Η ζωή του Δημήτρη Τζαβέλα(;) Δημήτρης (Κίτσου) Τζαβέλας: Ο άνθρωπος τατουάζ!

Άγνωστες λεπτομέρειες για τις περιπέτειες του γιου του θρυλικού Κίτσου Τζαβέλα – Ο «Captain George Costentenus», γνωστός και ως Djordgi Konstantinus ή Georgius Constanine -
Πώς ο «κατάστικτος άνθρωπος» έγινε διάσημος στις Η.Π.Α. – Τι απέγινε τελικά ο Δημήτρης Τζαβέλας;

Όταν ολοκληρώναμε το άρθρο της περασμένης Κυριακής 23/12/2018 για τον Δημήτρη Τζαβέλα, είχαμε τη βεβαιότητα ότι δεν υπήρχε κάτι άλλο καινούργιο που θα μπορούσαμε να γράψουμε. Τα στοιχεία ήταν λιγοστά, δυσεύρετα και συχνά αντικρουόμενα.

Το σχόλιο όμως ενός αναγνώστη (gnomi – mou)και τα δύο άρθρα του στο ola-ta-Kala.blogspot.com, μας οδήγησαν… στη WIKIPEDIA και σε άλλες, ξένες πηγές, όπου βρήκαμε εντυπωσιακά στοιχεία για τον Δημήτρη Τζαβέλα.

Ευχαριστούμε θερμά τον αναγνώστη μας και τον συγχαίρουμε για τα άρθρα του.

Εμείς θα ασχοληθούμε σήμερα με τον περιπετειώδη και πολυτάραχο βίο του «κατάστικτου ανθρώπου» στο εξωτερικό.

Captain George Costentenus
Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, υπάρχει εκτενές λήμμα στη WIKIPEDIA για τον «Captain George Costentenus», γνωστό επίσης και ως Djordgi Konstantinus και Georgius Constanine.

Πρόκειται για τον άνθρωπο που είναι γνωστός στη χώρα μας ως Δημήτρης Τζαβέλας.

Βέβαια, υπάρχουν ορισμένες ανακρίβειες στο άρθρο.

Γράφει ότι ο Captain Costentenus, ήταν γνωστός και ως «The Greek Albanian» (Ελληνοαλβανός).

Ο Δ. Τζαβέλας, δεν είχε καμία σχέση με την Αλβανία.

Ήταν Σουλιώτης και το μόνο που έχει κάποια βάση, είναι ότι καταγόταν από περιοχή που ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία, καθώς όπως είναι γνωστό το Σούλι έμεινε έξω από τα όρια του πρώτου ελληνικού κράτους.

Διαβάζουμε επίσης στο άρθρο, ότι γεννήθηκε στις 17 Απριλίου 1833 (εντυπωσιακή ακρίβεια…) στο Σούλι, από Σουλιώτες γονείς. Πιθανότατα όμως, αυτή είναι η ημερομηνία που δήλωσε ο ίδιος ότι γεννήθηκε, όταν ζήτησε να γίνει Αμερικανός πολίτης. Αυτή είναι η άποψή μας.

Για τα παιδικά χρόνια του Δ. Τζαβέλα, τις σπουδές του στο Μόναχο, την επιστροφή του στην Ελλάδα και τη φυγή του μετά από έντονο καβγά με τον πατέρα του, τον θρυλικό Κίτσο Τζαβέλα, γράψαμε στο προηγούμενο άρθρο μας.

Το πιθανότερο είναι, ότι αρχικά κατατάχθηκε στον γαλλικό στρατό και πολέμησε στην Αλγερία .Πειρατή και τυχοδιώκτη τον χαρακτηρίζει η WIKIPEDIA.

Στη συνέχεια, τη δεκαετία του 1860, πήρε μέρος σε μια γαλλική αποστολή στην Μπούρμα (μετέπειτα Βιρμανία και σήμερα Μιανμάρ), η οποία αναζητούσε χρυσό. Η κυβέρνηση όμως της Άβα (τότε πρωτεύουσας της χώρας), χαρακτήρισε την αποστολή εχθρική. Ο Captain Costentenus και έντεκα σύντροφοί του, πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Εννιά από αυτούς εκτελέστηκαν. Ο Costentenus, ένας Αμερικανός και ένας Ισπανός, τιμωρήθηκαν με το να τους κάνουν τατουάζ σε όλο το σώμα τους. Τα τατουάζ έγιναν με ίντιγκο και κιννάβαρι, μέσα σε διάστημα τριών μηνών. Υπάρχουν όμως σοβαρές αμφιβολίες για το χρονικό διάστημα που διήρκεσε η όλη διαδικασία.

Πιθανότατα, ήταν πολύ μεγαλύτερο.

Μόλις τελείωσε η διαδικασία των τατουάζ, αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο Αμερικανός πέθανε μετά από λίγους μήνες και ο Ισπανός τυφλώθηκε και πέθανε στη Μανίλα των Φιλιππίνων. Ο Δ. Τζαβέλας κατάφερε να ξεφύγει και να φτάσει στο Amoy (σήμερα Xiamen) της Κίνας.

Ο Ευρωπαίος πρόξενος εκεί τον βοήθησε να φτάσει στη Μανίλα. Έπειτα ταξίδεψε στο Χονγκ Κονγκ και τελικά βρέθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας! Ήταν αρχές της δεκαετίας του 1870.

Στη Βιέννη, προκάλεσε το ενδιαφέρον γιατρών και ανθρωπολόγων. Μετρήθηκαν τα τατουάζ που είχε σε όλο του το σώμα, από το κεφάλι ως τα πόδια, εκτός από τα πέλματα και βρέθηκαν 388!

Απεικονίζονταν ζώα της Βιρμανίας και της ευρύτερης περιοχής, «ζωγραφισμένα» με μπλε και κόκκινο χρώμα (φίδια, μαϊμούδες, ελέφαντες, λιοντάρια, δράκοι, πάνθηρες κλπ).

Σύντομα ο Captain Costentenus, άρχισε να εκθέτει τον εαυτό του ως αξιοθέατο. Τον Οκτώβριο του 1874, βρισκόταν σε έκθεση στη Γαλλία.

Ο Captain Costentenus στις Η.Π.Α.

Γύρω στο 1875, βρέθηκε στις Η.Π.Α., με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό ετών από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας.

Εκεί τον ανακάλυψε ο Phineas Taylor Barnuvh (1810-1891), περισσότερο γνωστός στη χώρα του ως «ο Σαίξπηρ της διαφήμισης», ο οποίος διοργάνωσε εκθέσεις με τον «The Living Canvas Back», όπως χαρακτήριζε τον Δ. Τζαβέλα.

Ο Τζαβέλας πληρωνόταν αδρά από τον Barnum. Λάμβανε 1.000 δολάρια την εβδομάδα, ποσό εξαιρετικά μεγάλο για εκείνη την εποχή.

Η… περιφορά του Τζαβέλα ως έκθεμα σε διάφορες πόλεις των Η.Π.Α., συνεχίστηκε με επιτυχία και τα επόμενα χρόνια. Στις 22 Δεκεμβρίου1883, έγινε Αμερικανός πολίτης. Τότε άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα με την όρασή του (θυμίζουμε την ουλή στο δεξί του μάτι, μετά από μια μάχη για μια όμορφη Αλγερινή).

Φαίνεται ότι από 1885 ως το 1889 βρισκόταν στην Ευρώπη, κυρίως στη Γαλλία, όπου εξέθετε τον εαυτό του. Στο λήμμα της WIKIPEDIA, διαβάζουμε ότι το 1885 είχε τυφλωθεί και αποσύρθηκε σε ένα πλούσιο κτήμα στην Ελλάδα, κάτι που δεν ισχύει. Το 1889, επέστρεψε στη Νέα Υόρκη και το 1890, έφυγε πάλι για την Ευρώπη.

Έτσι, αποδεικνύεται ότι το 1892 βρισκόταν στην Ελλάδα, καθώς υπάρχουν εκτενείς, πολύμηνες αναφορές των ελληνικών εφημερίδων της εποχής.

Είχαμε ολοκληρώσει το προηγούμενο άρθρο μας για τον Δ. Τζαβέλα, με το «ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΝ» της αδελφής του Καλλιόπης Κριεζώτου και την… απόσυρσή του στα κτήματά της στην Εύβοια.

Αυτό έγινε τον Οκτώβριο του 1892.

Φαίνεται όμως ότι ο Δ. Τζαβέλας, δεν έμεινε για πολύ στην Ελλάδα. Το 1894, βρέθηκε πάλι στις Η.Π.Α., όπου ζήτησε διαβατήριο για την Ευρώπη.

Μετά από αυτή την ημερομηνία, εξαφανίζεται από τα αμερικανικά αρχεία.

Αναζητώντας διάφορες πληροφορίες για τη συνέχεια και το τέλος της ζωής του, πάλι βρήκαμε αντικρουόμενα στοιχεία. Αλλού αναφέρεται ότι έζησε στο Παρίσι και αλλού ότι έζησε στο Λονδίνο και μάλιστα ότι όταν πέθανε, είχε μεγάλη περιουσία. Τη μισή τη χάρισε στην Ελληνική Εκκλησία του Λονδίνου και την υπόλοιπη σε φίλους και συμπατριώτες του.

Ένα ερωτηματικό

Όπως ίσως προσέξατε, στον τίτλο, δίπλα στο όνομα του Δ. Τζαβέλα έχουμε βάλει ένα ερωτηματικό.

Ήταν πραγματικά αυτός ο άνθρωπος ο γιος του Κίτσου Τζαβέλα;

Ο… φερόμενος ως (για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση της μόδας) Δημήτρης Τζαβέλας, μιλούσε ελληνικά, αραβικά, περσικά, γαλλικά, ισπανικά, ιταλικά, γερμανικά και αγγλικά!

Ελληνικά δεν θα μπορούσε να μάθει, παρά μόνο αν ήταν η μητρική του γλώσσα. Μετά από 50 χρόνια απουσίας από τη χώρα μας βέβαια δεν θα μπορούσε να μιλάει άψογα ελληνικά. Τα στοιχεία που ανέφερε ο ίδιος στην Μπαϊρακτάρη, οι παλιοί γνωστοί και φίλοι που τον αναγνώρισαν, αλλά κυρίως, η συνάντησή του με την αδελφή του που τον αναγνώρισε και τον πήρε μαζί της, μας κάνουν να πιστεύουμε ότι ο «κατάστικτος άνθρωπος», ήταν ο Δ. Τζαβέλας.

Γράφονται βέβαια πολλά ακόμα: ότι ήταν Αλβανός πρίγκιπας, ότι ζούσε δίπλα σε πασάδες και χαρέμια, ότι τον ερωτεύτηκε η γυναίκα ενός βογιάρου (ηγεμόνα) στη Ρουμανία κλπ.

Το σίγουρο είναι, ότι όταν «εξετάστηκε» από διάφορους επιστήμονες στη Βιέννη, ο Δ. Τζαβέλας, έπεσε σε αντιφάσεις. Την απόλυτη αλήθεια για τον εαυτό του, την ήξερε μόνο ο ίδιος. Πιστεύουμε ότι με τα δύο άρθρα μας, φέραμε στο φως καινούργια στοιχεία κι ένα μεγάλο μέρος της αλήθειας αυτής…



Μιχάλης Στούκας