Ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο κοιμούνται τα πουλιά

Τα περισσότερα ζώα, μεταξύ των οποίων και οι άνθρωποι, κοιμούνται ανάσκελα, μπρούμυτα, κουλουριασμένα ή στο πλάι. Πώς κοιμούνται, όμως, τα πτηνά; Σίγουρα έχετε δει παπαγάλους, περιστέρια ή καναρίνια να κοιμούνται όρθια, με το κεφάλι τους κρυμμένο μέσα στα πούπουλά τους. Το γεγονός ότι διαθέτουν φτερά, πούπουλα, και ράμφος, σε συνδυασμό με το εκάστοτε περιβάλλον τους, επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο κοιμούνται.


Μαθαίνοντας περισσότερα για τις φυσιολογικές συμπεριφορές ύπνου των πτηνών θα μπορέσετε να κατανοήσετε σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας του κατοικίδιου πτηνού σας, ή να κάνετε ό,τι χρειάζεται για να το βοηθήσετε να ξεκουράζεται περισσότερο.

Τα πτηνά έχουν κάποια παρόμοια μοτίβα ύπνου με τα θηλαστικά (έχουν κύκλους REM και μη-REM), αλλά υπάρχουν μερικές διαφορές τόσο ως προς το πώς κοιμούνται, όσο και ως προς τα είδη του ύπνου. Μία από αυτές τις διαφορές έχει να κάνει με τη διάρκεια: και οι δύο κύκλοι διαρκούν λιγότερο – κατά μέσο όρο δυόμισι λεπτά o μη-REM και περίπου εννέα δευτερόλεπτα o REM.

Μονοημισφαιρικός Ύπνος

Κατά τη διάρκεια του μονοημισφαιρικού ύπνου, το ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου κάνει κάποια εργασία που, κανονικά, επιτελούν μαζί και τα δύο ημισφαίρια. Επομένως, η μία πλευρά του εγκεφάλου ξεκουράζεται ενώ η άλλη παραμένει σε εγρήγορση. Τα πτηνά κοιμούνται με τη μία πλευρά του εγκεφάλου τους “ξύπνια” για να μπορούν να αντιληφθούν τυχόν κινδύνους και να προστατευτούν από αυτούς. Παρά το γεγονός ότι ξεκουράζεται μόνο η μία πλευρά του εγκεφάλου, τα πτηνά κάνουν ύπνο βραδέων κυμάτων. Πρόκειται για τον βαθύ ύπνο κατά τη διάρκεια του οποίου συμβαίνουν τα όνειρα και εδραιώνονται οι μνήμες. Ακόμα, κάποια πτηνά κοιμούνται με το ένα μάτι ανοιχτό.


Κουρνιάζουν

Όταν ετοιμάζονται για ύπνο, πολλά πτηνά – εκτός αν κλωσούν – συγκεντρώνονται και κουρνιάζουν όλα μαζί σε κάποιο κλαδί ή σε κάποια άλλη επιφάνεια στην οποία μπορούν να παραμείνουν ασφαλή και ζεστά. Σε άλλη περίπτωση, βρίσκουν ένα μέρος για να κοιμηθούν μόνα τους.

Λαγοκοιμούνται

Κάποια είδη πτηνών κοιμούνται σε πολύ μικρές δόσεις αντί για μεγάλες χρονικές περιόδους, ιδίως όταν αποδημούν. Αυτό το είδος ύπνου μπορεί να χαρακτηριστεί ως “power nap” και μπορεί να εναλλάσσεται με τον μονοημισφαιρικό ύπνο.

Διάρκεια του ύπνου στα πτηνά


Ανάλογα με το είδος του πτηνού, μπορεί να περάσει τη μισή ημέρα κουρνιάζοντας ή με το να κοιμάται, ενώ την υπόλοιπη τρώει, παίζει, πετάει και κοινωνικοποιείται. Τα περισσότερα κατοικίδια πτηνά, συμπεριλαμβανομένων των παπαγάλων, έχουν ανάγκη από 10-12 ώρες ύπνο κάθε μέρα. Αν δεν κοιμηθούν αρκετά, τότε είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν άγχος και ευθιξία – όπως ακριβώς ένας άνθρωπος που δεν έχει ευχαριστηθεί τον ύπνο του.

Άλλα είδη μη οικόσιτων πτηνών μπορεί να παίρνουν περισσότερους μικρούς υπνάκους κατά τη διάρκεια της ημέρας αντί να κοιμούνται συνεχόμενα για πολλή ώρα.

Άλλες προσαρμογές στις οποίες προβαίνουν τα πτηνά για να παραμείνουν ασφαλή, όπως ο μονοημισφαιρικός ύπνος, είναι ο ύπνος στο ένα πόδι, το φούντωμα των φτερών, και το κρύψιμο του κεφαλιού μέσα στα πούπουλα. Κάποια πτηνά μπορούν να κοιμηθούν επιπλέοντας στο νερό, ή ακόμα και πετώντας. Τα πτηνά μπορούν να κοιμούνται καθιστά ή όρθια στο έδαφος ή σε ένα κλαδί, καθιστά στη φωλιά τους, πετώντας, κολυμπώντας, ακόμα και ανάποδα (με το κεφάλι κάτω).

Στη φύση, τα πτηνά είναι πιθανότερο να κοιμούνται σε απομονωμένα μέρη για να προστατεύονται από τους θηρευτές και τα καιρικά φαινόμενα. Τα οικόσιτα πτηνά συχνά κοιμούνται άνετα πάνω στην κούνια ή στο στήριγμα που βρίσκεται μέσα στο κλουβί τους. Κάποια πτηνά μπορεί να χρησιμοποιήσουν ένα κουτί-φωλιά για να κοιμηθούν. Γενικά, τα πτηνά κοιμούνται σε φωλιές μόνο άμα κλωσούν ή αν πρέπει να ζεστάνουν τα μωρά τους.

Μη φυσιολογικές συμπεριφορές ύπνου στα κατοικίδια πτηνά

Τα πιο δημοφιλή κατοικίδια πτηνά όπως οι παπαγάλοι, τα cockatiels, και τα παπαγαλάκια, πρέπει κανονικά να κοιμούνται σχεδόν τη μισή μέρα. Κάποιες μη φυσιολογικές συμπεριφορές σε σχέση με τον ύπνο είναι:

● Το να κοιμάται το κατοικίδιο πτηνό σας σε κάποια ασυνήθιστη τοποθεσία όπως τον πάτο του κλουβιού ή στο πιατάκι του με το φαγητό.
● Το να κοιμάται για λιγότερο από 10 ώρες την ημέρα.
● Το να ξαπλώνει στο πλάι ή να αναπνέει με ανοιχτό το στόμα όσο προσπαθεί να ξεκουραστεί.

Σύμφωνα με αυτά τα σημάδια, το πτηνό σας μπορεί να είναι άρρωστο, αγχωμένο, να ζεσταίνεται ή να κρυώνει. Αν παρατηρήσετε κάποια τέτοια συμπεριφορά, επικοινωνήστε κατευθείαν με τον/την κτηνίατρο.