοσία του νέου κυβερνητικού σχήματος θα μπορούσε να εκληφθεί και ως προειδοποίηση: «Τώρα όλοι θα υποστούμε τις συνέπειες της τοποθέτησής μου στο συγκεκριμένο υπουργείο».
Σέβη Βολουδάκη Σύμφωνα με πληροφορίες το νέο δόγμα Βορίδη στη μεταναστευτική πολιτική προωθεί 2+1 κεντρικές στρατηγικές που στοχεύουν στη δραστική αύξηση των απελάσεων για τους παράνομους μετανάστες, στην ενίσχυση των διαδρόμων νόμιμης μετανάστευσης και την περαιτέρω θωράκιση του πλαισίου χορήγησης ασύλου από φαινόμενα κατάχρησης. Κεντρικός στόχος της νέας ηγεσίας είναι η εξάντληση κάθε νόμιμου περιθωρίου που προβλέπει το ευρωπαϊκό πλαίσιο ή οι διεθνείς κανόνες για πιο περιοριστικές πολιτικές μετανάστευσης και η συγκρότηση ισχυρού μετώπου με άλλα ευρωπαϊκά κράτη για την ενίσχυση των απελάσεων.
Είναι σαφές ότι οι πρωτοβουλίες του κ. Βορίδη αλλά και της υφυπουργού Σέβης Βολουδάκη, η οποία αναλαμβάνει την αρμοδιότητα των ασυνόδευτων ανηλίκων και των ευάλωτων, θα κινηθούν εντός των γραμμών της μεταναστευτικής πολιτικής που εφαρμόζει σταθερά η ελληνική κυβέρνηση από το 2020 και πλέον υιοθετείται από το σύνολο των κρατών-μελών της Ε.Ε., όπως φάνηκε και από τα συμπεράσματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρωτόλειο σχέδιο Βορίδη για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης -με δεδομένο ότι η φύλαξη των συνόρων αποτελεί αρμοδιότητα του Λιμενικού Σώματος και του υπουργείου Ναυτιλίας- στηρίζεται στην ενίσχυση του μηχανισμού απελάσεων. Αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου αναφέρουν ότι οι νόμιμοι μετανάστες είναι περίπου 870.000 ενώ υπολογίζουν τους παράτυπους σε πάνω από 100.000. Ηδη 12.000 μετανάστες έχουν κοπεί από τις νέου τύπου άδειες και αναζητείται τρόπος επιστροφής στην πατρίδα τους, ενώ το τελευταίο διάστημα εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο γύρω στα 100 άτομα εισέρχονται στη χώρα μας καθημερινά.
Ενίσχυση του μηχανισμού απελάσεων Ο νέος μηχανισμός απελάσεων που σχεδιάζει το υπουργείο θα πυροδοτεί δύο κεντρικές δράσεις. Αρχικά, για την αύξηση των οικειοθελών επιστροφών που σήμερα είναι ελάχιστες. Μόνο τον περασμένο Φεβρουάριο καταγράφηκε άφιξη στην Ελλάδα 1.833 παράτυπων μεταναστών και την ίδια στιγμή υπήρξε αναγκαστική απέλαση για 193 και οικειοθελής αποχώρηση για 91. Οπως αναφέρει ο υπουργός, για να αποχωρήσει οικειοθελώς ο παράνομος μετανάστης «πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι ευπρόσδεκτος εδώ. Οφείλουμε λοιπόν να διαμορφώσουμε θεσμικό περιβάλλον το οποίο θα οδηγεί τους παράνομους μετανάστες να επιλέξουν την οικειοθελή επιστροφή».
Υπό αυτά τα δεδομένα, το νέο περιβάλλον θα φέρει πιθανότατα περιορισμό των λεγόμενων φιλομεταναστευτικών διατάξεων ή ακόμα και κράτηση σε κλειστές απομονωμένες δομές για όσους δεν έχουν άσυλο, ιδίως εκείνους με παραβατική συμπεριφορά. Αλλωστε, ο κ. Βορίδης έδωσε το πρώτο δείγμα γραφής την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή με την απόσυρση ρύθμισης για χρονική παράταση των αιτήσεων χορήγησης νέου τύπου άδειας διαμονής. «Τη διαγράφουμε γιατί θέλω να σκεφτώ αν υπάρχει αναγκαιότητα όντως μιας τέτοιας παράτασης και σε κάθε περίπτωση αυτή η παράταση, αν τελικώς αποφασίσω να τη δώσω, θα πρέπει να συνδεθεί με περιοριστικότερες πολιτικές αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης από τούδε», είπε χαρακτηριστικά.
Η δεύτερη δράση εστιάζει στην ενίσχυση του μηχανισμού των υποχρεωτικών απελάσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία των οδών επιστροφής αποτελεί η συνεργασία των χωρών καταγωγής των παράτυπων μεταναστών. Εως σήμερα, όμως, σχεδόν το σύνολο των χωρών, όπως το Πακιστάν, αρνούνται τη συνεργασία πατώντας στο γεγονός ότι οι περισσότεροι μετανάστες δεν έχουν ταξιδιωτικά έγγραφα.
Υπό αυτά τα δεδομένα στις προθέσεις της νέας ηγεσίας είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με ενίσχυση διμερών και πολυμερών συμφωνιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία μετώπου ευρωπαϊκών κρατών που αντιμετωπίζουν οξυμένο πρόβλημα παράνομης μετανάστευσης ώστε από κοινού να αυξήσουν την πίεση προς τις τρίτες χώρες που δεν παραλαμβάνουν παράνομους πολίτες τους, ακόμα και με επιβολή περιοριστικών μέτρων.
Ταχύτερες διαδικασίες για νόμιμη μετανάστευση και άσυλο Ο δεύτερος στρατηγικός πυλώνας του δόγματος Βορίδη αφορά τις νόμιμες οδούς μετανάστευσης που συνιστούν κρίσιμο ζήτημα για την οικονομία της χώρας, τις παραγωγικές, αγροτικές και τουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν τεράστιες ελλείψεις εργατών.
Να σημειωθεί ότι για το 2025 το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε συνολικά 89.290 θέσεις μετακλητών εργαζομένων από τρίτες χώρες, με τους 36.000 να προορίζονται για τον τουρισμό και περίπου 16.000 για τον αγροτικό τομέα. Παράγοντες της αγοράς πάντως αναφέρουν ότι οι ανάγκες είναι σχεδόν τριπλάσιες, ενώ υποστηρίζουν πως από τις 90.000 θέσεις που εγκρίθηκαν ζήτημα είναι αν θα καλυφθούν οι 20.000. Στόχος της νέας πολιτικής ηγεσίας είναι η δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού που θα εξασφαλίζει γρήγορες διαδικασίες μετάκλησης εργατών όποτε και για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο και παράλληλα θα διασφαλίζει την επιστροφή των μετακαλούμενων στην πατρίδα τους όταν θα λήγει η σύμβασή τους.
Ο τρίτος πυλώνας του σχεδίου Βορίδη αφορά την προσεκτική επαναπροσέγγιση της διαδικασίας χορήγησης ασύλου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός θεωρεί ότι υπάρχουν περιθώρια για δραστικές παρεμβάσεις σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, σημειώνει ωστόσο ότι απαιτείται πρώτα σοβαρή διαβούλευση με ενσωμάτωση των εθνικών και διεθνών νέων χαρακτηριστικών και για τον λόγο αυτό θα παρουσιαστεί αμέσως μετά την ολοκλήρωση των δύο πρώτων ενεργειών που αφορούν τη διαχείριση της νόμιμης και παράνομης μετανάστευσης.
Πάντως, παράγοντες με γνώση του εθνικού και ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου για τη μετανάστευση και το άσυλο αναφέρουν στο «ΘΕΜΑ» ότι το ευρωπαϊκό οπλοστάσιο διαθέτει αποτελεσματικά εργαλεία που ακόμα δεν έχουν ενσωματωθεί στην εθνική μας νομοθεσία, ίσως γιατί θα προκαλέσουν την αντίδραση του «οικοσυστήματος» των ΜΚΟ που έχει αναπτυχθεί γύρω από το Μεταναστευτικό. Σημειώνουν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ευρωπαϊκή Οδηγία που μεταφέρει το βάρος απόδειξης της χώρας καταγωγής στους αιτούντες άσυλο.
Μέχρι σήμερα η πλειονότητα των μεταναστών που καταφτάνουν παρανόμως στην Ελλάδα δηλώνει στις αρμόδιες αρχές υποδοχής πως προέρχονται από μη ασφαλείς χώρες, αλλά δεν έχουν ταξιδιωτικά έγγραφα για να το αποδείξουν. Οι ελληνικές υπηρεσίες ασύλου έχουν την υποχρέωση της ταυτοποίησης, που συνήθως γίνεται ατύπως μέσω των διερμηνέων που καλούνται να διαπιστώσουν αν ο συνεντευξιαζόμενος μετανάστης γνωρίζει τη γλώσσα της χώρας ή τη διάλεκτο της φυλής που δηλώνει ότι ανήκει. Βέβαια, τους τελευταίους μήνες οι αρμόδιες αρχές αντιμετωπίζουν εκρηκτικές ελλείψεις διερμηνέων καθώς οι συμβάσεις τους δεν έχουν ανανεωθεί.
Κοινές διαδικασίες για τις απελάσεις προτείνει η Κομισιόν Εκτός από την κοινή προσέγγιση σε θέματα αμυντικής πολιτικής και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, πολιτικές συνδεδεμένες στενά με έναν άρρηκτο τρόπο, οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της Ε.Ε. ασχολήθηκαν εκ νέου και με ένα ζήτημα το οποίο είναι, αναντίρρητα, ένα από τα δυσκολότερα προς επίλυση εντός της επικράτειάς της. Ο λόγος για το Μεταναστευτικό και τις επιστροφές στις χώρες καταγωγής τους όσων πολιτών δεν δικαιούνται διεθνή προστασία.
«Η Ε.Ε. θα διασφαλίσει τα ατομικά δικαιώματα όσων ζητούν διεθνή προστασία. Ωστόσο, το να ζει κάποιος στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι ατομικό δικαίωμα», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» διπλωμάτης από κράτος-μέλος της Ε.Ε., το οποίο εσχάτως αντιμετωπίζει στα ανατολικά του σύνορα παρόμοια προβλήματα με αυτά που είχε η Ελλάδα το 2020 στον Εβρο και το Αιγαίο.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης, οι «27» συμφώνησαν για τη διευκόλυνση και την αύξηση των επιστροφών όσων δεν δικαιούνται άσυλο, στο πλαίσιο πάντα του Ευρωπαϊκού Δικαίου και βάσει των προτάσεων της Κομισιόν.
Ποιες είναι οι προτάσεις της Κομισιόν:
■ Κοινές διαδικασίες για τις απελάσεις παράνομων μεταναστών.
■ Κοινή αναγνώριση των εν λόγω δικαστικών αποφάσεων (για τις απελάσεις) χωρίς να χρειαστεί να εκκινήσουν νέες διαδικασίες προς τούτο σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε.
■ Ενθάρρυνση των οικειοθελών αποχωρήσεων από την Ε.Ε.
■ Αναγκαστική επιστροφή για φυσικά πρόσωπα που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των κρατών-μελών της Ε.Ε.
■ Δημιουργία κόμβων επιστροφής σε τρίτες χώρες, στις οποίες να αποστέλλονται όσοι πολίτες δεν δικαιούνται να παραμείνουν σε έδαφος της Ε.Ε.
Σύμφωνα με τη Eurostat, την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, το 2023 484.160 πολίτες εκτός Ε.Ε. διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν την Ε.Ε., ενώ μόλις 91.465 (ήτοι το 18,9%) επέστρεψαν στις χώρες καταγωγής τους.
Φωτογραφία: EUROKINISSI
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου