Σας αρέσουν τα θαλασσινά; Διατρέχετε ένα κίνδυνο που συχνά υποτιμάται

Μετά τα χάρτινα καλαμάκια, έρχονται τα θαλασσινά να προστεθούν στη λίστα των επικίνδυνων για «παντοτινά (αιώνια) χημικά» προϊόντων. Τα παντοτινά χημικά ή υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) εντοπίζονται επιπλέον σε ρούχα, συσκευασίες γρήγορων γευμάτων, υφάσματα επίπλων και καλλυντικά, αντέχουν για χιλιάδες χρόνια και σχετίζονται με ηπατικές βλάβες, παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο.

Οι ερευνητές, που κατέληξαν στα ανησυχητικά ευρήματα μελετώντας τη συγκέντρωση 26 τύπων παντοτινών χημικών σε μπακαλιάρους, αστακούς, σολομούς, χτένια, γαρίδες και τόνους, δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο Exposure and Health με τη διευκρίνηση ότι δεν συστήνουν τη διακοπή τους, καθώς «αποτελούν εξαιρετικές πηγές άπαχης πρωτεΐνης και ωμέγα λιπαρών οξέων», αλλά μεγαλύτερη προσοχή στη συχνότητα και ποσότητα που καταναλώνονται, με τη βοήθεια αυστηρότερων κατευθυντήριων οδηγιών από τους αρμοδίους για τη δημόσια υγεία, «κυρίως για τους ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι έγκυοι και τα παιδιά», σύμφωνα με την Megan Romano, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή Geisel στο Κολλέγιο Dartmouth.

Η μελέτη έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στη βιβλιογραφία για την έκθεση σε PFAS μέσω διατροφής, η οποία έως σήμερα έχει εστιάσει επί το πλείστον σε είδη του γλυκού νερού, η κατανάλωση των οποίων είναι αισθητά μικρότερη από των θαλασσινών, πολλώ δε μάλλον σε περιοχές όπως το New Hampshire και ευρύτερη η Νέα Αγγλία, εκ των κορυφαίων σε κατανάλωση θαλασσινών περιοχών στις ΗΠΑ. (Σύμφωνα με τη μελέτη, οι άνδρες και οι γυναίκες της Πολιτείας καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες από τις επίσημες συστάσεις και τον εθνικό μέσο όρο, ενώ τα παιδιά 2 έως 11 ετών έρχονται πρώτα σε παναμερικανικό επίπεδο.)

Τα επικίνδυνα οστρακόδερμα

Οι γαρίδες και οι αστακοί ήταν τα θαλασσινά με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις σε ορισμένα PFAS, με 1,74 και 3,30 νανογραμμάρια ανά γραμμάριο (ng/g) σάρκας κατά μέσο όρο, ενώ κάτω του 1 ng/g ήταν οι συγκεντρώσεις σε άλλα ψάρια και θαλασσινά.

Η πανταχού παρουσία των PFAS, σημειώνουν οι ερευνητές, καθιστά δύσκολο να εντοπιστεί ο τρόπος που εισέρχονται στη θαλάσσια τροφική αλυσίδα. Κάποια οστρακοειδή μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη συσσώρευση PFAS λόγω της διατροφής τους και της διαβίωσής στον πυθμένα της θάλασσας, είτε λόγω της μικρότερης απόστασής τους από πηγές PFAS στην ακτή. Τα μεγαλύτερα θαλάσσια είδη όπως τα ψάρια, ενδεχομένως να τα συσσωρεύουν από την κατανάλωση μικρότερων οργανισμών, όπως οστρακοειδή.

Σε αντίθεση με άλλους διατροφικούς κινδύνους που συνοδεύουν την κατανάλωση θαλάσσιων ειδών και για τους οποίους υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες, όπως ο υδράργυρος, στα PFAS θα πρέπει οι άνθρωποι να προσπαθούν να υπολογίζουν τον περιορισμό τους μέτριες ποσότητες, ώστε να απολαμβάνουν τα οφέλη χωρίς συνέπειες.