Ο βυθός των Αντικυθήρων κρύβει ακόμη θησαυρούς

Στο σημείο όπου βρέθηκε ο διάσημος μηχανισμός των Αντικυθήρων επιστρέφουν οι ερευνητέςΤα λόγια των σφουγγαράδων στα 1900 ότι στον βυθό της θάλασσας των Αντικυθήρων υπάρχουν «βουνά ολόκληρα από αγάλματα» έρχεται να επιβεβαιώσει η τεχνολογία. Η έρευνα που έκανε εκεί πριν από λίγο καιρό η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, υποστηριζόμενη τεχνολογικά και οικονομικά από το αμερικάνικο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του Woods Hole, δείχνει πως, τελικά, τα πλοία που βυθίστηκαν ήταν δύο.

Ετσι, το 2014, οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να πραγματοποιήσουν ανασκαφή στα ναυάγια από τα οποία ήρθε στο φως ο περίφημος μηχανισμός των Αντικυθήρων και 36 αγάλματα.

Ο πλούτος των ναυαγίων εξηγείται από το γεγονός ότι, κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή, κάποιοι γέμισαν με έργα τέχνης και τεχνολογίας τα δύο αυτά πλοία - ίσως και άλλα- και πήγαιναν να τα πουλήσουν προφανώς στη Ρώμη. Μάλιστα τα εξάρματα που έχουν εντοπιστεί στο βάθος οδηγούν τους ειδικούς στην ελπίδα ότι ίσως υπάρχουν και άλλοι βυθισμένοι μηχανισμοί. Ο δρ Μπ. Φόλεϊ, που συμμετέχει στην ανασκαφή, έχει εκφράσει αυτήν την προσδοκία ήδη από πέρυσι.


Με τη χρήση τεχνολογίας υποβρύχιας χαρτογράφησης της EdgeTech-4600 αποτυπώθηκαν, μέχρι την ισοβαθή των 120 μ., περίπου 65 χλμ. από τις ακτές των χερσονήσων της Γραμβούσας και του Ροδωπού, καθώς και ολόκληρη η περίμετρος των Αντικυθήρων (30 χλμ.), με έμφαση στην περιοχή του γνωστού ρωμαϊκού ναυαγίου με το φορτίο των καλλιτεχνικών θησαυρών.

«Βέβαιο»
«Είναι βέβαιο ότι η αρχαιολογική σκαπάνη θα φέρει στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα όπως δείχνουν αυτά που έχουν ήδη ανελκυστεί», αναφέρει η Εφορεία Εναλίων.

Επιπλέον εντοπίστηκαν στην περιοχή των δύο δυτικών χερσονήσων της Κρήτης τα κατάλοιπα έξι αρχαίων ναυαγίων, τρία από τα οποία Ρωμαϊκών Χρόνων, το ένα με φορτίο λιθοπλίνθων πέραν των 100 τόνων, το δεύτερο με φορτίο αμφορέων και επιτραπέζιων αγγείων και το τρίτο με φορτίο αφρικάνικων αμφορέων, δύο με αμφορείς μέσων βυζαντινών χρόνων και ένα με φορτίο αταύτιστων διάτρητων λίθων.

Εντοπίστηκαν, επίσης, τα λείψανα ενός σύγχρονου μεταλλικού ναυαγίου και τα κατάλοιπα ενός ναυαγίου του 19ου αι., το οποίο μπορεί πιθανότατα να αποδοθεί στο HMS Cambrian που βυθίστηκε βομβαρδίζοντας πειρατές στο κάστρο της Γραμβούσας τον Ιανουάριο του 1828.

Η έρευνα τελεί υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας Α. Σίμωσι και διεξάγεται στο πεδίο από τους Θ. Θεοδούλου και B. Foley. Το αρχαίο ρωμαϊκό ναυάγιο, που ερευνάται, βυθίστηκε το 67 π.Χ. Η περσινή ανεύρεση τμημάτων άγκυρας μολύβδου δίνει στους ειδικούς την ένδειξη ότι το πλοίο βυθίστηκε πιθανότατα απροσδόκητα όταν οι άνεμοι κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας «το κατακρήμνισαν σε υποβρύχιο γκρεμό», όπως έχει πει ο αρχαιολόγος Θεοτόκης Θεοδούλου.

Η πρύμνη είναι σε βαθύτερο σημείο, το οποίο, μάλιστα, προς το παρόν δεν είναι προσεγγίσιμο. Ο Μπρένταν Φόλεϊ σε περσινή διάλεξή του στο Σιάτλ των ΗΠΑ σημείωσε ότι στον πυθμένα, μαζί με αμφορείς, όστρακα αγγείων και κεραμίδες, φαίνεται επίσης να υπάρχουν δεκάδες ασβεστοποιημένα αντικείμενα. Ολα μοιάζουν με συμπαγείς πέτρες φτιαγμένες από σκληρή άμμο. Ομως, όπως τόνισε, σαν πέτρες έμοιαζε και ο μηχανισμός των Αντικυθήρων πριν από την ανάκτηση και την αποκατάστασή του. «Ισως να είναι μόνο χάλκινα καρφιά, αλλά εμείς δεν θα ξέρουμε μέχρι που κάποιος να ρίξει μια ματιά σε αυτά», λέει.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr