Τα σκυλιά είναι γνωστά για την έντονη αίσθηση της όσφρησης καθώς εντοπίζουν μυρωδιές που εμείς σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μυρίσουμε. Η δυνατή τους όσφρηση είναι άλλωστε και ο λόγος που βλέπουμε σκύλους να κάνουν αποστολές έρευνας και διάσωσης, ανίχνευσης βομβών, εκρηκτικών και ναρκωτικών. Γνωρίζατε όμως ότι μπορούν να μυρίσουν και ασθένειες; Είτε το πιστεύετε είτε όχι, οι σκύλοι μπορούν να αισθανθούν τις αλλαγές στη χημεία του σώματός μας κάθε φορά που προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε ιούς, βακτήρια και άλλους ”εισβολείς” που θέτουν την υγεία μας σε κίνδυνο. Και όχι μόνο αισθάνονται αυτές τις αλλαγές, αλλά συχνά αντιδρούν και με περίεργους τρόπους.
Όσοι έχουν σκύλο ξέρουν καλά ότι είναι αδύνατον να μην ξετρυπώσει τις λιχουδιές του και τα σνακ που έχετε κρύψει κάπου στο σπίτι. Η όσφρηση του σκύλου είναι ίσως το πιο αξιοθαύμαστο χαρακτηριστικό του, κάτι που τον καθιστά μοναδικό στον κόσμο των ζώων. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, οι σκύλοι βασίζονται κυρίως στην όσφρησή τους για να κατανοήσουν τον κόσμο.
Από πού όμως προέρχεται αυτή η μοναδική ικανότητα;
Οι σκύλοι έχουν περίπου 300 εκατομμύρια οσφρητικούς υποδοχείς την ώρα που εμείς οι άνθρωποι έχουμε μόνο 5 με 6 εκατομμύρια. Η μύτη τους έχει διπλό ρεύμα, που διαχωρίζει την εισπνοή από την εκπνοή, επιτρέποντάς τους να συνεχίζουν να μυρίζουν ακόμα και όταν εκπνέουν. Μπορούν επίσης να μυρίσουν 100 χιλιάδες φορές καλύτερα από εμάς. Το τμήμα δε του εγκεφάλου τους που είναι για την ερμηνεία αυτών είναι 40 φορές μεγαλύτερο από το δικό μας. Εντυπωσιακό δεν είναι αυτό;
Τα σκυλιά επίσης μπορούν να μυρίσουν έως και 300 φορές το λεπτό και συνήθως λαμβάνουν τη μυρωδιά με το δεξί ρουθούνι τους. Αν απολαμβάνουν ή αναγνωρίζουν τη μυρωδιά, συνεχίζουν να τη μυρίζουν με το αριστερό ρουθούνι. Εν τω μεταξύ, το δεξί ρουθούνι παραμένει σε επιφυλακή.
Γιατί οι σκύλοι μπορούν να μυρίσουν ασθένειες;
Φυσικά τίποτα δεν είναι τυχαίο καθώς αυτό είναι κάτι που το έχουν στο DNA τους. Όταν ζούσαν στην άγρια φύση, δεν είχαν άλλη επιλογή από το να παραμείνουν σε εγρήγορση ώστε να είναι ασφαλείς. Έτσι, ακόμη και όταν απολαμβάνουν κάποιες μυρωδιές, αυτό το δεξί ρουθούνι μυρίζει συνεχώς μήπως εντοπίσει πιθανούς εχθρούς- θηρευτές. Έχουν πολύ έντονο το ένστικτο επιβίωσης. Οι πρώτοι πρόγονοι του σκύλου σας είχαν έναν δύσκολο και σκληρό τρόπο ζωής με πολλούς κινδύνους. Έπρεπε να κυνηγήσουν για να βρουν τροφή ώστε να επιβιώσουν.
Δεν ήταν λοιπόν ασυνήθιστο να κυνηγήσουν ένα άρρωστο ζώο ή να βρουν ένα άρρωστο νεκρό ζώο. Η κατανάλωση αυτών των άρρωστων θηραμάτων θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη δική τους υγεία. Έτσι, ανέπτυξαν την ικανότητα να ”μυρίζουν” την ασθένεια. Όλα ήταν θέμα προσαρμογής και επιβίωσης. Μερικοί θεωρούν επίσης ότι τα άγρια σκυλιά χρησιμοποίησαν την ικανότητά τους να μυρίζουν ασθένειες για να προστατεύσουν την αγέλη.
Για παράδειγμα, μπορούσαν να αισθανθούν πότε ένας σκύλος από τη δική τους αγέλη ήταν πολύ άρρωστος. Όταν συνέβαινε αυτό, συχνά τον σκότωναν για να αποτρέψουν οποιαδήποτε ασθένεια από το να εξαπλωθεί στην υπόλοιπη αγέλη.
Ποιες ασθένειες μπορούν να μυρίσουν τα σκυλιά;
Τα σκυλιά μπορούν να μυρίσουν όλους τους τύπους ασθενειών. Ο καρκίνος είναι ένα παράδειγμα. Οι εκπαιδευτές και οι ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται με σκύλους, εκπαιδεύοντάς τους να μυρίζουν τον καρκίνο στα ούρα, τα κόπρανα, τον ιδρώτα και το αίμα. Τα σκυλιά συνήθως ανιχνεύουν πτητικές οργανικές ενώσεις που παράγονται από καρκινικά κύτταρα.
Μερικά σκυλιά μυρίζουν τον καρκίνο ακόμα και μέσω της αναπνοής ενός ατόμου. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι τα σκυλιά μπορούν να μυρίσουν με επιτυχία τον καρκίνο και στα τέσσερα στάδιά του.
Όπως μπορείτε να φανταστείτε, αυτή η πολύ σημαντική ικανότητά τους μπορεί να αλλάξει τη ζωή. Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου είναι υψίστης σημασίας και πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν την ασθένεια μέχρι να τους ”ενημερώσει” ένας σκύλος βιο-ανίχνευσης.
Ο καρκίνος δεν είναι το μόνο πράγμα που μπορούν να μυρίσουν οι σκύλοι. Μπορούν επίσης να ανιχνεύσουν ασθένειες όπως η ελονοσία και η νόσος του Πάρκινσον. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας πανδημίας COVID-19, οι εκπαιδευτές μπορούσαν να διδάξουν σκύλους βιο-ανίχνευσης για την ανίχνευση κορονοϊού. Πολλοί επίσης γιατροί συστήνουν στα άτομα με διαβήτη να υιοθετήσουν έναν ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο για να τους προειδοποιεί.
Τα άτομα με διαβήτη μπορεί ξαφνικά να έχουν πτώση του επιπέδου του σακχάρου στο αίμα χωρίς καμία προειδοποίηση. Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης μπορεί να προκαλέσουν επιληπτικές κρίσεις, απώλεια συνείδησης και άλλα επικίνδυνα προβλήματα.
Οι σκύλοι αυτοί έχουν την ικανότητα να μυρίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μέσω της αναπνοής του κηδεμόνα τους. Με την κατάλληλη εκπαίδευση, ανιχνεύουν αυτές τις αλλαγές γλυκόζης και ειδοποιούν τους ανθρώπους τους να λάβουν μέτρα. Πολλοί τέτοιοι σκύλοι έχουν σώσει ζωές, κάτι πραγματικά πολύ σπουδαίο.
Πώς αντιδράει ένας σκύλος που μυρίζει κάποια ασθένεια;
Γενικά, οι σκύλοι ιατρικής που εκτελούν καθήκοντα παρακολούθησης, επαγρύπνησης και βιο-ανίχνευσης μαθαίνουν να δίνουν σαφή σήματα όταν μυρίζουν κάποια ασθένεια. Για παράδειγμα, μπορεί να γαβγίσουν, να πατήσουν το πόδι του κηδεμόνα τους ή να τον σπρώξουν με τη μύτη τους. Διδάσκονται πώς να αντιδρούν. Και οι κηδεμόνες – χειριστές τους αναγνωρίζουν αυτές τις συμπεριφορές και καταλαβαίνουν ότι ο σκύλος αισθάνεται κάτι.
Οι σκύλοι τώρα που δεν κάνουν κάποια επίσημη εκπαίδευση μπορεί να συμπεριφέρονται περίεργα. Η μυρωδιά μιας ασθένειας είναι κάτι νέο για αυτούς, με αποτέλεσμα πολλοί να είναι απρόβλεπτοι.
Η πιο συνηθισμένη αντίδραση είναι να σηκώσουν τη μύτη τους και να γείρουν το κεφάλι τους. Είναι παρόμοιο με αυτό που θα έκανε ο σκύλος σας όταν μυρίζει ή ακούει κάτι που του κεντρίζει το ενδιαφέρον.
Κάποια άλλα σκυλιά είναι σε εγρήγορση. Δεν θα τρελαθούν, αλλά θα παραμείνουν σε εγρήγορση επειδή ξέρουν ότι υπάρχει κάτι που δεν θα έπρεπε.
Έτσι, μπορεί να δείτε τον σκύλο σας να κοιτάζει γύρω του ή να βηματίζει καθώς προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει. Μπορεί ακόμη και να δείτε την ουρά του να ανεβαίνει χωρίς να κουνιέται, δείχνοντας ότι ανιχνεύει κάτι. Άλλοι παραμένουν ήρεμοι. Δεν ξέρουν απαραίτητα τι μυρίζουν, αλλά ξέρουν ότι δεν είναι καλό. Είναι σύνηθες επίσης για τον σκύλο να αρχίσει να γίνεται προστατευτικός στον κηδεμόνα του. Μπορεί δηλαδή να είναι συνέχεια δίπλα σας επειδή αισθάνεται ότι κάτι προσπαθεί να σας βλάψει.
Αντίθετα, κάποιοι άλλοι σκύλοι τρελαίνονται όταν συνειδητοποιούν ότι κάτι συμβαίνει. Αρχίζουν να κοιτάνε επίμονα και να γαβγίζουν. Κάποιοι άλλοι κλαψουρίζουν ασταμάτητα και προσπαθούν να σας γλείψουν σαν να θέλουν να καταπραΰνουν μια αόρατη πληγή.
Οι ασθένειες που μπορούν να ανιχνεύσουν οι σκύλοι στους ανθρώπους
Μακάρι στο μέλλον να μάθουμε περισσότερα πράγματα από τους σκύλους και να μας βοηθήσουν κι άλλο τόσο σε θέματα ψυχολογικής όσο και σωματικής υγείας.
Για το τέλος
Η ικανότητα ενός σκύλου να εντοπίζει με την όσφρησή του ασθένειες είναι κάτι συναρπαστικό και πολύ σημαντικό. Η βιολογία του είναι μοναδική και η δυνατή μύτη του μπορεί να ανιχνεύσει περισσότερα από όσα συνειδητοποιείτε.
Από την άλλη, αν αρχίσει να παρουσιάζει περίεργες συμπεριφορές, όπως αυτές που αναφέραμε πιο πάνω, σκεφτείτε να πάτε στον γιατρό. Είναι σαν να κάνει τα πάντα για να σας ενημερώσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου