Ήταν μια βροχερή μέρα του Ιουλίου του 2009 στο Τσουφενχάουζεν της Γερμανίας. Στην έδρα Porsche, ενώπιον του προσωπικού της θρυλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, ο «πατριάρχης» της οικογένειας Πόρσε, Βόλφγκανγκ Πόρσε, με δάκρυα στα μάτια έδινε όρκο ότι «ο θρύλος της Porsche ζει και δεν θα χαθεί ποτέ».
Μια φιλόδοξη προσπάθεια επιθετικής εξαγοράς της VW από την Porsche είχε μόλις αποτύχει. Υπό την καθοδήγηση του εξαδέλφου του, Φέρνιναντ Πιχ, η Volkswagen είχε μόλις «καταπιεί» την Porsche.
Η εκδίκηση, ωστόσο, είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Ο Πιχ, ο οποίος ουσιαστικά δημιούργησε τον multibrand κολοσσό VAG (ο οποίος στη φαρέτρα του έχει, μεταξύ άλλων τις μάρκες VW, Audi, Porsche, Lamborghini, Bentley, Bugatti, Skoda, Seat, Cupra, Ducati, MAN) σήμερα μπορεί να μην υπάρχει, αλλά η ενδοοικογενειακή κόντρα για τον έλεγχο της αυτοκινητοβιομηχανίας υφίσταται.
Στα 79 του χρόνια, ο Γερμανο-Αυστριακός εγγονός του ιδρυτή της Porsche και της Volkswagen, Βολφγκανγκ Πόρσε, ευελπιστεί ότι η ΙΡΟ της εταιρείας δεν είναι «απλά» μια εισαγωγή στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης. Είναι μια ευκαιρία να πάρει η οικογένεια «το αίμα της πίσω» και να ξαναπιάσει -έστω και λίγο- το «τιμόνι» της οικογενειακής επιχείρησης ο ίδιος.
Στην αγροικία που διαθέτει η οικογένεια στο Ζελ Αμ Σι, στις αυστριακές Άλπεις, ο Πόρσε κοιτάζει τη συλλογή των δημιουργημάτων της εταιρείας του και ονειρεύεται ότι ξαναπαίρνει τον έλεγχο της Porsche. Εκεί, άλλωστε, στο σπίτι του, το 1972 ο Πιχ είχε ξεκαθαρίσει στους Πόρσε ότι αυτός θα αναλάβει την τύχη της VW και της Porsche, προειδοποιώντας τους να μην προσπαθήσουν να τον εμποδίσουν επειδή «εσείς είστε οικόσιτα γουρούνια. Εγώ είμαι αγριόχοιρος» – ένα ζώο γνωστό για την επιθετικότητα και την επικινδυνότητά του. Και τα κατάφερε ο Πιχ.
Οι Πόρσε πολλές φορές επιχείρησαν να τον εκπαραθυρώσουν, με αποκορύφωμα το σχέδιο απόκτησης του ελέγχου της Volkswagen (εταιρείας μεγαλύτερης κατά 15 φορές, τότε, από την Porsche και με κοινές ρίζες, αφού ο Φερδινάνδος Πόρσε δημιούργησε το πρώτο VW, το θρυλικό «σκαθάρι», κατ’ εντολή του Χίτλερ), αγοράζοντας αθόρυβα μετοχές της, που ξεκίνησε το 2005, όμως απέτυχε παταγωδώς, λόγω της κρίσης που κατακρήμνισε την αξία των μετοχών και είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ελέγχου και της Porsche.
Έτσι, αναγκάστηκαν να υπομείνουν επώδυνες -γι’ αυτούς- αποφάσεις τις οποίες δεν θα ενέκριναν ποτέ. Όπως, για παράδειγμα, η κατασκευή ηλεκτρικών μοντέλων από κοινού με την Audi σε ένα εργοστάσιο στο Αννόβερο.
Σήμερα, ωστόσο, τα πράγματα δείχνουν έτοιμα να αλλάξουν. Στη μεγαλύτερη φετινή ΙΡΟ, η οποία υπερκαλύπτεται, η VW ουσιαστικά πουλά 12,5% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου της Porsche, δίνοντας μια αποτίμηση ύψους 85 δισ. ευρώ στην αυτοκινητοβιομηχανία και αντλώντας περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Σήμερα, δηλαδή, η Porsche έχει χρηματιστηριακή αξία κοντά σε αυτή του ομίλου Volkswagen AG (90 δισ. ευρώ).
Οι οικογένειες Πόρσε και Πιχ, κατέχουν ένα ποσοστό στην εταιρεία holding που αποτιμάται περίπου σε 10,5 δισ. δολάρια και έχουν λάβει 2,9 δισεκατομμύρια από μερίσματα την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με το Bloomberg Billionaires Index. Λεφτά… υπάρχουν δηλαδή.
Ο Βόλφγκανγκ Πόρσε, επικεφαλής της δυναστείας των Πόρσε, ευελπιστεί ότι, επιτέλους, η οικογένεια θα έχει ξανά λόγο στην εταιρεία. Τον έλεγχό της δεν μπορεί να τον πάρει, όμως σίγουρα, εάν καταφέρει η οικογενειακή επιχείρηση Porsche SE να αποκτήσει ένα μερίδιο 25% συν μία μετοχή, θα συγκροτήσει αναστέλλουσα μειοψηφία. Και θα αποκτήσει το δικαίωμα ψήφου ώστε να μπορεί να μπλοκάρει, με αυτή, αποφάσεις του ομίλου Volkswagen. Γιατί;
Ο Βολφγκανγκ Πόρσε πάντα έλεγε ότι η Porsche δεν είναι σαν τις άλλες μάρκες. Έλεγε «ναι» στη συνεργασία με το VW Group στην εξέλιξη και την παραγωγή αυτοκινήτων, όμως τόνιζε ότι θα πρέπει να έχει ανεξαρτησία και αποκλειστικότητα, υπό την έννοια του τι παρέχει στους πελάτες της.
«Οι Porsche», έλεγε, «ήταν πάντα exclusive, παρότι ήταν κατάλληλες για καθημερινή χρήση. (…) Oι πελάτες μας δεν θέλουν απλά να μετακινηθούν από το σημείο Α στο σημείο Β. Δεν αγαπούν απλά αυτά τα σπορ αυτοκίνητα. Ζουν και αναπνέουν γι’ αυτά. Ακόμα και οι υπάλληλοι της Porsche είναι περήφανοι που δουλεύουν γι’ αυτή την εταιρεία.
Αυτός ίσως έχει να κάνει με το γεγονός ότι, ως οικογένεια, υποστηρίζουμε μια κάποια ταπεινοφροσύνη και αμοιβαία ευαισθησία μέσα στην εταιρεία. Μαζί με τις επιτυχίες στα μηχανοκίνητα, όλα αυτά δίνουν στη μάρκα ένα ξεχωριστό χάρισμα». Για την ελεγχόμενη από τον Πιχ διοίκηση της VW, ωστόσο, το δόγμα ήταν ότι «δεν υπάρχουν ιερές αγελάδες στο Βολφσμπουργκ»…
H 911 και ο… μπελάς
Στην κατοικία των Πόρσε στο Ζελ αμ Σι, σχεδόν δίπλα από τον τάφο του Φερδινάνδου Πόρσε -που αναγράφει «ένθαδε κείται ο σπουδαίος εφευρέτης και μηχανικός Φερδινάνδος Πόρσε- στον παλιό σταύλο της οικογενειακής αγροικίας, υπάρχει μια 356, το αυτοκίνητο με το οποίο ο Πόρσε σύστησε τη μάρκα του στο κοινό. Υπάρχουν, φυσικά και όλα τα υπόλοιπα μοντέλα της εταιρείας. Όπως η πρώτη και η σύγχρονη 911, το πιο εμβληματικό μοντέλο της μάρκας, αυτό με το οποίο ο… μισός πλανήτης μεγάλωσε ονειρευόμενος πως θα το έχει κάποια στιγμή στο γκαράζ του.
Περισσότερα από 60 χρόνια απ’ όταν παρουσιάστηκε, το μοντέλο (το οποίο, κατά κάποιους, έχει αρκετές ομοιότητες με τον «σκαραβαίο» που σχεδίασε ο Πόρσε) συνεχίζει να διατηρεί όχι μόνο την ίδια σιλουέτα, τις ίδιες βασικές σχεδιαστικές γραμμές, αλλά και την ίδια φιλοσοφία, την ίδια «συνταγή»: Μυώδεις γραμμές, τα χαρακτηριστικά στρογγυλά φωτιστικά σώματα εμπρός, η τεράστια φτερούγα πίσω στις turbo εκδόσεις. Αλλά κυρίως, ο κινητήρας -κατά κανόνα boxer- τοποθετημένος πίσω να μεταδίδει εκεί την κίνηση και ο χώρος αποσκευών μπροστά, με το μοντέλο να μπορεί να χρησιμοποιηθεί με την ίδια ευκολία, την ίδια μέρα, για ψώνια στο σούπερ μάρκετ, μετακίνηση στη δουλειά, ταξίδι και επίθεση σε κάποια πίστα. Αυτά, άλλωστε, έκαναν διάσημη την 911.
Γι’ αυτό και επελέγη στην ΙΡΟ, η Porsche να εκδώσει 911 εκατομμύρια μετοχές, ως φόρο τιμής στο αειθαλές μοντέλο της που κρατά άρρηκτη τη σύνδεση της μάρκας με το δοξασμένο παρελθόν της, δρέποντας ταυτόχρονα νέες δάφνες σε πωλήσεις και αγώνες. Όμως όπως κάθε επιτυχία, έτσι και αυτή της 911, έχει τους διεκδικητές της.
Το τελευταίο διάστημα, έχει έρθει στη δημοσιότητα η διαμάχη για την «πατρότητα» της 911. Κατοχυρωμένο νομικά και ηθικά είναι ότι το θρυλικό μοντέλο της Porsche, το σχεδίασε ο Φέρντιναντ Αλεξάντερ Πόρσε, γνωστός με το παρατσούκλι “Burtzi”, αδελφός του σημερινού «πατριάρχη» της οικογένειας, Βόλφγανγκ. Με τον ταλαντούχο σχεδιαστή της Porsche να έχει φύγει από τη ζωή από το 2012, η μάρκα σέρνεται για τρίτη φορά στα γερμανικά δικαστήρια από την Ίνγκριντ Στάινεκ, κόρη του κορυφαίου σχεδιαστή που είχε προσλάβει ο ιδρυτής της Porsche, Έρβιν Κομέντα.
Τι ισχυρίζεται η Στάινεκ; Ότι ο Κομέντα, ο οποίος δούλευε με τον Φέρδινάνδο Πόρσε από το 1931, συνέβαλε στο σχεδιασμό του πρώτου Volkswagen, του «σκαραβαίου», ήταν ο βασικός σχεδιαστής της πρώτης Porsche, της 356 και είχε εργαστεί ως επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος της Porsche, ήταν αυτός που σχεδίασε στην πραγματικότητα την πρώτη 911. Η οικογένεια Στάινεκ -δηλαδή η κόρη και η εγγονή του Κομέντα– αξιώνει αποκατάσταση του ονόματός του και, φυσικά, παχυλή αποζημίωση -ενδεχομένως και μερίδιο από τα κέρδη της 911.
Η Porsche απαντά ότι ο μόνος σχεδιαστής της 911 ήταν ο Φέρντιναντ Αλεξάντερ Πόρσε, ότι δύο φορές απορρίφθηκαν οι αιτιάσεις της Στάινεκ από τα γερμανικά δικαστήρια και ότι θα… τριτώσει αυτό σε ακροαματική διαδικασία η οποία αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα. Είναι και αυτό ένα επεισόδιο στην, ενδιαφέρουσα και με πολλά κεφάλαια, ιστορία της Porsche.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου