Όσοι άνθρωποι έχουν την τύχη να συμβιώνουν με μια γάτα, αποκτούν την ευκαιρία να γελούν συχνά με τα καμώματά της. Οι γάτες έχουν την εξής ιδιομορφία: από τη μία είναι ευλύγιστες, ντελικάτες και κομψές, από την άλλη υπάρχουν στιγμές που χάνουν όλη τη σοβαρότητά και την ψυχραιμία τους, και μεταμορφώνονται σε μικρούς γελωτοποιούς. Είτε γλιστράνε πάνω στο σεμεδάκι πέφτοντας από το τραπέζι, είτε “παγώνουν” καθαρίζοντας το τρίχωμά τους σε μια αστεία στάση με το πόδι στον αέρα, ή βγάζουν τους πιο περίεργους ήχους, κάνοντάς μας να πνίγουμε τα χαχανητά μας ενώ ανοίγουμε την εφαρμογή της κάμερας στο κινητό. Ένας από τους πιο αστείους και απροσδόκητους ήχους που μπορεί να βγάλει μια γάτα, είναι αναμφισβήτητα το “τιτίβισμα” (γνωστό και με την επιστημονική ονομασία: “εκεκεκ”). Πρόκειται για έναν ήχο που κάνουν οι γάτες όταν κάθονται στο περβάζι του παραθύρου και χαζεύουν το περιστέρι που χοροπηδά απ’ έξω.
Τι προσπαθεί, άραγε, να επικοινωνήσει η γάτα σας εκείνη την ώρα, και σε ποιον; Αν προσπαθεί να φανεί απειλητική, σίγουρα αποτυγχάνει στα μάτια μας – όσο για το περιστέρι, το πιθανότερο είναι ότι δεν την ακούει καν. Πώς εξηγείται, λοιπόν, αυτή η αλλόκοτη συμπεριφορά;
Η αλήθεια είναι ότι οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν με σιγουριά τι προκαλεί αυτό το ξεκαρδιστικό “κάλεσμα”. Οι γάτες, ως ανεξάρτητα ζώα, δύσκολα μπορούν να μελετηθούν σε συνθήκες εργαστηρίου, με αποτέλεσμα να μην διαθέτουμε έρευνες που εξηγούν με επιτυχία τη συγκεκριμένη συμπεριφορά.
Κάποιοι επιστήμονες, όπως ο ειδικός στη συμπεριφορά των γατών Mikel Delgado, υποθέτουν ότι με το τιτίβισμα μπορεί να επιδιώκουν να επικοινωνήσουν μια αίσθηση ενόχλησης και δυσαρέσκειας που προκαλείται από την ύπαρξη φυσικού εμποδίου – στην προκειμένη περίπτωση του παραθύρου – ανάμεσα σε αυτές και στα θηράματά τους. Ή μπορεί, απλά, να εκφράζουν τον ενθουσιασμό τους που κάτι ενδιαφέρον συμβαίνει επιτέλους έξω απ’ το παράθυρο. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που στηρίζουν αυτή τη θεωρία, καθώς δεν είναι εύκολο να μετρήσουμε και να ερμηνεύσουμε τις συναισθηματικές καταστάσεις των γατών.
Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, οι γάτες ανοίγουν το στόμα τους για να βελτιώσουν την αίσθηση της όσφρησής τους. Σύμφωνα με τον εξελικτικό βιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Washington, Jonathan Losos, μπορεί να προσπαθούν να κατευθύνουν τον αέρα προς το λεγόμενο όργανο του Jacobson, ανοιγοκλείνοντας το στόμα τους. Πρόκειται για ένα όργανο που βρίσκεται στον ουρανίσκο τους και λειτουργεί ως “δεύτερη μύτη”, επιτρέποντας στις γάτες να μυρίζουν χημικές ουσίες διαφορετικές από αυτές που αντιλαμβάνεται η μύτη από μόνη της. Στέλνοντας αέρα προς το όργανο του Jacobson μέσω του τιτιβίσματος, οι γάτες μπορεί να επιδιώκουν να συγκεντρώσουν περισσότερες αισθητηριακές πληροφορίες για το περιβάλλον τους.
Μια άλλη εξήγηση με κάπως ισχυρότερη επιστημονική βάση, είναι ότι οι γάτες μιμούνται τους ήχους που βγάζουν τα πιθανά θηράματά τους. Κάποιοι επιστήμονες παρατήρησαν τη μικρόσωμη αγριόγατα Leopardus wiedii, η οποία ζει στη Νότια και Κεντρική Αμερική, να προσπαθεί να κυνηγήσει μια ομάδα μικρών μαϊμούδων, βγάζοντας ήχους παρόμοιους με τους δικούς τους. Επομένως, είναι πιθανό η γατούλα σας να μιμείται το τιτίβισμα των πουλιών που χαζεύει ή κυνηγάει, επιδιώκοντας να τα προσελκύσει. Πέρα από τη συγκεκριμένη παρατήρηση, όμως, δεν υπάρχουν άλλες καταγραφές άγριων γατών που μιμούνται τους ήχους που βγάζουν τα θηράματά τους.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, για να κατανοήσουμε καλύτερα τις συμπεριφορές των οικόσιτων γατών, είναι απαραίτητο να μελετηθούν περισσότερο οι άγριες γάτες, ώστε να καταλάβουμε ποιες συμπεριφορές κληρονομήθηκαν στους απογόνους τους, και ποιες προέκυψαν μετά την εξημέρωση.
Για την ώρα, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα γιατί τιτιβίζουν οι γάτες. Αυτό που γνωρίζουμε με σιγουριά είναι ότι πρόκειται για μια αστεία και αξιολάτρευτη συμπεριφορά, και οι παρατηρήσεις των κηδεμόνων μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη διαλεύκανση του μυστηρίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου