«Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο»: Απαγορεύτηκε το 1930, πάει για εννέα Όσκαρ το 2023

Η ταινία «Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο» (All Quiet on the Western Front) που βασίζεται στο ομώνυμο μπεστ σέλερ του 1928 του Γερμανού μυθιστοριογράφου Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, χαρακτηρίζεται από την πρώτη στιγμή που κυκλοφόρησε στο Netflix, μία από τις καλύτερες αντιπολεμικές ταινίες που έχουν γυριστεί.

Η ιστορία ακολουθεί τη συγκλονιστική αφήγηση ενός 17χρονου Γερμανού στρατιώτη στο Δυτικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και πώς η αρχική ευφορία του πολέμου μετατράπηκε σε απόγνωση και φόβο, καθώς οι στρατιώτες μάχονται για τη ζωή τους και ο ένας για τον άλλον στα χαρακώματα.

Η ταινία του 1930

Tη σκηνοθεσία του φιλμ είχε αναλάβει ο Λιούις Μάιλστοουν και οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι ανήκαν στον Λιου Αΐρες, τον Λούις Βολχάιμ και τον Τζον Ρέι.

Γερμανία στις αρχές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. H επιστράτευση ξεκινά και ο κόσμος είναι κατενθουσιασμένος. Σε μια αίθουσα γυμνασίου, ο καθηγητής Κάντορεκ διδάσκει με στόμφο τους μαθητές του. Στον πίνακα είναι γραμμένοι οι στίχοι του Ομήρου από το προοίμιο της Οδύσσειας: «Ἄνδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ...».

Μια ομάδα νεαρών Γερμανών πείθονται από τον δάσκαλο τους να καταταγούν ώστε να πολεμήσουν στον πόλεμο. Όμως εκεί θα γνωρίσουν το τραγικό πρόσωπο του πολέμου.



Ωστόσο, η αρχική εκδοχή της ταινίας του 1930 που βασίστηκε στο βιβλίο, είχε απαγορευτεί τότε στη Γερμανία. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, η αίθουσα Μότσαρτ του Βερολίνου υποδέχτηκε μια δεύτερη προβολή του φιλμ, ενώ το μυθιστόρημα είχε γίνει ήδη διεθνές μπεστ σέλερ.

Όταν όμως ξεκίνησε η ταινία, ο ηγέτης των Ναζί κι ένας εκ των σημαντικότερων συνεργατών του Αδόλφου Χίτλερ, ο Γιόζεφ Γκέμπελς, οδήγησε μια ομάδα εξτρεμιστών στην αίθουσα, σκορπώντας τον πανικό. Αναφερόμενος στο γεγονός στο ημερολόγιό του αργότερα, ο Γκέμπελς έγραψε: «Μέσα σε δέκα λεπτά, ο κινηματογράφος έμοιαζε με τρελοκομείο»
Το εξώφυλλο της ταινίας του 1930 Η ανερχόμενη δύναμη του ναζιστικού κόμματος και το Ανώτατο Συμβούλιο Λογοκρισίας της Γερμανίας απαγόρευσαν την ταινία. Η ανθρώπινη ευαλωτότητα που έδειχναν οι Γερμανοί στρατιώτες στην ταινία ήταν κάτι με το οποίο οι Ναζί δεν ήταν σύμφωνοι, καθώς χαρακτήριζαν το βιβλίο ηττοπαθές και αντιπατριωτικό. Υπάρχει επίσης μια θεωρία ότι οι Ναζί πίστευαν ότι ο Γερμανός συγγραφέας Έριχ Μαρία Ρεμάρκ ήταν Εβραίος.

Ο Ρεμάρκ έφυγε από τη Γερμανία μια μέρα μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία τον Ιανουάριο του 1933. Η μνησικακία των Ναζί εναντίον του συγγραφέα δεν σταμάτησε εκεί, αφού συνέλαβαν με τραγικό τρόπο την αδελφή του Ιλφριέντι Σολτς και την αποκεφάλισαν.


O συγγραφέας Έριχ Μαρία Ρεμάρκ και η αδερφή του Ιλφριέντι Σολτς Ο Χαννς Μπρόντνιτς ήταν ο Εβραίος διευθυντής της αίθουσας Μότσαρτ που τόλμησε να προβάλει το «All Quiet on the Western Front». Δολοφονήθηκε στο Άουσβιτς το 1944.

Πάνω από 10 χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου, ο Ρεμάρκ θυμήθηκε τη διακοπείσα προβολή της ταινίας, γράφοντας για την ομάδα που είχε εισβάλλει στην αίθουσα: «Κανένας από αυτούς δεν ήταν μεγαλύτερος από 20 ετών, κανένας από αυτούς δεν θα μπορούσε να έχει συμμετάσχει στον πόλεμο 1914-1918. Κανείς τους δεν ήξερε ότι, 10 χρόνια αργότερα, θα ήταν σε έναν πόλεμο και οι περισσότεροι από αυτούς θα ήταν νεκροί πριν φτάσουν τα 30 τους χρόνια».


Η ταινία του 2022
Το «All Quiet on the Western Front» κυκλοφόρησε στο Netflix στις 28 Οκτωβρίου του 2022, μία συμβολική ημερομηνία και για την Ελλάδα με την επέτειο του «Όχι». Σκηνοθέτης είναι ο έμπειρος Έντουαρντ Μπέργκερ, διεκδικώντας για το φιλμ το πρώτο Όσκαρ της καριέρας του.

Φέλιξ Κάμερερ, Άλμπρεχτ Σίουκ, Ντάνιελ Μπρουλ, Σεμπάστιαν Χουλκ, Άαρον Χίλμερ, Έντιν Χασάνοβιτς και Ντεβίντ Στρίζοβ έδωσαν ερμηνευτικά τον καλύτερο εαυτό τους σε μία ταινία που αποτελεί μία ισχυρή υπενθύμιση των φρικαλεοτήτων του πολέμου και του ανθρώπινου κόστους των συγκρούσεων και παράλληλα προειδοποιεί για τους κινδύνους του φασισμού και τη σημασία της αντίστασης στο μίσος και την καταπίεση.
93 χρόνια μετά, η ιστορία κατάφερε να ειπωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο μετά την κυκλοφορία της στο Netflix και πλέον διεκδικεί 9 Όσκαρ για Καλύτερη Ταινία, Διασκευασμένο Σενάριο, Μουσική, Φωτογραφία, Σκηνογραφία, Ξενόγλωσση ταινία, Οπτικά Εφέ, Ήχο, Κομμώσεις και Μακιγιάζ, στην 95η τελετή που θα πραγματοποιηθεί στις 12 Μαρτίου στο Λος Άντζελες.