Φήμες ή αλήθεια το σχέδιο για την πώληση πλάσματος αίματος στην Ελλάδα – Ποιες χώρες της ΕΕ πωλούν πλάσμα

Αναστάτωση έχει προκύψει με πληροφορίες που διακινούνται στον χώρο της Υγείας και αφορούν σε πιθανό νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας με το οποίο θα ορίζεται αποζημίωση για τους δωρητές πλάσματος, συστατικού του αίματος που είναι απαραίτητο για την παραγωγή παραγόντων πήξεως και λευκωματίνης. Η πώληση του πλάσματος είναι μια τακτική που ακολουθούν άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που κατά τους καλά γνωρίζοντες το σύστημα αιμοδοσίας στη χώρα μας αντιβαίνει τις αρχές της προσφοράς αίματος και τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η εθελοντική αιμοδοσία στην Ελλάδα. Συνομιλητές του ygeiamou.gr από αυτό το ζωτικό πεδίο, αναφέρουν πως η δημιουργία ιδιωτικών κέντρων συλλογής πλάσματος έχει συζητηθεί, ωστόσο αποτελεί μια μεμονωμένη πρόταση και δεν αντιπροσωπεύει τη βούληση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι πρόκειται για θέματα που χρειάζονται πολλή διαβούλευση και δε γίνεται να ληφθούν γρήγορες αποφάσεις. Ειδικά από τη στιγμή που η προσφορά αίματος στη χώρα μας κερδίζει έδαφος, με αποτέλεσμα το εθελοντικό αίμα να καλύπτει πλέον το 68,7% των αναγκών. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρασε το Πάσχα χωρίς να υπάρξουν καταγγελίες για ελλείψεις αίματος, ενώ παραδοσιακά σε γιορτές και αργίες μειώνεται το εθελοντικό αίμα.


Η συζήτηση για την πώληση πλάσματος αίματος έχει ξεκινήσει με αφορμή οδηγία της ΕΕ που στοχεύει στην ενιαία διαχείριση του αίματος, του πλάσματος, των ιστών και κυττάρων για μεταμοσχεύσεις. Σε 4 κράτη μέλη της ΕΕ (Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία και Τσεχία) επιτρέπεται η συνύπαρξη δημόσιων και ιδιωτικών κέντρων συλλογής πλάσματος. Δύο προσεγγίσεις επικρατούν αυτή τη στιγμή στα κράτη μέλη. Η μία προτείνει να αποκτήσει το πλάσμα εμπορική σχέση, κάτι που θα διαταράξει τον εθελοντισμό, σύμφωνα με τους υπεύθυνους των ελληνικών κέντρων αιμοδοσίας. Η δεύτερη είναι να μπορεί να αξιοποιηθεί το περίσσευμα του πλάσματος και ανταποδοτικά να λαμβάνει η χώρα παράγοντες πήξεως και λευκωματίνη.



Τα τελευταία χρόνια διαφαίνεται αισιοδοξία σε ό,τι αφορά στο αίμα που συλλέγει η χώρα μας και ειδικά μέσω εθελοντών. Αυτή αποτυπώνεται στην πρόσφατη ετήσια έκθεση του ΕΚΕΑ για το 2023. Η Ελλάδα μετρά κατά μέσο όρο 520.000 μονάδες διαθέσιμο απόθεμα ετησίως. Το αίμα δεν αρκεί για τις ανάγκες των ασθενών και έτσι η Ελλάδα αναγκάζεται να εισάγει από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό. Τις μεγαλύτερες ανάγκες σε αίμα έχουν τα άτομα με μεσογειακή αναιμία. Πρόκειται για περισσότερους από 2.600 ασθενείς, οι οποίοι το 2023 χρησιμοποίησαν για τη θεραπεία τους περίπου 100.000 μονάδες αίματος.


Στο πλαίσιο των θετικών σημείων που παρουσιάζει η εθελοντική αιμοδοσία, το Υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) επιχειρεί αναδιαμόρφωση του ελληνικού συστήματος αιμοδοσίας, με απώτερο σκοπό την επάρκεια αίματος καθώς και την αντιμετώπιση των κατά καιρούς ελλείψεων για τους μεταγγιζόμενους ασθενείς.


Σε συνεργασία με το ΕΚΕΑ και τις Νοσοκομειακές Υπηρεσίες Αιμοδοσίας έγινε καταγραφή των εισροών και εκροών μονάδων αίματος με σκοπό να αποκτήσουν Υπουργείο Υγείας και ΕΚΕΑ μια πολύ καλή εικόνα των διαδρομών του αίματος, για παράδειγμα πότε λήγει το αίμα και τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση. Αρχής γενομένης από την Αττική, προωθείται κεντρική επεξεργασία και διαχείριση των συλλεγμένων μονάδων αίματος από το ΕΚΕΑ. Όλες οι αιμοληψίες των νοσοκομείων θα επεξεργάζονται στα Κέντρα Αίματος.

Η συγκέντρωση του αίματος στα Κέντρα Αίματος δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στη χώρα μας. Για τη βέλτιστη παρακολούθηση και διαχείριση των αιμοληψιών, ενοποιούνται όλα τα συστήματα αιμοδοσίας της χώρας μέσω ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος. Η ενημέρωση του συστήματος είναι σε εξέλιξη και θα προσφέρει τη δυνατότητα να υπάρχει η πλήρης εικόνα των αποθεμάτων αίματος, ανά αιμοδοσία αλλά και στο σύνολο της χώρας, τη δυνατότητα του ελέγχου στη χρήση του αίματος και την ακολουθία του αίματος από τη φλέβα του αιμοδότη στη φλέβα του ασθενούς σε πραγματικό χρόνο.