Τραμπ: Τι ψάχνει σε Γροιλανδία, Καναδά και Παναμά

 Ορυκτά καύσιμα, νέες πηγές ενέργειας, εμπορικές συνεργασίες και τρόπους περιορισμού της οικονομικής διείσδυσης της Κίνας υποκρύπτει η επεκτατική ατζέντα που ξεδιπλώνει τα τελευταία εικοσιτετράωρα ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, σε ένα σαφάρι με προορισμό το δυτικό ημισφαίριο, την Ευρώπη και την Αρκτική, αν και πολέμιος της κλιματικής αλλαγής.

Οι γεωπολιτικές μπίζνες δεν φαίνεται να αφήνουν αδιάφορο ούτε τον στενό του συνεργάτη και δισεκατομμυριούχο CEO της Tesla, Έλον Μασκ, ο οποίος έχει ανοίξει ήδη εμπορικούς δρόμους για το φάσμα των επιχειρήσεων ψηφιακής τεχνολογίας που διατηρεί σε Ινδία, Βραζιλία, Αργεντινή και εσχάτως στο Βιετνάμ με όχημα την πλατφόρμα Χ.


Η προσβλητική ανάρτηση Μασκ για τον Τζάστιν Τριντό ξεπέρασε τα όρια και δυναμιτίζει περισσότερο το κλίμα ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον Καναδά
Ξεκινώντας από την επανάκτηση της Διώρυγας του Παναμά και φτάνοντας μέχρι το λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό Κύκλο, ο εν αναμονή πλανητάρχης έχει απειλήσει προηγουμένως με επιβολή οικονομικών δασμών σειρά κρατών, μεταξύ των οποίων η Κίνα και ο Καναδάς, καθώς οι δεσμεύσεις της πολιτικής πλατφόρμας MAGA έχουν δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες στο εκλογικό του ακροατήριο, που περιμένει ανυπόμονα νέες θέσεις εργασίας, περιορισμό του πληθωρισμού, αλλά και ένα ηχηρό ράπισμα στην οικονομική επιρροή της Κίνας.



Υπό αυτό το πρίσμα, οι αξιώσεις του Τραμπ για την επανάκτηση του ελέγχου στη Διώρυγα του Παναμά συνδέονται ευθέως με την κινεζική δραστηριότητα στην περιοχή, η οποία ακούει στο όνομα CK Hutchison Holdings. Με έδρα στο Χονγκ Κονγκ, η συγκεκριμένη κινεζική εταιρεία «διαχειρίζεται δύο λιμάνια στις εισόδους του καναλιού.

Και ορισμένοι ειδικοί είπαν ότι αυτό εγείρει έγκυρες ανησυχίες για τον ανταγωνισμό και την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών», σύμφωνα με τους «New York Times», τη στιγμή που το Πεκίνο είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος χρήστης της Διώρυγας μετά τις ΗΠΑ.

Την οργισμένη αντίδραση του Τραμπ απέναντι στο κανάλι πυροδότησε η αύξηση των τελών διέλευσης το 2023, καθώς χαρακτήρισε τις τιμές «υπερβολικές» τη στιγμή που οι ΗΠΑ είναι ο κύριος χρήστης του με κόστος 3,8 δισ. δολαρίων ετησίως.


Άσκηση πιέσεων Για τη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council, «οι δηλώσεις Τραμπ πιθανότατα στοχεύουν να πιέσουν τον Παναμά για τους δασμούς διαμετακόμισης, να τον προειδοποιήσουν για αυξημένη εξάρτηση και συνεργασία με την Κίνα και να προβάλουν την αποφασιστικότητα των ΗΠΑ» στην ευρύτερη περιοχή, με δεδομένο ότι ο νέος πλανητάρχης φαίνεται να επενδύει στην άσκηση πίεσης προς τον Παναμά για να ικανοποιήσει το θυμικό του εσωτερικού ακροατηρίου του.



Στο πλαίσιο αυτό, «Καλά Χριστούγεννα σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των θαυμάσιων στρατιωτών της Κίνας, που με αγάπη, αλλά παράνομα χειρίζονται τη Διώρυγα του Παναμά», ευχήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου στην ψηφιακή του πλατφόρμα ο Τραμπ, και ενώ «η CK Hutchison είναι συνιδιοκτήτρια μιας κοινοπραξίας ακινήτων με την Aviation Industry Corporation of China, μία από τις μεγαλύτερες αμυντικές εταιρείες της Κίνας», σύμφωνα με εταιρικά αρχεία που επικαλούνται οι ΝΥΤ.






«Παγωμένα» ορυκτά Πιο υποσχόμενη ωστόσο για τον Τραμπ φαντάζει η περίπτωση της Γροιλανδίας, την οποία έχει στοχεύσει στον χάρτη από την πρώτη του θητεία.

Η βούλησή του να τη διεκδικήσει αποφασιστικά με την είσοδό του στον Λευκό Οίκο δεν αποτυπώνεται μόνο στην επίσκεψη του γιου του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ στην περιοχή, την οποία τοπικοί αξιωματούχοι χαρακτήρισαν «σκηνοθετημένη», κατά το Politico, αλλά κυρίως σε όλα όσα αποκαλύπτονται με το λιώσιμο των πάγων.

Αν και επισήμως ο νέος πρόεδρος είπε πως οι ΗΠΑ χρειάζονται τη Γροιλανδία «για λόγους εθνικής ασφάλειας», υποστηρίζοντας ότι ρωσικά και κινεζικά πλοία βρίσκονται «παντού», η Γροιλανδία διαθέτει σπάνια ορυκτά που χρησιμοποιούνται όλως τυχαίως και στα ηλεκτρικά οχήματα, σε μια στιγμή που οι ΗΠΑ προσπαθούν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από τα κινεζικά ορυκτά.

Αλλωστε, το λιώσιμο των πάγων «ανοίγει νέες δυνατότητες για εξόρυξη πόρων, ταχύτερες εμπορικές οδούς, διαστημικές και στρατιωτικές βάσεις, νέες ζώνες αλιείας - και αντιπαράθεση μεγάλων δυνάμεων», υποστηρίζει το Politico, όταν «η Μόσχα και το Πεκίνο κινούνται για να ασκήσουν έλεγχο στην περιοχή της Αρκτικής, η οποία θερμαίνεται ταχύτερα από οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη».

Δεν αποτελεί μυστικό, εξάλλου, ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επιθυμεί τη μετατροπή της Βόρειας Θάλασσας «σε μια Διώρυγα του Σουέζ» με μόνη διαφορά τη θερμοκρασία του νερού, ούτε και το ότι η Κίνα ανακοίνωσε το 2018 τον «Πολικό Δρόμο του Μεταξιού», δηλαδή το σχέδιό της για την εκμετάλλευση των οικονομικών δυνατοτήτων της Αρκτικής, με πρώτα τα ορυκτά.

Ήδη κινεζικές εταιρείες έχουν τοποθετηθεί σε έργα φυσικού αερίου στη Σιβηρία, αλλά και στην κατασκευή λιμενικών υποδομών στην ευρύτερη περιοχή.


Φθηνό πετρέλαιο Νοτιότερα, ακόμη κι αν η πρώτη προσπάθεια κατάκτησης του Καναδά χρονολογείται από την περίοδο της Αμερικανικής Επανάστασης, η ιδέα της εδαφικής επέκτασης των ΗΠΑ προς Βορρά φαίνεται να συγκινεί έντονα τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο αρκετούς αιώνες μετά.

Για τους ορκισμένους οπαδούς του, μάλιστα, η αύξηση της αμερικανικής γης θα τον κατέτασσε θριαμβευτικά ανάμεσα στους «πατέρες του έθνους», ακόμη κι αν τα κίνητρα των επιθετικών δηλώσεών του μοιάζουν βγαλμένα από τις ραγδαία αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες.

Οι ΗΠΑ είναι ο βασικός καταναλωτής σε καθημερινή βάση του αργού πετρελαίου και του φυσικού αερίου του Καναδά, αλλά και ο πιο σημαντικός εμπορικός εταίρος του με τεράστιο όγκο διμερών συναλλαγών.

Εντούτοις, αν ο νέος πλανητάρχης θα έκανε πράξη την επιβολή δασμών 25% στον Καναδά, τότε «τα διυλιστήρια των ΗΠΑ που βασίζονται σε καναδικά βαρέλια πετρελαίου θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν χαμηλότερα περιθώρια και οι καταναλωτές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερες τιμές», σύμφωνα με την πρόβλεψη της Goldman Sachs, κίνδυνος που δεν ελλοχεύει ωστόσο στην περίπτωση της «προσάρτησης».

Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός αναμένεται να ταλαιπωρήσει τη νέα αμερικανική διοίκηση μέχρι τις ενδιάμεσες εκλογές, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, στενεύοντας τα χρονικά περιθώρια για τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου, που δεν θέλει να ρισκάρει στη συσσώρευση λαϊκής δυσαρέσκειας.

Ιδίως αν ο Καναδάς κάνει πράξη την απειλή του για «αντίποινα» σε αμερικανικούς χυμούς πορτοκαλιού, τουαλέτες και ορισμένα προϊόντα χάλυβα σε περίπτωση που οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 25% σε όλα τα καναδικά προϊόντα, όπως μετέδωσε η «Washington Post».

Ήδη η αυτοκινητοβιομηχανία Ford προειδοποίησε την αμερικανική πολιτική τάξη, καθώς «ένα ευρύ φάσμα αμερικανικών προϊόντων που αποστέλλονται στον Καναδά θα στοχοποιηθούν», ενώ ανάλογους φόβους μοιράζονται και άλλοι προμηθευτές και αλυσίδες εφοδιασμού του κλάδου.

Σε περίπτωση επιβολής των δασμών, τα τιμολόγια θα εκτοξευτούν και αναφορικά με την εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από τον Καναδά, ενώ άνοδος του κόστους αναμένεται και στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.

Οι ενεργειακές απαιτήσεις όμως σε ταχέως αναπτυσσόμενους κλάδους, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, έχουν υπερπολλαπλασιάσει την ενεργειακή ζήτηση, με τους περισσότερους αναλυτές να εκλαμβάνουν τη δασμολογική απειλή Τραμπ ως αφετηρία διαπραγματεύσεων για μια πιο επωφελή συμφωνία για τις ΗΠΑ.


«Ζεστά» μετρητά Πιο πραγματιστική ωστόσο φαίνεται η απαίτηση του νέου πλανητάρχη από τη Γηραιά Ηπειρο, η οποία συμπυκνούται στην ανάγκη για «περισσότερα μετρητά» και γρήγορα στην περίπτωση του ΝΑΤΟ.

Αποτιμώντας το κόστος των ΗΠΑ ως παρόχου ασφάλειας στο διατλαντικό πλαίσιο ως εξαιρετικά μικρό, «η Ευρώπη έχει ένα πολύ μικρό κλάσμα των χρημάτων που χρειαζόμαστε», δήλωσε ο νέος πλανητάρχης στις αρχές της εβδομάδας, προσθέτοντας με νόημα: «Εχουμε ένα πράγμα που ονομάζεται ωκεανός ανάμεσά μας, σωστά; Γιατί χρειαζόμαστε δισεκατομμύρια και δισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα χρήματα από την Ευρώπη;».

Για τις ΗΠΑ ο πήχης της συμβολής κάθε κράτους-μέλους θα πρέπει να διαμορφωθεί στο 5% επί του ΑΕΠ τους, όταν οι ΗΠΑ διέθεσαν πέρυσι το 3,4% επί του ΑΕΠ τους στην άμυνα.

Ωστόσο, τα κράτη-μέλη της ΕΕ εμφανίζονται διχασμένα ως προς το ποσό που θα πρέπει να διαθέσουν για τις ανάγκες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας τα επόμενα χρόνια, με πιο επιφυλακτικό τον Γερμανό καγκελάριο, Ολαφ Σολτς, τη στιγμή που οι ΗΠΑ σήκωσαν το βάρος του 68% των δαπανών του ΝΑΤΟ το 2023 έναντι των υπόλοιπων χωρών.


Η «διπλωματία» του Μασκ

Οι όποιες επεκτατικές βλέψεις του νέου προέδρου των ΗΠΑ εναρμονίζονται ωστόσο με τη «διπλωματία» του Μασκ, καθώς ο δισεκατομμυριούχος συνεργάτης του νέου πλανητάρχη έχει ήδη δημιουργήσει «έναν αστερισμό από ομοϊδεάτες αρχηγούς κρατών, συμπεριλαμβανομένου του Αργεντινού Χαβιέρ Μιλέι και του Ινδού Ναρέντρα Μόντι, για να προωθήσει τη δική του πολιτική και να επεκτείνει την επιχειρηματική του αυτοκρατορία», όπως επισημαίνουν οι «New York Times».

Ψάχνοντας νέες αγορές, αλλά και προνομιακούς όρους τοποθέτησης των εταιρειών του, ο Μασκ ανέφερε σε ανάρτησή του στο Χ λίγο μετά την εκλογή του προέδρου Χαβιέρ Μιλέι ότι «η ευημερία είναι μπροστά για την Αργεντινή», φροντίζοντας παράλληλα για την ανάπτυξη των επιχειρήσεών του όπως η Tesla και η SpaceX.

Και αυτό γιατί ο Μασκ έχει ανακηρύξει το λίθιο «το νέο λάδι», κατά τους «New York Times», που μεταδίδουν πως «η Tesla έχει αγοράσει εδώ και καιρό λίθιο από την Αργεντινή, η οποία έχει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα στον κόσμο».

Εξάλλου ο Μασκ έχει «χρησιμοποιήσει επανειλημμένα ένα κομμάτι της επιχειρηματικής του αυτοκρατορίας, το X, παλαιότερα γνωστό ως Twitter, για να υποστηρίξει ηχηρά πολιτικούς όπως ο Xαβιέρ Μιλέι, ο Ζαΐρ Μπολσονάρο από τη Βραζιλία και ο Ναρέντρα Μόντι από την Ινδία», υπογραμμίζουν οι «New York Times», κερδίζοντας στη συνέχεια εταιρικά πλεονεκτήματα.

Στην περίπτωση της Βραζιλίας ο Μασκ βρήκε νέα αγορά για το Starlink, στην Αργεντινή λίθιο, ενώ στην Ινδία... εκπτώσεις, καθώς το Νέο Δελχί «μείωσε στο 15% τους δασμούς της τιμής ενός αυτοκινήτου από 100%, ειδικά για τα ηλεκτρικά οχήματα που πωλούνται για περισσότερο από 35.000 δολάρια», κατά το αμερικανικό Μέσο, «φωτογραφίζοντας» τα ακριβά μοντέλα της Tesla.