Σε άρθρο μας την Κυριακή 25/9/2022 στο protothema.gr με τίτλο «Ο Σάχης, η Ισλαμική Επανάσταση και οι γυναίκες στο Ιράν πριν και μετά το 1979», αναφερθήκαμε περιληπτικά στον τελευταίο Σάχη στο Ιράν Μοχαμέντ Ρεζά Παχλαβί, τα σημαντικότερα γεγονότα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του στη χώρα και την ανατροπή του από τους φανατικούς Μουσουλμάνους, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Αγιατολάχ Χομεϊνί.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θεωρούμε ότι παρουσιάζουν οι εκδηλώσεις που έγιναν στην Περσέπολη το 1971 για τα 2.500 χρόνια από την ίδρυση του περσικού κράτους. Επρόκειτο για το πιο «πολυτελές πάρτι όλων των εποχών», κατά τον Σάχη ή το πιο «ακριβό πάρτι όλων των εποχών», σύμφωνα με άλλους. Η απίστευτη χλιδή, οι περιττές πολυτέλειες και το τεράστιο χρηματικό πόσο που ξοδεύτηκε γι’ αυτές τις εκδηλώσεις προκάλεσαν τη σφοδρή αντίδραση του ιρανικού λαού που ζούσε σε συνθήκες φτώχειας. Οι κοινωνικές ανισότητες στο Ιράν ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της εξέγερσης εναντίον του Σάχη και έδωσαν την ευκαιρία στους φανατικούς ισλαμιστές να καταλάβουν την εξουσία. Ας δούμε όμως περισσότερα στοιχεία για το περιβόητο αυτό «πάρτι» και κάποια άλλα με ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον. Γιατί ο Ρεζά Παχλαβί υποστήριξε την Τουρκία στην εισβολή της στην Κύπρο το 1974 και πότε ο Χομεϊνί θέλησε να εγκατασταθεί στην Ελλάδα;
Το «πάρτι της Περσέπολης» το 1971
Η Περσέπολη ήταν πόλη και αρχαία πρωτεύουσα της Περσίας, του σημερινού Ιράν. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χώρας, περίπου 60 χλμ. ΒΑ της πόλης Σιράζ κοντά στη συμβολή των ποταμών Πούλβαρ και Ρουντ-ε-Κορ, στους πρόποδες του όρους Κούχι Ράχμετ. Ιδρύθηκε από τον Δαρείο γύρω στα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα και επεκτάθηκε από τον γιο του Ξέρξη Α’ αλλά και από τον Αρταξέρξη Α’. Στα χρόνια του Δαρείου Α’ (522-486 π.Χ.), έγινε έδρα των βασιλιάδων της Περσίας, το 330 π.Χ. πυρπολήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο ως εκδίκηση για την καταστροφή της Αθήνας και των ελληνικών ιερών κατά τους περσικούς πολέμους. Σύμφωνα με τον Κλείταρχο, κυρίως, αλλά και όλους τους άλλους αρχαίους ιστορικούς, εκτός από τον Αρριανό που τη θεωρεί ως ακατανόητη ενέργεια του Αλέξανδρου, η ηθική, και όχι μόνο, αυτουργός της πυρπόλησης της Περσέπολης ήταν η Αθηναία εταίρα Θαΐς, που πρώτη έβαλε φωτιά στην πόλη με μια αναμμένη δάδα. Την πράξη αυτή απεικόνισε σε ζωγραφικό πίνακα ο Joshua Reynolds.
Την Περσέπολη, που κατακτήθηκε το 639, στα χρόνια του χαλίφη Ομάρ, από τους Άραβες, επέλεξε ο Ρεζά Παχλαβί το 1971 για να γιορτάσει τα 2.500 χρόνια της Περσικής Αυτοκρατορίας, που ιδρύθηκε από τον Κύρο Β’ τον Μέγα (περ. 600-530 π.Χ.)
Το 1971 ήταν μια τελείως διαφορετική εποχή από τη σημερινή. Στην Κίνα η εξουσία βρισκόταν στα χέρια του Μάο Τσε Τουνγκ. Πρόεδρος των Η.Π.Α. ήταν ο Ρίτσαρντ Νίξον, ενώ ηγέτης της ΕΣΣΔ ήταν ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Την Ισπανία κυβερνούσε ο δικτάτορας Φράνκο, ενώ στη χώρα μας υπήρχε η χούντα των συνταγματαρχών.
Ο Σάχης Ρεζά Παχλαβί θέλησε, όπως αναφέραμε, από τις 12 ως τις 14 Οκτωβρίου 1971 να γιορτάσει στην Περσέπολη τα 2.500 χρόνια της περσικής αυτοκρατορίας. Η επιλογή του έτους ήταν πάντως αυθαίρετη. Ο Ιρανός μονάρχης προσπαθούσε να δείξει στον κόσμο το νέο πρόσωπο μιας αρχαίας αυτοκρατορίας, ενός σύγχρονου Ιράν, όχι μιας χώρας ισλαμιστών μουλάδων. Όπως έγραψε στα απομνημονεύματά της η σύζυγός του Σάχη Farah Diba, η βασιλική οικογένεια έπρεπε να αποδείξει ότι η εποχή των Παχλαβί ήταν «μια περίοδος αναγέννησης για τον ιρανικό πολιτισμό».
Βέβαια για το φαραωνικό αυτό «πάρτι» οι προετοιμασίες είχαν ξεκινήσει νωρίτερα, κάποιες πριν από το 1970. Ακριβώς δίπλα στην, ερειπωμένη, Περσέπολη φτιάχτηκε ένα αεροδρόμιο, ενώ κατασκευάστηκε ένας αυτοκινητόδρομος 1.000 χιλιομέτρων που συνέδεε την Τεχεράνη με την Περσέπολη. Δίπλα στα ερείπια φυτεύτηκαν δέντρα για να γίνει ένα δάσος. 50.000 ωδικά πτηνά μεταφέρθηκαν από την Ευρώπη ειδικά για τη φιέστα. Τρεις μέρες αργότερα ήταν όλα νεκρά! Πώς ν’ αντέξουν άλλωστε σε ακραίες θερμοκρασίες, που ξεπερνούσαν τους 40 βαθμούς το μεσημέρι και έπεφταν κάτω από το μηδέν το βράδυ… Κάποιοι πάντως αμφισβητούν αυτό το γεγονός. Οι καλεσμένοι έμεναν σε 50 «σκηνές». Επρόκειτο στην ουσία για πολυτελή προκατασκευασμένα διαμερίσματα-σουίτες, καθένα από τα οποία είχε δύο υπνοδωμάτια, δύο μπάνια, ένα γραφείο και ένα πολυτελώς επιπλωμένο σαλόνι, το οποίο μπορούσε να φιλοξενήσει ως και δώδεκα άτομα. Στον τοίχο κάθε σκηνής κρεμόταν μια ταπετσαρία με εικόνα του αρχηγού του κράτους που έμενε σ’ αυτή υφασμένη. Επρόκειτο για δώρο του Σάχη στους υψηλούς καλεσμένους του. Στην κάθε σκηνή υπήρχε απευθείας τηλεφωνική γραμμή και τέλεξ. Τέλος κατασκευάστηκε ο μεγαλειώδης Πύργος Σαχγιάντ (Μνημείο του Πύργου του Σάχη, μετέπειτα Πύργος Αζάντι).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου