Πολυκατοικία με ρωμαϊκή έπαυλη στο υπόγειο

Νέα ευρήματα ήρθαν στο φως από την ανασκαφή στο οικόπεδο της Φαλήρου 5.Οι γειτονιές της Αθήνας νότια από την Ακρόπολη μπορεί να μην ήταν τόσο ακμαίες κατά την κλασική εποχή, όμως αμέσως μετά άρχισαν να αναπτύσσονται.
Και η ανάπτυξή τους συνεχίστηκε τα ρωμαϊκά χρόνια, τα παλαιοχριστιανικά, όπως και κατά τη βυζαντινή εποχή. Μια τέτοια γειτονιά-παλίμψηστο φάσεων, βρίσκουμε στην υπόγεια ανασκαφή κάτω από το Μουσείο της Ακρόπολης. Οσο η ανοικοδόμηση προχωρά προς Nότο, έρχονται στο φως και νέα τμήματα από αρχαία, εντελώς άγνωστα, κτίσματα.

Μια τεράστια ρωμαϊκή έπαυλη με το οικιακό της ιερό της μητέρας-θεάς Κυβέλης βρισκόταν στην Οδό Φαλήρου στο Κουκάκι. Στην ανασκαφή που έγινε το 2005 για την ανέγερση μιας εξαώροφης πολυκατοικίας (Φαλήρου 7) είχε βρεθεί ανάμεσα στα πενιχρά κατάλοιπα της βίλας κάποιου Ρωμαίου άρχοντα το ιερό αυτό. Λόγω της καλής διατήρησής του παρέμεινε στη θέση του και αναδείχθηκε στην πιλοτή της οικοδομής.

Οταν πρόσφατα ζητήθηκε άδεια για πολυκατοικία στο διπλανό οικόπεδο (Φαλήρου 5), έσπευσε η Γ' Εφορεία Αρχαιοτήτων και το ερεύνησε σπιθαμή προς σπιθαμή, βρίσκοντας, όπως αναμενόταν, τη συνέχεια της ρωμαϊκής εγκατάστασης. Ωστόσο, το προηγούμενο κτίσμα είχε επιφέρει σημαντικές φθορές. Το καλύτερα διατηρημένο τμήμα της ήταν ένα κομμάτι της υπαίθριας αυλής του, ένα ωραίο βοτσαλωτό, όπως λέει η προϊσταμένη της Γ' ΕΠΚΑ, Ελένη Μπάνου.

Τοιχογραφίες
Τα υπόλοιπα ευρήματα ήταν πενιχρά και δεν θα μπορούσαν να αναδειχθούν. Δεν θα μπορούσαν καν να διατηρηθούν και δεν έδειχναν παρά σκόρπια λείψανα προηγούμενων αρχιτεκτονημάτων. Γι' αυτό η πρότασή της προς το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ήταν να δοθεί η άδεια ανέγερσης της οικοδομής (στο οικόπεδο έκτασης 580 τ.μ.) και να μείνει το βοτσαλωτό (έκτασης 40 τ.μ.) ορατό και επισκέψιμο μαζί με μια πινακίδα που θα ενημερώνει για την πλήρη εικόνα της έπαυλης στην αρχαιότητα. Οι επισκέπτες θα έχουν πρόσβαση από μία ξεχωριστή είσοδο.

Σε άλλο τμήμα της ρωμαϊκής βίλας βρέθηκαν τοιχογραφίες, οι οποίες θα αποκολληθούν και θα μεταφερθούν στις αποθήκες της Εφορείας. Το ΚΑΣ έδωσε το «πράσινο φως». Η μελέτη των ευρημάτων των δύο όμορων οικοπέδων έχει δείξει πως η ρωμαϊκή έπαυλη χρονολογείται στον 2ο αι. μ.Χ. και είχε οικοδομηθεί πάνω σε οικοδομικά λείψανα του 2ου αι. π.Χ. Τμήμα της έπαυλης, όπως και το παρακείμενο οικιακό ιερό της Κυβέλης φαίνεται πως καταστράφηκαν από τους Ερουλους στο β' μισό του 3ου αι. μ. Χ.

Αγγελική Κώττη