Μυστήριο με τα χαραγμένα ονόματα στην Αμφίπολη

Μπορεί ο νεκρός της Αμφίπολης να παραμένει ανώνυμος, ωστόσο το μυστήριο μεγαλώνει από την αποκάλυψη ότι δεκάδες αρχαία ονόματα είναι χαραγμένα στα μαρμάρινα
αρχιτεκτονικά μέλη που βρίσκονται στη βάση του Λέοντα της Αμφίπολης ή συγκεντρωμένα γύρω και, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, ήταν τμήμα του περίβολου του τύμβου Καστά.

Μελάνθιος, Ζίπας, Δούλης, Δίζας είναι μερικά από τα ονόματα προσώπων με ελληνική ή θρακική προέλευση που υπάρχουν χαραγμένα σε δεκάδες αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν διάσπαρτα σε Αμφίπολη και Λιθότοπο και, όπως προέκυψε από την έρευνα, προέρχονται από τον επίμαχο ταφικό τύμβο έξω από τη Μεσολακκία, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Πρώτου Θέματος».

Ο αείμνηστος αρχαιολόγος Γιώργος Μπακαλάκης ασχολήθηκε τη δεκαετία του ΄30 με τα μυστηριώδη «χαράγματα» με ελληνικό αλφάβητο στους μαρμάρινους δόμους και τα γείσα που βρέθηκαν μέσα και έξω από τον ποταμό Στρυμόνα. Σε σχετική μελέτη, υποστηρίζει ότι τα χαράγματα, κυρίως ονομασίες, χαράχτηκαν στα μαρμάρινα μέλη πριν από την αλλαγή της χρήσης τους Ρωμαίους, αρχές του 3ου μ. Χ. αιώνα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως δομικό υλικό για την κατασκευή του φράγματος του Στρυμόνα.

Στην ίδια μελέτη, ο Μπακαλάκης θεωρεί πως οι μαρμάρινοι δόμοι και τα γείσα προέρχονται από κατεδαφισμένα κτίρια της ελληνιστικής εποχής, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από τους Ρωμαίους για την κατασκευή του φράγματος και όχι από τον ταφικό περίβολο του τύμβου Καστά, όπως πλέον έχει αποδειχθεί.

Μεταξύ των ονομάτων που κατέγραψε, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ονόματος ΔΙΖΑΣ ΑΛΚΟΥ, το οποίο είναι χαραγμένο σε 4 διαφορετικά μαρμάρινα μέλη, με 4 διαφορετικές μορφές.

Το ύψος των γραμμάτων κυμαίνεται από 4 έως 10 εκατ. και συνήθως αυτά καλύπτουν ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος του μαρμάρινου δόμου που είναι χαραγμένα. Χαράγματα υπάρχουν και στις προσόψεις των γείσων.

Η περιοχή από τον Στρυμόνα ως το Νέστο θεωρούνταν στην αρχαιότητα μέρος της Θράκης έως της προσάρτησή της στο Βασίλειο της Μακεδονίας από τον Φίλιππο Β’. Όπως αναφέρει ο Μπακαλάκης, μπορεί η περιοχή της Θράκης να εξελληνίστηκε τον 4ο π. Χ. αιώνα, όπως όμως προκύπτει από τις επιτύμβιες κυρίως επιγραφές, οι Θράκες διατήρησαν τις ντόπιες ονομασίες τους, διανθισμένες στη συνέχεια ενίοτε με ελληνικές ή λατινικές.

Πλέον, στα αναπάντητα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η αρχαιολογική έρευνα για τον τύμβο Καστά έρχεται να προστεθεί και αυτό με τα χαράγματα και τις ονομασίες στα μαρμάρινα μέλη που βρέθηκαν μέσα και έξω από τον Στρυμόνα. Πότε, ποιοι και για ποιον λόγο χάραξαν τα ονόματά τους στο θασίτικο μάρμαρο; Είχαν σχέση με το νεκρό του τύμβου ή απλώς θέλησαν να αφήσουν το «στίγμα» τους στην αιωνιότητα; Επίσης, χάραξαν τα ονόματά τους αφού τα μαρμάρινα μέλη απομακρύνθηκαν, μαζί με το Λέοντα, από το λόγο Καστά;

Παράλληλα, το φως της δημοσιότητας είδε και μια φωτογραφία από την στιγμή που η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στην επιφάνεια τον σκελετό που βρέθηκε στον ταφικό θάλαμο.